Molenechos's Homepage Molenechos.org

Lichtervelde, Vlaanderen - West-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Molen Denys, Molen op het Iepershoekje
Ligging

Statiestraat 76


8810 Lichtervelde
noordzijde
500 m W v.d. kerk
kadasterperceel F589
Vlaanderen - West-Vlaanderen
Gebouwd
voor 1829 (hout) / 1856 (steen)
Verdwenen
1856 / 1922, sloop
Type
Staakmolen, later stenen stellingmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Bescherming
niet,
Database nummer
3252
© Prentkaart.

Beschrijving / geschiedenis

De Molen Denys (genoemd naar de laatste eigenaars-uitbaters) was aanvankelijk een houten en later een stenen graan- en oliewindmolen op de noordzijde van de Statiestraat (nr. 76), op het zogenaamd "Iiepers hoekje", op een halve kilometer ten westen van de kerk van Lichtervelde.

De staakmolen werd voor 1829 opgericht als een driezolder-staakmolen om graan te malen en olie te slaan. HIj werd in 1856 herbouwd als een stenen stellingmolen, als graan- en oliemolen.

We zien hem aangeduid op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de aanduiding "M(oul)in à Huile" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met het grondoppervlak van een staakmolen op teerlingen.

Een eerste stoommachine werd in 1873 verwijderd. In 1892 werd een nieuwe stoommaalderij en -olieslagerij aan toegevoegd (met een hoge stoomschouw), maar er werd ook nog met de wind gemalen.

Eigenaars na 1830:
- voor 1829: Dewaele Martinus, olieslager te Lichtervelde
- 1835, eigenaar: D'Heedene Pierre, molenaar te Lichtervelde
- 07.09.1849, vonnis: Debruyne-Hoornaert Joannes, bakker te Roeselare (trubunaal van eerste aanleg te Brugge)
- 22.07.1852, verkoop: Rommelaere Judocus, molenaar en olieslager te Gits (notaris Dieryckx)
- 25.06.1863, verkoop: Rommelaere-Dewachter Bernard, de weduwe (notaris Christiaen)
- 03.08.1864, verkoop: Mattheeuws Carolus, molenaar te Ardooie (notaris Debrouckere)
- 09.08.1881, verkoop: Denys-Ghesquière Pieter, molenaar te Lichtervelde (notaris Wyffels)
- 27.11.1899, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Ghesquière)
- 17.08.1910, verkoop: Denys Victor Cyriel (°28.08.1888, +Roeselare 17.05.1972, gehuwd met Flavie Tempelaere en later met Marguerite Tempelare, molenaar te Lichtervelde (notaris Desaegher - "le moulin à vapeur existe encore")

Pieter Denys kocht de molen aan in 1881. Net voor de Eerste Wereldoorlog nam Victor Denys de molen over van zijn vader Pieter.

De stenen stellingmolen verdween als laatste van de 11 Lichterveldse windmolens in 1922.  Hij was toen in het bezit van Victor Denys. Onderdelen van het binnenwerk werden hergebruikt bij de heropbouw van de Hovaeremolen te Koekelare en zijn er nu nog steeds te zien.  

Er werd verder gemalen met een mechanische maalderij. Sinds begin de jaren 1920 werd ook gestart met de productie van veevoeder. In 1955 kwamen de drie zonen van Victor Denys, Julien, Georges en Willy aan het roer.  In 1984 verhuisde de prodcutie naar het bedrijventerrein in de Industrielaan te Lichtervelde, vanwege lawaai- of stofoverlast en te weinig uitbreidingsmogelijkheden. De bureaus bleven gevestigd op de vroegere molensite aan de Statiestraat. Naast Etienne Denys, zoon van Julien, die vooral het algemeen beleid en het financiële aspect van de zaak onder zijn leiding neemt, werken ook zijn broer Fernand en zijn twee neven Jacques en Johan in het bedrijf. Terwijl Fernand instaat voor de aankoop, neemt Johan de boekhouding voor zijn rekening. Jacques aan zijn kant fungeert vooral als supervisor in de productie. Af en toe springt ook Etiennes andere broer Roland, die veearts is, hen te hulp. In 2013 waren er 15 mensen in dienst. De veevoederproductie gebeurt thans vrijwel volledig computergestuurd.

Lieven DENEWET

Literatuur

Martin Goegebeur "Daar bij die molen .,", Eerste Jaarboek van de Heemkundige Kring Karel Van de Poele te Lichtervelde, 1985, p. 72.
Georges Vandewalle, "De straten te Lichtervelde", Lichterveldse "Ziek-zakjes", 1, Lichtervelde, 1995, p. 25).
Georges Vandewalle, "Lichtervelde in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1973 (herdruk: 1996), p. 22.
Georges Vandewalle, "Oorlog 1914-1918", Lichterveldse "Ziek-zakjes", 3, p. 118.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Kinrooi, 1997.
Denewet Lieven, Ongevallen op Lichterveldse molens (1848-1903), Jaarboek van de Heemkundige Kring Karel Van de Poele te Lichtervelde, XXV, 2009, p. 263-268.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (121).

Persberichten
Cleophas Sintobin, De molens van Lichtervelde, De Rousselaarsche Bode, 03.10.1931.
Mathys Heytens, "Van windmolen naar mechanische maalderij", De Weekbode, 15.02.2013, p. 22

Overige foto's

Molen Denys, Molen op het Iepershoekje, Lichtervelde, Prentkaart SYL (coll. D. Vandenbulcke, Staden) | Database Belgische molens
© Prentkaart SYL (coll. D. Vandenbulcke, Staden)
Molen Denys, Molen op het Iepershoekje, Lichtervelde, Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Molen Denys, Molen op het Iepershoekje, Lichtervelde, Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem