Molen d'Aussy

De Molen d'Aussy was een stenen graan-, olie- en schorswindmolenn, type stenen bergmolen, op de zuidzijde van de Poperbosstraat (nr. 3), op de hoek met de Ganzevijverstraat, achter het station van Torhout.   Op 10 oktober 1833 kreeg August Van Caillie-d'Aussy, leerlooier te Torhout, de toestemming van de Gedeputeerde Staten van de provincie West-Vlaanderen om  een stenen graan-, olie- en schorswindmolen op te richten. Het gemalen eikenschors werd gebruikt in het productieproces van zijn huidenvetterij. De stenen bergmolen werd gebouwd op de grond van de weduwe van Pieter Lauwers. aan de huidige Peperbosstraat, achter het station van Torhout. Bij de molen behoorde een "schorsekot" waar de aangevoerde eikenbast gedroogd werd vooraleer vermalen te worden.   We zien de molen aangeduid, telkens zonder benaming, in de Atlas der Buurtwegen van ca. 1842 (met een grondoppervlak van een stenen bergmolen), op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).   De eerste jaren werd de molen uitgebaat door Louis Reynaert. Deze molenaar kreeg trouwens te maken met een uitslaande brand op 17 juli 1850 die de oospronkelijke molen haast volledig verwoestte. Hij werd onmiddellijk heropgericht. Na het overlijden van August Van Caillie in 1868 erfde Jules d'Aussey-Van Caillie, huidevetter te Torhout, de molen. In 1876 werd een stoommachine van 15 PK geplaatst en in 1880-1885 werd de molen van kap en wieken ontdaan. Jules d'Aussy overleed in 1879 en zijn weduwe in 1895. De stoommolen kwam dan in handen van  August d'Aussy-Laridon en vier jaar later, via ruil, aan Gaston d'Aussy. Na zijn dood in 1909 erfden zijn weduwe Irma Caluwaert (1867-1949) en zonen Etienne (1904-1947) en Julien d'Aussy de molen. De molenaars waren Richard Schauwbrouck en Julien Vermeulen. "Fikke" Gevaert werkte als stoker en de twee stampers waren "Pé Poucke" en Jozef "Tjeppe" Claeys.   Tijdens de eerste wereldoorlog was een observatiepost van het Duitse leger op de molenromp geplaatst. In 1918 werd de molenromp door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen. De aarde van de molenwal werd in 1927 gebruikt om de weg aan de Statieberg op te voeen.   Na de Eerste Wereldoorlog maakte de familie d'Aussy de definitieve overstap van het voorbijgestreefde leerlooien naar de graanverwerkende nijverheid. De puinen van de "molen d'Aussy" in de Peperbosstraat werden opgeruimd en de bestaande industriële gebouwen aan de Huidevettersstraat en Putstraat werden omgebouwd tot maalderij en graanhandel.   Lieven DENEWET

Archieven
Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207. Mutatieschetsen, Torhout, 1922/62, 1930/74, 1949/118.

Werken
Lieven Denewet, Maalder Julien d'Aussy uit Torhout (1945-2012)", West-Vlaams Molenblad, XXXVII, 2012, 2, p. 60-61.
Roger Haelewijn, Torhout in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1979.
Michiel Mestdagh, Archief beelden Torhout, Gent, 2002.
Michiel Mestdagh, Torhout. De geschiedenis van een stad, Torhout, 2000.
Michiel Mestdagh, Torhout, 1750-1950. Twee eeuwen stadsgeschiedenis, Brugge, 1989.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-U, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2003.
P. Vanneste m.m.v. S. Moeykens & T. Callens, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Torhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL28, 2007.
www. voedersdaussy.be
M. Pyck, De historiek van de Torhoutse straten en straatnamen. Deel 1: Het agrarisch gebied ten O. en N.O. van het stadscentrum, in Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring Het Houtland, Torhout, 1976, p. 16.
West-Vlaamse windmolens. De molen d'Aussy te Torhout, Curiosa, XLIX, 2011, nr. 488, p. 25-27.
West-Vlaamse windmolens. De molen d'Aussy te Torhout, Curiosa, XXXII, 1994, nr. 313, p. 25-26.

Persberichten
"Voeders d’Aussy investeert en legt zich toe op maatwerk", Krant van West-Vlaanderen ed. Torhout, 20.05.2016.