Molenechos's Homepage Molenechos.org

Mere (Erpe-Mere), Vlaanderen, Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Kapellemolen, Molen van de Dikke Kapel, Molen Cromphout, Molen Van den Brulle
Ligging
Ommegangstraat 90
9420 Mere (Erpe-Mere)
westzijde
schuin tegenover Kapelleveldstraat
Grote Kruiskouter
800 m ZW v.d. kerk
kadasterperceel B414
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
1782
Verdwenen
1914 - 26 september, oorlog
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet
Database nummer
3777
© Prentkaart ed. weduwe J. Cornelis, Lange Zoutstraat 46, Aalst

Beschrijving / geschiedenis

De Kapellemolen, Molen van de Dikke Kapel, molen Cromphout of molen Van den Brulle was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Ommegangstraat (nr. 90), schuin tegenover de Kapelleveldstraat, op 800 meter ten zuidwesten van de kerk van Mere.

De staakmolen werd in 1782 gebouwd. Petrus Callebaut en zijn oom Joannes dienden in 1781 quasi gelijktijdig een aanvraag in om een graanwindmolen op te richten op de Grote Kruiskouter in Mere, in de omgeving van de Dikke Kapel (vandaar de molennaam). Enkel Joannes Callebaut, die toen al de watermolen te Broek uitbaatte, kwam tot de bouw van een houten staakmolen in 1782.

We zien hem aangeduid, maar telkens zonder benaming, op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Mere  in 1812:
"Il existe aussi un moulin à vent à moudre le grain. Il appartient à Benoit Callebaut et est situé Section B n° 35. J'estime qu'il peut être évalué comme le premier moulin à eau, cy 300.00".

Opeenvolgende eigenaars:
- 1782, opbouw: Callebaut Joannes, molenaar te Mere
- 1812, eigenaar: Callebaut Benoît, molenaar te Mere
- voor 1834, eigenaar: Van den Brulle Frans, de kinderen, landbouwers te Mere
- 1836, deling: Van den Brulle Pierre Jean, molenaar te Mere
- later, eigenaar: a) Van den Brulle Constantin Victor, te Dendermonde en b) Van den Brulle Sidonia, te Mere en c) anderen
- 10.10.1860, verkoop: Van den  Brulle Charles, landbouwer te Mere (notaris Van der Heyden - deel van Constantin Van den Brulle)
- 14.12.1860, verkoop: Van den  Brulle Charles, landbouwer te Mere (notaris Van der Heyden - deel van Sidonia Van den Brulle)
- 11.02.1863, gift: Van den Brulle Cornelia Coleta, echtgenote Janssens Liévin Francis, landbouwster te Mere (notaris De Vuyst)
- 26.10.1867, verkoop: Van den Brulle-Lievens Constant Victor, molenaar te Mere (notaris Verbrugghen)
- 26.02.1913, erfenis: Van den Brulle-Lievens Constant Victor, de weduwe, molenarin te Mere en b) Van Den Brulle Maria (haar dochter), echtgenote Van Cromphaut Cyriel, molenaar te Mere (overlijden van Constant Van den Brulle)

De staakmolen ging later over op de familie Van den Brulle. Na het overlijden van Constant Van den Brulle in 1913 werd Cyriel Van Cromphaut, gehuwd met de molenaarsdochter Maria Van Den Brulle, de nieuwe eigenaar-molenaar.  Hij kon evenwel niet lang van de molen genieten.

Op 26 september 1914 werd de staakmolen in brand gestoken door Duitse soldaten en niet meer vervangen.

Lieven DENEWET, Johan DE PUNT & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1913. Verzoekschrift van Pierre Callebaut om in Mere twee graan- en oliemolens op te richten - niet gevogld door een toelating, 1781.

Gedrukte bron
De Denderbode, 02.11.1856.

Werken
Johan De Punt Johan, De verdwenen windmolen aan de “Dikke kapel” te Mere, Mededelingen van de Heemkundige Kring van Erpe-Mere, L, 2010, 4.
Johan De Punt, "Erpe-Mere, molendorp", in: Verbond van de Kringen voor Heemkunde in Oost-Vlaanderen, 1999, nr. 2, p. 3 e.v.;
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004;
Albert D'Hoker, "De molens te Mere", in: Mededelingen van de Heemkundige Kring van Erpe-Mere, Erpe-Mere, jg. 1, 1961, p. 18.
De Potter F.-Broeckaert J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Gent (1875), reeks V, dl.III

Mailberichten
Chris Van Cromphaut, Wichelen, kleinzoon van de laatste molenaar Cyriel Van Cromphaut en Maria Van Den Brulle, 26.10.2016.