De Olieslagerij Moulaert werd voor 1796 opgericht als een olierosmolen, type binnenmolen, in de huidige Populierestraat 1, dicht bij de Plaats. Toen was er ook al een zeepziederij.

In november-december 1796 werden de olieslagerij en zeepziederij te koop aangeboden: "Wordt van stonden aan te koop of te huur gesteld: een oude, remarkabele hofstede met ap- en dependentiën, benvens een medegaande oude, welbeklante “zeeperye en olie-slagerye”, alles aaneengesloten gelegen en gestaan te Sint-Lievens-Esse aan de Plaatse aldaar. De functie van olieslager en zeepzieder zal er gecontinueerd worden tot wanneer de koper of huurder in gebruik treedt. Inlichtingen bij de bewoonster, met name de weduwe Jan Frans de Stille, bij  de onderbaljuw van Zottegem, genaamd N.N. Droesbeque, en bij vrederechter Leirens van het kanton Wetteren (uit een advertentie, verschenen in de Gazette van Gend van 24 november, 8 en 22 december 1796). 

Het goed geraakte niet verkocht. De weduwe en hoirs ten sterfhuize van Jan Francies de Seille, “gewezen olieslager en zeepzieder, remarquabel bedryf van lands-neiringe gedaen hebbende binnen de commune van Sint-Lievens-Essche”, lieten in de Gazette van Gend van 19 juli 1797 een nieuwe advertentie plaatsen in de Gazette van Gend van 3 juli 1797: zij presenteren op 19 juli 1797 te koop of te huur: een huis en hofstede met olie-slagerij en zeepziederij (waarover geen bijzonderheden meegedeeld worden).

De olieslagerij en zeepziederij werd in 1825 voor 1400 gulden aanekocht door Jan Baptist Moulaert die te Saint-Sauveur (prov. Henegouwen) werd geboren en getrouwd was met Sofie Bruynaert, afkomstig van Onkerzele.

Jan-Baptist Moulart richtte op 13 februari 1869 een verzoek aan de provincie Oost-Vlaanderen voor de plaatsing van een stoomketel voor een oliemolen met twee koppels moelnstenen voor het malen van graan. De stoomketel had een vermogen van 6 pk en 5 atmosfeer. Op deze aanvraag volgde een bezwaarschrift van Celestin Haumont te Sint-Lievens-Esse, die zich verzette tegen de bouw van een schoorsteen die zich volgens zijn zeggen op tien meter van zijn eigendom zou bevinden en waarvan de rookontwikkeling en roetuitstoot uitermate slecht zouden zijn voor de bloesems van zijn fruitbomen en voor het drogen van het linnen. Dit bezwaar werd echter verworpen aangezien de afstand van de schoorsteen tot het eigendom van Haumont dertig meter zou bedragen. Op 1 mei 1869 kreeg Jan Baptist Moulaert de toelating uit Gent om de stoomketel te plaatsen.

Jan Baptist Moulaert overleed op 16 decmeber 1873 en zijn zoon Pieter, gehuwd met Marcellina Daem, is dan olieslager en landbouwer. Diens zoon August Jozef werd in het bevolkingsboek van Sint-Lievens-Esse uit 1910 vermeld als olieslager, landbouwer en handelaar in kolen en kalk.

Van de vroegere oliemolen blijvennu alleen nog het gebouw en de schoorsteen over.

Het huidige boerenhuis en inrijpoort werden opgetrokken met gebruik van recuperatiemateriaal van het voormalige boerenhuis; sleutel met jaartal 1760 in de omlijsting van de poort. Daarachter staat het gebouw van de voormalige olieslagerij en latere maalderij "Moulart", Bakstenen constructie onder zadeldaken (Vlaamse pannen), gekenmerkt door vierkante, in de gevel ingebouwde, schouw met natuurstenen lijst en uitkraging bovenaan (natuurstenen afdekking). Van de vroegere technische installatie rest nog een opmerkelijke haverpletter op gietijzeren kolommen.

Het boerenhuis en de maalderij Moulaert zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET

Gedrukte bronnen
"Gazette van Gend", 24 november, 8 en 22 december 1796.
"Gazette van Gend", 3 juli 1797 of 15 messidor jaar V.

Werken
Georges Souffreau e.a., "De molens van Herzele. Een historisch overzicht", Herzele, vzw De Hellebaard, 2009, 104 p.
Clio D'Huyvetter, Bea de Longie & Michèle Eeman m.m.v. A. Linters, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5N2 (H-Z), Brussel - Gent, 1978.