Stenen Molen

De Kasteelmolen, Stenenmolen of Kruisveld(e)molen was een stenen korenwindmolen, type bergmolen met streekeigen ajuinvormige kap, aan de zuidwestzijde van de Sint-Pietersstraat (nr. 148), op de hoek met de Meerbeekse Molenweg. Hij was uitgerust met twee steenkoppels.  Een groot deel van de belt was door een muur omringd.

De molen werd rond 1807 opgericht. In 1811 werd de jaarlijkse opbrengst geschat op 300 frank, verminderd met een derde voor de onderhoudskost, zodat nog 200 frank overbleef. Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Meerbeke uit 1811: "Il y a 4 moulins dans la commune, deux à eau et deux à vent. Les moulins à vent sont divisés en deux classes et sont à deux meules. La 1e classe est composée d'un moulin construit en briques évalué à un produit de 300 f., le tiers déduit pour entretien reste 200 f."

We zien hem nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), maar wel in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) als "Kasteelken, Moulin à Vent", op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) als "Kasteelmolen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) als "Kasteel molen".

In de 19de eeuw behoorde de molen toe aan de molenaarsfamilie Van Snick. Molenaar Pieter Jan Van Snick-Van Opdenbosch was de eigenaar rond 1830. Zijn weduwe liet bij haar overlijden in 1872 de molen over aan de kinderen Jean en Eduard Van Snick. Eerstgenoemde, Jean Van Snick, werd de molenaar en trad in het huwelijk met Pelagie Petronella De Ro. Zij waren landbouwers, maar gebruikten eveneens de windmolen. Jean Van Snick overleed in 1893.

Schoonzoon François De Schuyteneer-Van Snick werd in 1896 de laatste eigenaar-molenaar. Hij liet in 1903 een stoommachine plaatsen die steeds meer de windmolen verdrong.

De stenen bergmolen werd in 1909 gesloopt.

Eigenaars:
- 1823, eigenaar: Van Snick-Van Opdenbosch Pieter Johannes, molenaar te Meerbeke
- na 1834, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Pierre Jean Van Snick)
- 21.03.1872, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Van Opdenbosch van Pierre Jean Van Snick)
- 13.03.1873, deling: a) Van Snick-Dero Jean, molenaar te Meerbeke en b) Van Snick Eduard, winkelier te Meerbeke (notaris Vander Schueren)
- 11.11.1881, erfenis: a) Van Snick-De Ro Jean, molenaar te Meerbeke en b) Van Snick Eduard, de erfgenamen (overlijden van Eduard Van Snick)
- 14.02.1893, erfenis: Van Snick-De Ro Jean, de weduwe en de kinderen, landbouwers te Meerbeke en b) Van Snick Eduard, de erfgenamen (overlijden van Jean Van Snick)
- 04.08.1896, verkoop: a) Van Snick-De Ro Jean, de weduwe (voor vruchtgebruik), molenarin te Meerbeke en b) De Schuytenaer-Van Snick François (voor 58/80 volle eigendom + 22/80 naakte eigendom), molenaar te Meerbeke (notaris Vanden Berghe).

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Kaarten
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
Jozef Maes, "Meerbeekse molens. (Beknopt overzicht)." De Belgische Molenaar, 07.03.1962.