Pijpemolen

De Pijpemolen was een staakmolen op torenkot iaan de zuidwestzijde van de  Tieltsesteenweg (nr. 8), op de hoek met de Ratelingestraat.

Hij werd gebouwd in 1796 om graan te malen en olie te slaan. Ignaas Vercoutere, die in 1760 de Plaatsemolen van Wingene beging, had zeven zonen waarvan er één jong gestorven was. Vijf zonen zouden de molenaarsstiel verder zetten: Fernand in Pittem, Louis bij vader op de Plaatsemolen te Wingene, Eugène in Tielt, Philippe en Ivo op de (nieuw te bouwen) Pijpemolen. In de Franse tijd was er geen octrooi meer vereist om een molen te bouwen. Dus kocht baas Vercoutere in 1795 van boer Jan Van Colen van de Heerschere, 58 roeden land op de hoek van de Tieltstraat en de Ratelingestraat. Onmiddellijk werd de Pijpemolen gebouwd, vanaf het begin als een staakmolen op een hoge torenkot.

We vinden de molen aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Sype molen" (sic)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met het tekentje van een staakmolen op stenen onderbouw

Paul Vercoutere schafte zich in 1913 een benzinemotor aan die echter geen voldoening gaf. Toen hij zijn schulden niet meer kon betalen, vertrok hij in 1913 naar Amerika. Na veel procederen verkocht hij de Pijpemolen in 1916 aan August De Brabandere. In de jaren 1920 moest pachter-molenaar Clement Vercoutere de Pijpemolen verlaten, toen de eigenaarszoon de molen en de maalderij wenste te bemalen. Hierop, in 1927, vertrok Clement naar de nog bestaande Steenakkermolen in Langemark waar hij tot aan zijn overlijden in 1943 op 81-jarige leeftijd bleef malen.

De Pijpemolen werd afgebroken in 1931. Op deze plaats, naast het maalderijgebouw, werd het nog bestaande herenhuis gebouwd in opdracht van de familie Godfried De Brabandere-Vereecke.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Vercoutere Ivo en zus, molenaar te Wingene
- 24.12.1849, verkoop: Vercoutere-Vanlaere Ignatius, molenaar te Wingene (notaris Bruneel)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Vanlaere)
- 03.02.1892, verkoop: Vercoutere-Persyn Hypoliet, bakker te Wingene (notaris Persyn)
- 12.07.1916, verkoop: De Brabandere-Vandenberghe August, koopman te Wingene (notaris Persyn)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- Westvlaamse windmolens. De Pijpemolen te Wingene, Curiosa (Blad van de interverzamelaarsclub Harelbeke-Kortrijk-Wervik-Zwevegem), XXXV, 1997, nr. 343, p. 25-26.
- Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
- S. Gilté S. & S. Baert S., Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, 2009.
- Guido Lams, De Heerlickeden van Wingene, Wingene, 1973 (uitgave in eigen beheer)
Guido Lams, Van Wenghina tot Wingene. 847-1977, Wingene, 1977 (uitgave in eigen beheer)
Guido Lams & A. Vandewiele, Een verleden voor mensen van heden. Wingene en Zwevezele door de jaren heen, Roeselare, 1990.
Lieven Lams, Wingene, in F. Hollevoet, Als straten gaan ... praten, Tielt, 2005.
Lieven Lams, e.a., Fotoboek "Wingene, terug naar de 20ste eeuw", Ons Wingene, 2008.
J. Patteeuw, Feodaal overzicht van Wingene, in Ons Wingene, jaarboek 10 (deel 2), 2008, Wingene
J. Patteeuw, Wingene in oude kaarten van 1600 tot 1800, in Ons Wingene, jaarboek 5 (2002), Wingene, 20
Omer Vanlaere, Wingene in oude prentkaarten, 1972.
Omer Vanlaere, Onze windmolens, De Roede van Tielt, 5(1974)1/2 blz. 63-67, 3 blz. 33-40; 6(1975)1 blz. 27-36.
Guido Lams, De acht windmolens van Wingene, Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse molens, 18 (2002/2003), p. 195-198.
Lams Lieven, Markante gevels van woningen te Wingene en Zwevezele, in Ons Wingene, Jaarboek 6 (deel 2), 2003, p. 58.
Fotoboek "Wingene, terug naar de 20ste eeuw", Ons Wingene, 2008.
J(ules) F(raeyman), "De molen van Poelvoorde en zijn zeven gematen (Vervolg van bl. 94)", Biekorf, jg. 49, 1948, p. 115-118.