Molenechos's Homepage Molenechos.org

Slijpe (Middelkerke), Vlaanderen - West-Vlaanderen

Verdwenen molen

karakteristiek

Naam
Dorpsmolen, Molen Declercq
Ligging
Monnikenstraat
8433 Slijpe (Middelkerke)
400 m ZW v.d. kerk
kadasterperceel B278
Vlaanderen - West-Vlaanderen
toon op kaart
Gebouwd
voor 1392 / voor 1562 / 1922
Verdwenen
1914-1918, oorlog / 1956-september, sloop
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Database nummer
3122
© Foto: Alfred Ronse (glasnegatief, coll. Stichting Levende Molens, Roosendaal)

Beschrijving / geschiedenis

De Dorpsmolen was een houten korenwindmolen die reeds in 1392 werd vermeld. Hij  staat aangeduid op de kaart van Pieter Pourbus van het Brugse Vrije (1562).

Nicolaus De Noter was molenaar in 1644.
Jacob Van Poecke (+1712), gehuwd met Petronella de Zayer (°Slijpe, 1673-1716) was molenaar in 1693.
De molenwal en het staande werk van de molen waren sinds oudsher eigendom van de Armendis - na 1800 het Bureel van Weldadigheid, nog later de Commissie van Openbare Onderstand (COO), terwijl het roerend en draaiend werk van de molen in het bezit van de molenaars was.
De familie Declercq werd vanaf ca. 1800 tot bij de verdwijning, gedurende vier generaties molenaar, in opvolging van de familie Boydens.

Eigenaars na 1800:
- na 1800 (grond, molenwal en staande werk): Bureel van Weldadigheid van Slijpe, te Slijpe; draaiend werk van de molen: Henri Declercq (°Vladslo 1758 - +Slijpe 1827), afkomstig uit Vladslo, gehuwd met Catharina Boydens uit Slijpe (Slijpe, 1767-1852).
- 1827, overname (draaiend werk van de molen): zoon Henri Declercq (Slijpe, 1813-1844), gehuwd met Marie Vandenberghe (°1809). Zij hertrouwde met Ferdinand De Vos (°Leffinge 18115 - +Slijpe 1850, zoon van Jacobus en Françoise Sauvagie). Hij was molenaar op de Zuidmolen te Leffinge. Karel Vancalis (°Slijpe 1821) was er molenaarsknecht.
- 1844, overname (draaiend werk van de molen): Karel Declercq (°Slijpe 1841 - +Oostende 1917), gehuwd in 1882 met Louise Logier (Slijpe, 1854-1938)
- 1921, heropbouw molen: drie kinderen van Declercq-Logier Karel: a) Declercq Charles Louis (Slijpe, 1883-1945), molenaar te Slijpe, b) Declercq Gustaaf Joseph (1885-1951) en c) Declercq Urbanie Sophie (1888 - 1975), huishoudster te Slijpe.
- 24.09.1927, verkoop door de Commissie van Openbare Onderstand van Slijpe: (van de grond) a) Declercq Charles Louis, molenaar te Slijpe, b) Declercq Gustave Joseph en c) Declercq Urbaine Sophie (notaris Vanderheyde - molenwal)
- 03.04.1945, erfenis: a) Declercq Gustaaf Jozef, landbouwer te Slijpe en b) Declercq Urbaine Sophie, huishoudster te Slijpe (overlijden van Karel Declercq)
- 09.03.1951, erfenis: Declercq Urbaine Sophie, zonder beroep te Slijpe (overlijden van Gustaaf Declercq)

De molen werd in de eerste wereldoorlog vernield.

In 1921 lieten de gebroeders Charles Declercq (+ 1945) en Gustaaf Declercq (+1951) de molen van Demonie uit Ettelgem overbrengen. Dat gebeurde met tussenkomst van molendeskundige Alfred Ronse uit Gistel, die Toegevoegd Hoogcommissaris was van de Dienst der Verwoeste Gewesten. Toch had deze heroprichting heel wat voeten in de aarde, vooral vanwege de discussie over de schattingswaarde van de vooroorlogse molen. De aanschaf van een tweedehandse molen bleek het meest geschikte middel. De heropbouw gebeurde door molenmaker August Peel uit Gistel.

Charles Declercq werd de feitelijke molenaar. Zijn broer Gustaaf was oorlogsinvalide (uit 1914-1918).

In 1937 verloor de molen door een blikseminslag twee wieken. Gedurende de tweede wereldoorlog draaide de molen een enkele keer met één roede. In september 1956 liet Urbanie Declercq, zus van Karel en Gustaaf Declercq, de vervallen geworden molen slopen.

Lieven DENEWET & Heman HOLEMANS

Literatuur

G. Jansseune, "Slijpe. Toponiemen en straatnamen", Graningate, jg. 12, 1992, nr. 48.
M. Maes, "Beknopte bijdrage tot de geschiedenis van Slijpe", 1975.
"De molens van Middelkerke", in Graningate (Driemaandelijks tijdschrift van de Heemkring van Middelkerke), II, 1982, nr. 5, p. 1-87.
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-U", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2003.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (123).
C. Devyt, De Westvlaamse windmolens in 1956, in: Biekorf, 1956.

Mailberichten
Leo van der Drift, Den Haag, 08.02.2014.
John Verpaalen, Roosendaal, 31.01.2016 (bezitter van een fotootje met op de keerzijde de melding dat de molen in 1937 door de bliksem werd getroffen waarbij "twee hekkens werden afgeslagen" en dat Charles Declercq de feitelijke molenaar was; zijn broer Gustaaf was "oorlogsinvalied" (uit 1914-1918).

Overige foto's

Dorpsmolen, Molen Declercq, Slijpe (Middelkerke), Prentkaart jaren 1930. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart jaren 1930. Verzameling Ons Molenheem
Dorpsmolen, Molen Declercq, Slijpe (Middelkerke), Foto: Lambert 't Kindt, jaren 1940 (coll. Mia 't Kindt) | Database Belgische molens
© Foto: Lambert 't Kindt, jaren 1940 (coll. Mia 't Kindt)
Dorpsmolen, Molen Declercq, Slijpe (Middelkerke), Foto: Donald William Muggeridge (°1918), 23.05.1945 (coll. University of Kent, Cambridge) | Database Belgische molens
© Foto: Donald William Muggeridge (°1918), 23.05.1945 (coll. University of Kent, Cambridge)
Dorpsmolen, Molen Declercq, Slijpe (Middelkerke), Foto: Donald Muggeridge, 23.05.1945 (coll. University of Kent, Cambridge) | Database Belgische molens
© Foto: Donald Muggeridge, 23.05.1945 (coll. University of Kent, Cambridge)
Dorpsmolen, Molen Declercq, Slijpe (Middelkerke), Foto: Donald Muggeridge, 23.05.1945 (coll. University of Kent, Cambridge) | Database Belgische molens
© Foto: Donald Muggeridge, 23.05.1945 (coll. University of Kent, Cambridge)