Wambekemolen

De Wambekemolen was een staakmolen in het gehucht Wambeke, nabij de gelijknamige beek, langs de steenweg naar Waasten, op 2,9 km ten oosten van de kerk van Wijtschate.

Hij werd voor 1825 opgericht.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Debusschere Jan, de kinderen, molenaars te Wijtschate
- 30.07.1853, verkoop: a) Debusschere Pieter Joannes, molenaar te Wijtschate en b) Debusschere Carolus Ludovicux, molenaar te Wijtschate (notaris Vandermeersch)
- 24.12.1878, erfenis: a) Braem-Debusschere Andreas, de weduwe, te Dikkebus en b) Debusschere Juliana, zonder beroep te Ieper
- 12.07.1880, verkoop: Braem-Delporte Henricus Karel, molenaar te Wijtschate (notaris Vandermeersch)
- 08.06.1904, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Henricus Braem)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Delporte van Henricus Braem)
- 15.12.1909, afstand: Braem-Philippe Jules, molenaar te WIjtschate (onderhandse akte)

Op maandag 12 juli 1880 werd de molen te koop aangeboden in herberg 'de Wambeke'. Gebruiker Henri Braem had nog recht van pacht tot 1 oktober 1884 (zie bijlage).

Op het einde had de staakmolen een kombuis tegen de zijweeg, een poelie met drijfriem aan de trapzijde en een gesloten voet.
Jules Braem was hier pas molenaar toen de Wambekemolen in oktober 1914 werd vernield. Van de vernielde molen doken onlangs een aantal Duitse oorlogsfoto's uit 1915 op.

Op een bewaarde prentkaart zien we de vooroorlogse Wambekemolen in volle actie. Het paard trekt de wagen de helling op. De molenaar bekijkt het rustig in zijn deuropening. De muldersknecht staat aan de voet. De drijfriem draait rond de poelie.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Gedrukte bronnen
Le Propagateur (krant uit Ieper), juli 1880 (verkoopsadvertentie)

Werken
- Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
- M. Vansuyt, Wijtschate, in De Gidsenkring, VI, 1968, 2.
- "Heuvelland Graag Gezien", Koksijde, De Klaproos, 2002.
- Hubert Masquelin & Raymond Six, "Molens in het Heuvelland", in: "Bijdragen ter herdenking aan  Hubert Masquelin", Heuvelland, 2011, p. 111-156 (150).
- Jozef Maes, "Wijtschate en zijn vroegere molens", De Belgische Molenaar, 22.06.1971; 07.10.1971.
- John Verpaalen, "Unieke foto's uit 1915 - Een eeuw geleden viel de Wambekemolen in Wijtschate", Vlaamse Molens, jg. 12, 2018, 1 (winter), p. 4-8.
- John Verpaalen, Molens van de frontstreek, Koksijde, De Klaproos, 1995.