Aan de oostzijde van de Gauwstraat (nr. 1), dichtbij de kruising met de Neerstraat, staan nog leegstaande maalderijgebouwen die tot in de jaren 1980 in gebruik waren. Het interieur en de installatie is thans ontmanteld. Volgens het kadasterarchief en cartografisch materiaal behoorde de bebouwing oorspronkelijk bij het eigendom in de Neerstraat nr. 54.

Landbouwer Vandendooren bekwam op 31 augustus 1791 het octrooi voor de oprichting van een graanrosmolen voor eigen verbruik.

In het eerste kwart van de 19de eeuw kwam er een rosoliemolen bij.

Het opschrift "18 LVD 78" en enkele graanstengels in gecementeerde gevel verwijzen naar de vroegere eigenaar Frans Van den Dooren-Van der Linden.

Het complex werd in 1863 vergroot. Door erfenis verwierven de olieslagers Alfons, Melanie, Prudentia en Hendrika Vandendooren deze molen. Een jaar later waren enkel nog Alfons en Firmin de eigenaars. Weduwe Firmin Vandendooren-Hanssens, notaris te Nederbrakel, erfde de molen in 1892.

In 1892-1893 werden de paarden vervangen door stoommachine (type Système Bollinckx).

In 1902 stond de eigendom op naam van nijveraar Alfons Vandendooren-Hanssens. ALfons Vanderlinden-Van Nieuwenhove volgde hem op in 1912.

Voor 1912 werd de molen afgebroken en herbouwd als mechanische maalderij. In 1936 gebeurden er opnieuw verbouwingswerken. Sinds 1947 werd die uitgebaat door Achiel De Ruyver-Vanderlinden.

Het vroegere maalderijgebouw is niet beschermd, maar wel vastgesteld als bouwkundig erfgoed. Thans is het gebouw gerenoveerd tot lofts. De schoorsteen en de luifel van het luiwerk bleven bewaard.

Lieven DENEWET & Julien VANDEPUTTE

Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Het bakstenen fabriekspand heeft acht traveeën, twee bouwlagen en rechthoekige vensters met ijzeren roeden. Er zijn sporen van diverse vergrotingen aan de straatgevel. Poort met origineel schuifsysteem; laadvenster met overstekend zadeldak en houten beschieting. Het hijssysteem is verdwenen. Er is nog een ronde fabrieksschoorsteen van baksteen.

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1932 (oprichting 1791).
Brakel, Gemeentearchief Nederbrakel, Bouwaanvragen, Doos 1862-1922.

Werken
Baguet P.-Van de Mergel F., Terugblik op Nederbrakel, s.l., 1990, p. 44, 53.
Brakels T., Geschiedenis van Nederbrakel Opbrakel en omstreken, Kortrijk, 1952, p. 285.
Vandeputte J.L.Th., De molens van het arrondissement Oudenaarde, Uit hun geschiedenis, Oudenaarde, 1974, p. 56.
Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N4, (onuitgegeven werkdocumenten).