Witvense molen
Hoevenen (Stabroek), Vlaanderen, Antwerpen
- Naam
- Witvense molen, Molen van Witvenne, Hoevense molen
- Ligging
- Molenstraat
2940 Hoevenen (Stabroek)
nabij hoek met Antwerpsesteenweg
kadasterperceel I399
Vlaanderen - Antwerpen
- Gebouwd
- 1533 / na 1600 / 1748
- Verdwenen
- ca. 1584, oorlog / 1747, 25 augustus, oorlog / 1920, sloop
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet
- Database nummer
- 3681
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Molen van Hoevenen of Witvense molen was een houten korenwindmolen in de Molenstraat, nabij de hoek met de Antwerpsesteenweg. Hij werd opgericht in 1533, maar vond zijn vernieling tijdens de Troebelen en de strijd om Antwerpen rond 1584. Na 1600 gebeurde een heroprichting.
De hertog van Salm-Salm uit Hoogstraten vordede in 1748 een schadevergoeding voor de vernieling van de molen van het Witven. Op 25 augustus (St.-Ludovicusdag) 1747, kort na 8 uur 's avonds, werd de molen in brand gestoken. Een "experten molenmaecker", die ook voorheen al aan de molen gewerkt had, schatte de schade of herstellingskosten op 7000 gulden.
De molen was verpacht aan 854 gulden huur per jaar. Doordat de molen afgebrand was, had de molenaar-pachter die natuurlijk niet meer kunne gebruiken. Daarom moest hij kwijtschelding krijgen van zijn pacht, zolang de molen niet hersteld was. Die herstelling had geduurd van 25 augustus 1747 tot 25 maart 1748, dit wil zeggen zeven maanden. Schadekost voor de hertog: gerekend aan 854 gulden jaarlijkse pacht, kwam die op 498 gulden, 3 stuivers en 3 achtste.
Kadastrale beschrijving van ca. 1832: "de graanwindmolen welke in deze gemeente bestaat is in de naburigheid van het gewezen dorp Hoevenen gelegen. Hij is in hout vervaardigd, heeft eenen omgang en twee paer steenen welke niet gelijktijdig kunnen werken, is in zeer goede staat).
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: de Caters Constantinus Petrus, rentenier te Antwerpen
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Petrus de Caters)
- 11.04.1885, verkoop: a) Bogaerts Isabelle Amelie, zonder beroep te Antwerpen en b) Bogaerts Joanna Cornelia, zonder beroep te Antwerpen (notaris Belloy)
- 30.07.1890, verkoop: Verellen-Fraeters Victor, molenaar te Hoevenen (notaris Van Olmen)
- 30.10.1912, verkoop: Goris-Van Aken Corneel, diamantwerker te Hemiksem (notaris Gheysens)
De standaardmolen werd in 1920 gesloopt.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
F. Bresseleers & A. Janssens, Geschiedenis van Hoevenen, Hoevenen, 1976.
F. Bresseleers, Hoevenen. De vroegere heerlijkheid Ettenhoven, in: Polderheem, jg. II, nummer 4, december 1967, p. 7-10.
Ward Van Osta, "Schadevergoeding voor Salm-Salm in 1747", Jaarboek Heemkring Ekeren, jg. 30, 2012, p. 41-49.
V.E. Wauters, De plaatsnamen Witven, Ettenhoven en Hogeschot in verband met de vroegste geschiedenis van de Heerlijkheid Ekeren, in: 't Bruggeske (Culturele Kring "Hoghescote", Kapellen), XXXIII, 2001, nr. 2 (1 juni), p. 45-55.
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen, Nieuwkerken, Ten Bos, 1983.
G. Kockelberg, Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens, Antwerpen, 1986.
P.J. Goetschalckx, Kerkelijke geschiedenis van Eekeren bevattend de geschiedenis der parochieën van Eekeren, Hoevenen, Kapellen, Brasschaat, Ertbrant, Brasschaat ter heide, Hoogboom, Donk, Ste Mariaburg en Rustoord, Eekeren-Donk (1914).
Lambrechts-Augustijns Hugo, De molenaars Lambrechts te Ekeren, Jaarboek Heemkring Ekeren, XXV, 2007.