Molenechos's Homepage Molenechos.org

Otegem (Zwevegem), Vlaanderen - West-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Het Herrekot, Herrekotmolen
Ligging
Herrekotstraat
8553 Otegem (Zwevegem)
oostzijde
hoek met Kroonstraat
plaats van de huidige Fatimakapel
grens met Heestert
kadasterperceel A893
Vlaanderen - West-Vlaanderen
Gebouwd
voor 1648 / 1772
Verdwenen
tussen 1669 en 1691 / 1918, zwaar beschadigd / 1927, sloop na blikseminslag
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
3563
© Ingezonden door: Derycke Godelieve
Schilderij van de originele houten molen (Herrekotmolen) gemaakt door Maria Decraene in 1928 (dochter van Honoré Decraene - grootvader van de inzender-). Dit originele schilderij is nog in familiebezit.

Beschrijving / geschiedenis

De Herrekotmolen was een houten graanwindmolen aan de oostzijde van de Herrekotstraat, op de hoek met de Kroonstraat.

De staakmolen werd voor 1648 gebouwd. We zien hem aangeduid op de kaart van de kasselrij Oudenaarde uit 1669 als "Moulin d'Ooteghem". Hij verdween voor 1691: hij wordt niet meer aangeduid op de kaarten van ridder de Beaurain uit 1691 en 1692,

Pieter Dumortier vroeg op 16 januari 1772 een graan- en oliewindmolen te mogen oprichten in Otegem. Ook Pieter Callens deed in februari 1772 een aanvraag om een molen te mogen bouwen in Otegem. Hij verkreeg het vereiste octrooi. De nieuwe molen werd al aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen en met de benaming "Erre Molen".

We zien hem ook aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en met als benaming "het Herrekot, Moulin".
- de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met als benaming "Het Herre Mot" ("Mot" als verschrijving van "Kot")

Eigenaars:
- 1772, (her)oprichting: Callens Pieter
- voor 1834, eigenaar: Callens Frederik, molenaar te Otegem
- 13.08.1863, verkoop: Hollebecq Jacques Joseph, landbouwer te Otegem (notaris Vandevenne)- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Jacques Hollebecq)
- 27.02.1873, deling: Hollebecq-Van Tieghem Charles Louis, landbouwer te Otegem (notaris Vandevenne)
- 11.12.1890, erfenis: de weduwe en de erfgenamen (overlijden van Charles Louis Hollebecq)
- 23.12.1891, deling: Decraene Desideer en deelhebbers, landbouwer te Desselgem (notaris Vandevenne)
- 28.10.1892, verkoop: a) Vanderdonckt Philomene, landbouwster te Otegem en b) Vanderdonckt Julia, klossterlinge te Viane (notaris Vadevenne)
- 15.01.1908, erfenis: Vanderdonckt Philomena, landbouwster te Otegem (overlijden van Julia Vanderdonckt)
- 11.09.1923, verkoop: Decraene-Reynaert Honoré Raymond, landbouwer te Otegem (notaris Coppin - nog windmolen)

In de Eerste Wereldoorlog werd hij door de Duitsers gebruikt als  uitkijkpost. Hij werd  zwaar beschadigd door de beschieting tijdens hun aftocht in 1918. Toch werd de molen nog hersteld. Na een blikseminslag in 1927 werd de Herrekotmolen gesloopt, als laatste molen op Otegems grondgebied. Er was teveel schade aan en Honoré Decraene begon opnieuw met een elektrische molen in de gebouwen van de boerderij. Daags voor de afbraak werd er nog een pentekening van gemaakt die bij molenaar Honré Decraene werd bewaard. Volgens Torie Mulders werd de molen voor de afbraak verkocht om elders weer opgebouwd te worden, maar het is ons niet bekend waar dit zou gebeurd zijn.

Honoré Decraene stond de molendam in 1947 voor 99 jaar af aan de Bond der Grote Gezinnen, de huidige Gezinsbond. Op die plaats wilde men een kapel bouwen, toegewijd aan de O.-L.-Vrouw van Fatima (of O.L.Vrouw van de Rozenkrans). Onder leiding van Jules Dendoncker bracht de Otegemse bevolking 125.000 frank samen om de kapel te bouwen. Jules Ervijn uit Dottenijs tekende de plannen. Rechts van de ingang is een steen aangebracht met zijn naam erin geschreven. De plannen werden uitgevoerd door metser André Vanhoutte uit Ingooigem. Beiden werkten gratis, evenals vele andere mensen. De eerste steenlegging vond plaats op 4 april 1948 in aanwezigheid van E.H. Peccue en E.H. Nicaise. De kapel werd ingewijd op zondag 20 juni 1948 door kanunnik J.Mahieu vicaris- generaal en in bijzijn van generaal L. Lemercier en andere geestelijke en burgerlijke personaliteiten. Een nooit geziene menigte woonde de inwijding bij. De kapel groeide uit tot een bedevaartskapel en is op één na de grootste kapel van Zwevegem.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Kaart van de kasselrij Oudenaarde (1669, Stadsarchief Oudenaarde)
- Kaarten van ridder de Beaurain (1692, 1693) (niet aangeduid)
- Villaretkaart (1745-1748) (niet aangeduid)
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad,nr. 1889. Aanvraag van Pieter Dumortier tot oprichting van een graan- en oliewindmolen in Otegem, 16.01.1772.
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1889. Aanvraag van Pieter CaLlens tot oprichting van een molen in Otegem, februari 1772.
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) 
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
M. Van Hulle e.a., Groot-Zwevegem in oude foto’s, Deel 3. Otegem 1000, Eeklo, 1998.
Torie Mulders (preudoniem van Torie Mulders), De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (85).
J. Bataille, H. Demeulenaere, S. Vroman & J. Deloof, Onze molens nu en toen. Heestert, Moen, Otegem, Sint-Denijs en Zwevegem, Kortrijk, 1994, p. 70-72.
P. Vanneste, Nog molens in Zwevegem, Heestert en Otegem..., in: Zanen en Zanten, I, 1997, p. 51-55.
A. De Gunsch & S. De Leeuw m.m.v. T. Callens, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zwevegem, Deelgemeenten Zwevegem, Heestert, Moen, Otegem en Sint-Denijs, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL26, 2006.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.

Persoonlijke mededelingen
Albert Lavens, 1994
Kleinkinderen van Honoré Decraene, 02.08.2009