Lepemolen

De "Veltmeulen" langs de vroegere Ieperweg werd voor het eerst in 1645 vermeld. De naam "Lepemolen" kwam voor de eerste maal voor in disrekeningen van 1728-1730. Het zwaartepunt van de wijk verplaatste zich dan naar het gebied rond de molen. Een staat van goed uit 1668 vermeldt "eene coornewijntmeulene binden prochie van Zedelghem in een jeghenoote genaempt de Lepe…met het meulenhuys". De molen werd afgebeeld op een kaart van de bezittingen van François en Bernardus Boutens uit 1762.

De staakmolen met open voet stond ter hoogte van Lepemolenstraat nr. 8, de molenaarswoning ter hoogte van de Koning Albertstraat nr. 146. Volgens de ommeloper van 1674 was het Brugse kartuizerinnenklooster eigenaar van de molen en de nabij gelegen Molendamvijver. De molen staat aangeduid op de Ferrariskaart als "Lepe Meulen". Op het eind van de 18de eeuw ook "Rommelsmolen" genoemd naar de familie Rommel die de molen vijf generaties zal uitbaten. De omgeving ten zuiden en ten westen van de molen werden respectievelijk als Zuid-lepe en West-lepe aangeduid. In 1846 werd vlak langs de molen de spoorweg Brugge-Kortrijk aangelegd met in de buurt ervan een station.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Rommel-De Keyser Bernard, molenaar te Zedelgem
- na 1851, erfenis: de erfgenamen
- 10.06.1864, verkoop: Rommel-Versyck Joseph, molenaar te Kaaskerke (notaris Van Oost)
- 05.02.1898, erfenis: a) Rommel-Versyck Joseph, de weduwe en b) Rommel-Jonckheere Henri (1850-1890), de minderjarige kinderen te Zedelgem (overlijden van Joseph Rommel)
- 12.05.1902, erfenis: Rommel-Jonckheere Henri, de minderjarige kinderen te Zedelgem (overlijden van de weduwe Versyck van Joseph Rommel)
- 04.12.1911, Rommel-Plaisir Désiré (°Veldegem 1878 - +Torhout 1934), zonder beroep te Zedelgem (notaris Berquin)

De molen werd op 17 oktober 1918 door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen. De molen was toen in het bezit van Désiré Rommel-Plaisir. In 1925 bouwde men bij het molenaarshuis een maalderij waarvan de inrichting in 1969 werd overgeplaatst naar Werken (Kortemark). "Lepe" is bewaard gebleven als wijknaam in de omgeving van de nu verdwenen molensite.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
Rijksarchief Brussel, Kaarten en plannen van de Collectie Karel Mestdagh, nr. 10: Figuratieve kaart van de eigendommen van François en Bernardus Boutens, 1762.

Werken
L. Bonduel, Het Zedelgem, Veldegem, Loppem en Aartrijke van toen. Een verzameling foto's en prentbriefkaarten aangevuld met beknopte historische gegevens, Brugge, 1983.
G. Cappon, De Lepemolen en zijn bewoners, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 2, nr. 2, 1981, p. 34-41.
G. Cappon,De ommelooper der prochie van Zedelgem. Pieter Lust, landmeter, Zedelgem, 1996.
V. Deceuninck, Zedelgem gedurende de Eerste Wereldoorlog, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 12, nr. 2, 1991, p. 67-80.
B. Denys, Karel-Louis Van Eecke, non-comformistische en paternalistische onderpastoor, begeleider van de Veldegemse groei naar parochiale en bestuurlijke zelfstandigheid (1892-1899; 1900-1917) in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 18, nr. 2, 1997, p. 47-83.
G. Cappon & B. Denys, Parochie Veldegem: sterke rank aan de Zedelgemse wijnstok, in Zedelgem 900 jaar, Zedelgem, 1989, p. 34-57.
A. Vanhevel, Krakkepad te Veldegem, in Het andere erfgoed in Ginter. Eindwerken erfgoedbegeleiders 2004, Torhout, 2004, p. 138-150.
P. Van Vlaenderen & M. Vranckx, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West- Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, 2010.
N.E. Fonteyne, Schets ener geschiedenis der gemeente Veldegem, in Zilleghem Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 10, nr. 1, 1989, p.31-37.
J. Pollet, Enkele gegevens over 'Noordover' te Zedelgem, in Noortover, jg. 2, nr. 1, 1989/90, p. 2.
J. Pollet, De "Veltmeulen" te Zedelgem, in Zilleghem Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 3, nr. 4, 1982, p. 156-160.
M. Pyck, De historiek van de Torhoutse straten en straatnamen. Deel I: Het agrarisch gebied ten O. en N.O. van het stadscentrum, in Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring Het Houtland, Torhout, 1976, p. 17.
F. Ronse, Geschiedenis van Zedelgem -Veldegem, Torhout, 1934
De oude molens te Zedelgem, in: Brugsch Handelsblad, 6 januari 1973.
B. Denys, "Veldegem - Van proosdij tot parochie", Zedelgem, Parochie Veldegem, 2010.
Danny Verhoye, "1914-1918. Ronse's oorlog. De eerste wereldoorlog in Zedelgem en omgeving", Zedelgem, 2014.
Karel Lemmens, "Zedelgem, de Lepemolen en zijn bewoners", Ons Molenheem (Studiekring Ons Molenheem), 1997, nr. 3, juli-september, p. 88-92.