Cijnsmolen

Deze houten graanwindmolen was de banmolen van de heren van Ooigem. Hij stond ten zuiden van de huidige Bavikhoofsestraat, op de hoek met de huidige Kloosterdreef. De Bavikhoofsestraat maakte deel uit van de oude weg Kortrijk-Gent die o.m. over Wakken en Deinze liep.
Tijdens troebelen tussen de Gentenaars en de grafelijke macht in de 15de eeuw werd de windmolen in het dorpscentrum zwaar beschadigd.
In 1510 verkocht de familie van Luxemburg de vrijheerlijkheid Ooigem aan het Bourgondische geslacht de Gros. Ferry de Gros, heer van Ooigem, liet de molen in 1514 volledig vernieuwen door meester-timmerman Olivier van der Cruusse (bewaarde rekening van de heerlijkheid Ooigem). Tegelik werd het kasteel weer bewoonbaar gemaakt.

De molen werd vernield tijdens de godsdiensttroebelen rond 1580, maar werd tussen voor 1640 herbouwd.  Op de staak bevond zich de inscriptie "1667". In het landboek uit 1701 vinden we de beschrijving "eenen hapte couter daer den meulen op staet" en in 1765 "cooren windt molen".

Te huur, met ingang van kerstdag 1790: een korenwindmolen, met twee woonsteden, lochting en een aanpalend stuk van het allerbeste kouterland, groot 20 honderd lands of daaromtrent, alles wel gesitueerd “tegen aen het Dorp van Oygem”, kasselrij Kortrijk. Zich wenden tot sieur Francies Noppe, baljuw van en te Bavikhove, of tot notaris de Volder in Harelbeke.                

De eigenaars
tot 1796: opeenvolgende heren van Ooigem
voor 1830: Bekaert
voor 1834: Lagae Franciscus Constantinus, notaris te Heule (+1848)
28.04.1848, erfenis na overlijden Lagae Frans Constant: de kinderen
   a) Lagae Agathe, overste van het Sint-Vincentiusklooster te Heule
   b) Lagae François Judocus, brouwer te Heule
   c) Lagae Romain, geneesheer te Kortrijk
   d) Lagae Constant, professor te Brugge
   e) Lagae Joseph Edmond, notaris te Heule
   f) Lagae Charles, advocaat te Roeselare
   g) Lagae Melanie, eigenares te Heule
   h) Lagae Justine, religieuse te Namen
   i) Lagae Louise, echtgenote Deconinck August, brouwer te Harelbeke
   Pachter-molenaar was Goemare Charles
23.03.1864, verkoop: Dervaux-Goemare Pieter, molenaar te Ooigem (notaris Bouten)
25.06.1876, verkoop: Tack-Bossuyt Pierre, herbergier en vlaskoopman te Ooigem (notaris Lagae)
08.05.1900, erfenis na overlijden Pierre Tack: de weduwe en de kinderen
29.10.1913, verkoop: Tack-Veys Jules Hector, handelaar en molenaar te Ooigem (notaris Dossche) 

We vinden de molen aangeduid op het kaartboek van de parochie Ooigem (1778), het primitief kadasterplan van ca. 1830 en op kaarten van het Institut Cartographique Militaire uit 1898 en 1911.

Rond 1900 werden regelmatig herstellingen uitgevoerd door de molenbouwers Coussée uit Meulebeke.

De staakmolen werd in 1920 afgebroken. Thans staat op het vroegere molenperceel een naoorlogs woonhuis onder schilddak en een parallel met de straat gelegen ouder landgebouw, bestaande uit gecementeerde gevels onder zadeldak in mechanische pannen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Ooigem, nr. 2, "Terrier ofte land en carteboeck der prochie van Oyghem", door Jan Baptist Van Huffel, 1778.
Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, 1927/30.

Uitgegeven bronnen
Gazette van Gend, van 11 en 15 november 1790

Werken
P. De Brabandere & E. Huys, De geschiedenis van Oyghem. Wijlent Mijnheer P. Debrabandere's nagelaten werk aangevuld door Emiel Huys, Kortrijk, 1937, 136 p.
K. De Flou, Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu.
V. Tyberghien, De geschiedenis van de Sint-Brixiusparochie in Ooigem (1038-1802), in Leiesprokkels 1992-1993, jaarboek 4, 1993, p. 7-70.
F. Hollevoet e.a., Als straten gaan… praten, Tielt, 2005.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.
P. Santy & K. Devooght, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wielsbeke, Deelgemeenten Ooigem en Sint-Baafs-Vijve, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL36, 2008.
P. V(an de Maele), Over mulders en molens in Wielsbeke dat was, in Leiesprokkels, jg. 7, nr. 1, 1988, p. 20-26; nr. 2, 1988, p. 50-57.
M.-C. Martens, In vogelvlucht over Wielsbeke, Wielsbeke, 1999, 2 delen.
Lieven Denewet & Luc Goeminne, "Molenmakers in Vlaanderen. Het werkboek van Coussée uit Meulebeke", in: Molenecho's (Vlaams tijdschrift voor molinologie), jg. 22, 1994, nr. 3-4.
A.V(iaene), "Lueghenschoore", Biekorf, XXXIX, 1933, p. 306-307.
Brief van Rudy Verbrugghe, Kuurne, 06.01.2013 (die een uitgebreide studie over deze molen aankondigt, waarvan de verschijning voorzien wordt in Leiesprokkels, tweejaarlijkse uitgave van de Juliaan Claerhoutkring, 2014).