Herentals, Vlaanderen - Antwerpen
- Naam
- Watervoortmolen
- Ligging
- Poederleeseweg 151
2200 Herentals
Watervoort (gehucht)
kadasterperceel A239
Vlaanderen - Antwerpen
- Gebouwd
- ca. 1815 / 1920, uit Beerse
- Verdwenen
- 1914 - eind september, oorlog / 1940 - 14 november, storm
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 3670
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Watervoortmolen was een houten graanwindmolen. Hij werd irond 1815 opgericht op het gehucht Watervoort aan de Poederleeseweg.
Kadastrale beschrijving rond 1830: "zeer goede houten standert molen hebbende dry paer steenen, welke niet gelijktijdig gebruykt worden. Hij staat wel te wind op een half uur afstand van de stad, doch voordeelig bij de gehuchten gelegen".
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Bosschaerts-Heylen Petrus Gommarus, molenaar te Herentals-Watervoort
- 17.02.1846, erfenis: de weduwe Heylen Marie (voor 1/2) en de kinderen (voor 1/2) (kinderen: a) Bosschaerts Marie Josephine, molenarin te Herentals, b) Bosshaerts Anne Regine, winkelierster te Herentals, c) Bosschaerts Jeanne Colette, echtgenote Dupont Jean Corneille, heelmeester te Herentals en d) Bosschaerts Anne Caroline, echtgenote Lyon, handelaar te Parijs (F) (overlijden van Pierre Bosschaerts)
- 19.09.1848, erfenis: de kinderen: a) Bosschaerts Marie Josephine, molenarin te Herentals, b) Bosshaerts Anne Regine, winkelierster te Herentals, c) Bosschaerts Jeanne Colette, echtgenote Dupont Jean Corneille, heelmeester te Herentals en d) Bosschaerts Anne Caroline, echtgenote Lyon, handelaar te Parijs (F) (overlijden van de weduwe Heylen Marie)
- 29.07.1849, deling: a) Bosschaerts Marie Josephine, molenarin te Herentals, b) Bosshaerts Anne Regine, winkelierster te Herentals en c) Bosschaerts Jeanne Colette, echtgenote Dupont Jean Corneille, heelmeester te Herentals (notaris Puls)
- 16.09.1873, verkoop: Fierens-Van Looy Petrus Franciscus, molenaar te Herentals (notaris Eloz)
- 12.06.1882, verkop: Bosschaerts-Theunen August, handelaar ten molenaar te Herentals (notaris Caers)
- 09.10.1886, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van August Bosschaerts)
- 07.06.1898, verkoop: Lievens-Vanmeerbergen Remi Frans, landbouwer te N oorderwijk (notaris Jansen)
- 07.10.1930, verkoop: Lievens-De Peuter Frans, herbergier en vrachrtvoerder te Herentals (notaris Bogaerts)
Op 30 oktober 1914 staken de Duitsers, na een vuurgevecht, de molen in brand.
Molenaar-herbergier Remi Lievens-De Peuter kocht in 1920 de standaardmolen van Karel Van Roey in de Kapelstraat te Beerse en liet hem overbrengen naar Herentals. Deze molen was de vroegere Heilige Geestmolen te Lier die in 1880 naar Beerse. werd overgebracht In de jaren 1930 geraakte de molen in Herentals reeds in verval. Bij de molen was de jeugdherberg 't Meulenven ingericht.
Net als vele andere molens, geraakte de Watervoortmolen zwaar beschadigd door de zware storm ("verschrikkelijk orkaan") van 14 november 1940. De molen was in 1942 'zeer bouwvallig en reeds gedeeltelijk afgebroken' en was voor eind 1945 geheel verdwenen.
De molenaarswoning bestaat nog en is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Het is een 19de-eeuws dubbelhuis van vier traveeën en één bouwlaag onder zadeldak. Het heeft een verankerde, bepleisterde en beschilderde lijstgevel met rechth. muuropeningen in bandomlijsting met voluutmotief. Arduinen gevelsteen ter herinnering aan Jef Van Hoof.
Zie ook onder: Lier, Heilige Geestmolen
Beerse, Molen Van Roey
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Noorder- en Oosterkempen, Nieuwkerken, Ten Bos - Studiekring Ons Molenheem, 1980.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provinca) Vloebergs, b) ie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten H-O", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2010.
A.L., Onze Molekens, in: Filter, III, 1961, nr. 15, p. 5-7.
R. Bulckens, Over molens, in: Filter, III, 1961, nr. 14, p. 11-13.
A. Erens, "De oudste levensdagen der Herentalsche molens", in: Mededelingen van de Kunst- en Oudheidkundige Kring van Herentals, 1934, p. 59-74.
J. Ernalsteen, "Overzicht der molens 1358-1768", in: Mededelingen van de Kunst- en Oudheidkundige Kring van Herentals en Omstreken, II, 1935, p. 75-83 en III, 1936, p. 3-18.
J. Goris, Bijdrage tot de aloude geschiedenis van de Stad Herentals, Herentals, 1969.
J. Jansen & A. Erens, "De Norbertijnerabdij van Tongerloo. Achthonderdjarige werking in de Antwerpsche Kempen 1133-1933", in: Taxandria, V, 1933, nr. 1-2, p. 151-192.
J.R. Verellen, "Geschiedenis van het Gasthuis van Herentals 1253-1953", Herentals, 1953.
R. Verstreyden, De molens van Herentals, in: Mededelingen van de Kunst- en Oudheidkundige Kring van Herentals, 1932, p. 84.
Als het kalf verdronken is, in: De Belgsiche Molenaar, XXV, 15.02.1930.
"Molen te koop voor afbraak", in: De Belgische Molenaar, XXVII, 23 juli 1932.
H. Kennes & Rika Steyaert, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N3, Brussel - Turnhout, 2001.
Harry de Kinderen, "De laatste levensdagen van de Herentalse molens (XIXde-XXste eeuw)", Jaarboek Herentalse Geschiedkundige Kring, I, 1986, p. 140 e.v.
Harry de Kinderen, "Uit het verleden van de Herentalse molens", Jaarboek Herentalse Geschiedkundige Kring, II, 1987.
Mailbericht Kris Goris, Overijse-Tombeek, 15.10.2012.