Nijlen, Vlaanderen - Antwerpen
- Naam
- Verbistmolen, Molen Verbist
- Ligging
- Spoorweglei 21
2560 Nijlen
kadasterperceel D306b
Vlaanderen - Antwerpen
- Geo positie
- 51.159512, 4.669735 (Google Streetview)
- Eigenaar
- AC Beheer bvba (Verbist Carl & Verbist August Jozef), te koop in 2010
- Gebouwd
- 1841
- Type
- Stenen stellingmolen
- Functie
- Koren- en oliemolen
- Kenmerken
- Groot geschilderd opschrift met de naam Verbist
- Gevlucht/Rad
- Verdwenen in 1914
- Inrichting
- Verwijderd in 2014
- Toestand
- Kap en stelling verdwenen; verbouwd tot woning
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd, wel in vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op aanvraag, tel. 03 481 80 45 (C. Verbist), e-mail: info@verbistnijlen.be
- Database nummer
- 398
- Ten Bruggencatenummer
- 05940
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Molen Verbist is thans nog de volledige romp van een stenen graan- en oliewindmolen, type stellingmolen, aan de Spoorweglei. Hij werd in 1841 gebouwd door de weduwe en kinderen van Jan-Baptist Beirens, molenaars te Nijlen. De molen werd in 1849 belastbaar gesteld op 572 frank (als kadastraal inkomen, molen en grond van 150 m²).
Opeenvolgende eigenaars:
- 1841, opbouw: Beirens Jan-Baptist (bezat het perceel D306 reeds in 1834), de weduwe en kinderen, molenarin te Nijlen ("nouvelle construction d'une maison, d'un moulin à huile, d'un moulin à farine")
- 28.03.1867, verkoop: Beirens-Eyskens Jasephus, gemeentesecretaris te Nijlen (notaris Leemans)
- 23.01.1877, verkoop: Beirens Petrus Carolus en consoorten, zonder beroep te Nijlen (notaris Ceulemans)
- 23.11.1898, verkoop: Verbist-Vervoort Victor, maaldersgast te Nijlen (notaris Coen)
- 17.09.1925, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Victor Verbist)
- 09.07.1939, deling: Verbist-Goris Josephus Gerardus Emilius, molenaar te Nijlen (notaris Vernimmen)
- 06.03.1970, deling: Verbist-Storms August Jozef Carolina Gerard Victor, handelaar te Nijlen (notaris Vernimmen)
- 2010, eigenaar: AC Beheer bvba (Verbist Carl & Verbist August Jozef)
- 2010, verkoop.
Het Belgische leger gebruikte de molen als waarnemingspost bij de inval van de Duitsers in 1914. Na beschieting bleef nog de gehavende romp over. Tijdens het verdere verloop van de oorlog gebruikten de Duisers de molen op hun beurt als waarnemingspost.
De romp, met een opvallende korfboogpoort en aangrenzende, latere bedrijfsgebouwen, deed nog lange tijd dienst als mechanische maalderij en werd tot in 2009 gebruikt voor het verhandelen van aardappelen, granen en zaden (Aardappelen Verbist is thans gevestigd in Hulshout).
In 2010 werd de molen met omgeving (2974 m²) te koop gesteld, via Mertens Vastgoed uit Antwerpen. De vraagprijs bedroeg 725.000 euro. Op de site werd een woonproject gepland, waarbij de molenromp blijft bestaan. De gemeente Nijlen wilde dat de romp, als zichtsbepalend element behouden bleef. Er bestaan diverse voorbeelden van gerenoveerde molenrompen die geïntegreerd zijn in en zelfs het uithangbord uitmaken van nieuwe woonwijken.
In 2014 werd de inrichting van de mechanische maalderij vewijderd voor de inrichting als woning. De romp werd gerenoveerd, gewit en voorzien van een metalen gaanderij. Deze is evenwel veel smaller en lager gelegen dan de vroegere houten gaanderij.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Aanvullende informatie
"Gemeente wil molen houden", RTV-Mechelen.be, 22.02.2010.
De gemeente Nijlen wil de oude molen van Aardappelen Verbist aan de Spoorweglei in het centrum behouden. De eigenaar wil de verkommerde molen slopen om er een woonproject te realiseren, maar het gemeentebestuur hoopt dat de molen als erfgoed in dat project kan geïntegreerd worden. Het bedrijf Aardappelen Verbist verhuisde recent naar Hulshout.
Literatuur
J. De Keersmaecker & P.J. Lemmens, "Kempische Windmolens", Antwerpen, 1974, p. 51.
H. Kennes H. & R. Steyaert, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kantons Duffel - Heist-op-den-Berg", Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13N4, Brussel - Turnhout, 1997.
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, 1978, p. 80-81;
Leo Nestor, "Nijlen, ons lieflijk dorpje", s.l., 1987, p. 59-60;
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 19;
Toeristische infobrochure gemeente Nijlen, p. 9.
"Verbist Aardappelen trekt weg uit Nijlen", Gazet van Antwerpen, 05.11.2008.
Bert Provoost, "Strijd barst los rond molen van Verbist", Gazet van Antwerpen, 22.02.2010.
"Gemeente wil molen houden", RTV-Mechelen.be, 22.02.2010.
Leo Van der Linden, "'De molen is niet eens beschermd'. Eigenaar krijgt door sloopverbod terrein niet verkocht", Het Nieuwsblad, 26.02.2010.
LVL, "Nieuwe namen", Het Nieuwsblad, 27.12.2012.
"Beslissingen gemeenteraad 5 februari (2013), www. nijlen.be
"Nieuwe straatnamen in Nijlen", rtv.be, 07.02.2013.
Mailbericht Joppe Cornelissen, Nijlen, 07.11.2014.