Revinzemolen

De "Revinzemolen", ook "'s Heerens Stampcot" of "Bollens molen" (naar de molenaar) genoemd, was een staakmolen aan de zuidzijde van de Revinzestraat (nr. 48), op de hoek met de Landstraat, in het gehucht Revinze, op 1,1 kilometer ten westen van de kerk van Torhout.

Hij werd in de 15de eeuw gebouwd als een oliemolen. Van voor 1830 werd er ook graan gemalen.

Oorspronkelijk was hij eigendom van de heerlijkheid Wijnendale. Vanaf de 17de eeuw is de molen in privaat bezit.

We vinden hem, telkens zonder benaming, aangeduid op:
- de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
- de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

De molen werd in augustus 1790 openbaar verkocht, in opdracht van de erfgenamen ten sterfhuize van Jan Baptiste Fraeys, stadsgriffier van Torhout, op 27 juli (instel) in de herberg “den Karpel” van Pieter Hoet in Torhout en op 17 augustus (overslag) in de herberg “de Posterye” van Pieter de Vos in Torhout, Koop XIV was: een oliewindmolen, onlangs uit de grond nieuw gebouwd, met molenhuis, “partye-kot”, citerne enz., met 300 roeden erf waarop de molen zelf is gebouwd, staande in Torhout ten noordwesten van de kerk, langs de steenweg van Torhout naar Brugge, dichtbij de herberg en barrière genaamd “Bergen op Zoom”. Als koop XV wordt verkocht: het cijnsrecht op een andere oliewindmolen, met woonhuis, partye-kot, citern enz. en 228 roeden erf, staande ook in Torhout ten westen van de kerk dichtbij de herberg “de Revenge”; het cijnsrecht loopt nog tot 1 mei 1818. De molen wordt actueel gebruikt door Bernard David (jaarpacht: 20 £ gr.). De verkoping wordt geleid door de ontvanger Serruys en de landmeter Boutens, beiden wonende in Torhout.

Eigenaars:
- tot na 1790: erfgenamen Fraeys Jan Baptiste, stadsgriffier van Torhout
- voor 1834, verkoop: David Bernard (was reeds in 1790 pachter van de molen)
- na 1834, erfenis: a) David Charles, olieslager te Torhout, b) David Pierre, olieslager te Torhout, c) David Sophie, zonder beroep te Torhout en d) David Cathérine, zonder beroep te Torhout (overlijden van Bernard David)
- 23.06.1847, verkoop: Bolle Augustinus, landbouwer te Torhout (notaris Kesteloot)
- 13.11.1863, deling: Bolle-Dekeyser Louis (en consoorten), landbouwer te Torhout (notaris Dieryckx)
- 14.08.1879, deling: Bolle-Dekeyser Louis, handelaar te Torhout (notaris Dieryckx)
- 14.03.1885, erfenis: en de kinderen (kinderen: a) Bolle Thierry, minderjarige te Torhout en b) Bolle Stéphanie, minderjarige te Torhout (overlijden van vrouw Dekeyser)
- 27.05.1896, erfenis: a) Bolle-Maes Didier, molenaar te Torhout en b) Van Overschelde-Bolle August, landbouwer te Kortemark (overlijden van Louis Bolle)
- 05.08.1908, deling: Bolle-Maes Didier, molenaar te Torhout (notaris Tommelein)

In 1917 werd de molen gedynamiteerd door de Duitsers.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
Manschepe bouck van de heerlijkheid Wijnendale (1774), bewaard in het museum "Kasteel van Wijnendale".
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend van 26 juli en 23 augustus 1790

Werken
Roger Haelewijn, Slot en Heerlijkheid Wijnendale, Torhout, 1958, p. 49.
Roger Haelewijn, Torhout onder het Frans bestuur, Brussel, Gemeentekrediet, 1966.
Roger Haelewijn, Torhout onder het Hollands bestuur, Torhout, 1967.
Michiel Mestdagh, Archief beelden Torhout, Gent, 2002.
Michiel Mestdagh, Torhout. De geschiedenis van een stad, Torhout, 2000.
Michiel Mestdagh, Torhout, 1750-1950. Twee eeuwen stadsgeschiedenis, Brugge, 1989.Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-U, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2003.
P. Vanneste m.m.v. S. Moeykens & T. Callens, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Torhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL28, 2007.
M. Pyck, Torhout 1702, in Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring Het Houtland, Torhout, 1999, p. 53-125.