Molenechos's Homepage Molenechos.org

Hansbeke (Deinze), Vlaanderen, Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Smetsmolen, Oliekot, Molen Vandekerckhove
Ligging

Vaartstraat 29


9850 Hansbeke (Deinze)
westzijde
kadasterperceel A58
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
1832 / 1871
Verdwenen
1944, puin / 1948, sloop
Type
Staakmolen, later stenen windmolen
Functie
Oliemolen, later koren- en oliemolen
Bescherming
niet,
Database nummer
4009

Beschrijving / geschiedenis

Smetsmolen of het Oliekot was aanvankelijk een houten oliewindmolen aan de westzijde van de Vaartstraat (nr. 30). Hij werd in 1832 gebouwd door Joseph De Smet. De nieuwe molen werd in 1834 door de diensten van het Belgisch kadaster ondergebracht in klasse 1, met een kadastraal inkomen van 190 frank.

Opeenvolgende eigenaars:
- voor 1834, eigenaar: De Smet Joseph, assessor te Hansbeke
- 13.10.1836, verkoop: Sieron Jacobus Francis, olieslager te Hansbeke (notaris Van Hoorebeke)
- 01.10.1867, verkoop: Borluut-Kervyn François Ghislain, eigenaar te Hansbeke (notaris Maesberghe)
- 20.11.1881, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Kervyn)
- 09.11.1883, erfenis: a) Charliers de Buisseret Louis Marie Joseph (voor 1/2), zonder beroep te Maisières en b) Borluut Lucia (voor 1/2), minderjarige, zonder beroep te Gent (overlijden van François Ghislain Borluut)
- 09.09.1884, deling: de Bousies-Borluut Baudouin Adolphe, eigenaar te Hansbeke (notaris Neve)
- 1904, molenaar-huurder: Vandekerckhove T.
- 27.12.1921, erfenis: de weduwe (voor vruchtgebruik) en de kinderen (voor naakte eigendom) (overlijden van Baudouin Adolphe de Bousies)
- 23.03.1923, afstand: de weduwe (notaris Van der Donckt)
- 30.12.1925, gift: a) de Bousies-de Henricourt de Grunne Antoine Louis (voor naakte eigendom), zonder beroep te Hansbeke en b) de Bousies-Borluut Baudouin Adolphe, de weduwe (voor vruchtgebruik), zonder beroep te Hansbeke (notaris Van der Donckt)
- 09.12.1946, erfenis: de Bousies-de Henricourt de Grunne Antoine Louis, zonder beroep te Hansbeke (overlijden van de weduwe Borluut van Baudouin Adolphe de Bousies)

In 1836 werd hij aangekocht door Jacobus Sieron, die hem zelf in werking bracht. Zijn zonen, Frederik, Seraphinus en August werden ook olieslagers. Na het overlijden van hun vader in 1867 werd de molen verkocht.

De staakoliemolen werd in 1871 herbouwd als een stenen olie- en korenwindmolen. In 1898 werd een stoommachine geplaatst, maar er werd ook nog met de wind gemalen. De molen was in 1944 tot puin vervallen en in 1948 gebeurde de volledige afbraak.

De molenhoeve bestaat nog en is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Het bestaat uit losstaande bestanddelen gegroepeerd in U-vorm rondom erf afgesloten door haag en groen-witgeschilderd gietijzeren hek. Gerestaureerd boerenhuis van negen traveeën één bouwlaag onder zadeldak (pannen). Bakstenen gevel op gepikte plint en bepleisterde kroonlijst. Vernieuwde vensters met luiken en deur met nieuwe zandstenen omlijsting. Gedichte deur in de tweede travee. Bouwnaad voor de laatste tweet traveeën rechts. Binnen, in de huidige slaapkamer, schouw met zandstenen stijlen en kapitelen versierd met engelen.
Ten zuiden en ten zuidoosten paardenstallen, ten oosten aangebouwd bakhuis.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

A. Janssens, "De verdwenen Windmolens van Landegem en Hansbeke", in: Appeltjes van het Meetjesland, XI, 1960.
A. Martens, "De olieslagers en hun oliewindmolen op de Leikant van Hansbeke", in: "Mensen van Toen - Het Land van Nevele", jg. 43, 2012, 1.
L. Van Driessche, Geschiedenis der gemeente Hansbeke volgens Frans De Potter en Jan Broeckaert bewerkt en aangevuld door Leon Van Driessche,. s.l., 1952.
Molens in het Land van Nevele, in: Het Land van Nevele, XXII, nr. 4, p. 343 e.v.;
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962)
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000.
Kathleen Lanclus, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kanton Nevele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N1, Brussel - Turnhout, 1989.
Mailbericht Nicole Sieron, 11.07.2012.