Molenechos's Homepage Molenechos.org

Ruiselede (Wingene), Vlaanderen, West-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
(Houten) Strokotmolen, Stromolen, Schalkleemolen, Klaphullemolen
Ligging

Wingenesteenweg 33


8755 Ruiselede (Wingene)
zuidzijde
Strokot
3,4 km N W v.d. kerk
kadasterperceel F15
Vlaanderen - West-Vlaanderen
Gebouwd
voor 1365 / 1566 / voor 1627
Verdwenen
voor 1566 / ca. 1580, oorlog / 1911, sloop
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
2919
© De vroegere molenaarshoeve. Foto Patricia Van Vlaenderen, 02.06.2008

Beschrijving / geschiedenis

De Strokotmolen of Schalkleemolen was een houten staakmolen op teerlingen aan de zuidzijde van de Wingenesteenweg (nr. 33). Hij stond op een enclave in de heerlijkheid Schalklede, de Schalkledeakker, eigendom van de heren van Poeke. Een leenverhef voor de Graaf van Vlaanderen vermeldt in 1365 een leen en molenwal van Schalklede maar wellicht stond hier al veel langer een molen. "Scalclethe" wordt reeds vermeld in het "Liber Traditionum" (1042) van abt Wichard, waarin hij het bezit van de Sint-Pietersabdij beschrijft. en zou in Ruiselede de oudst bekende naam zijn.

In 1466 is er sprake van "den Schalcledemolen" en in 1529 van een Schalkledemolenwal. Daarna duikt de molen regelmatig in meerdere bronnen op.

In 1566 kreeg de nieuwe eigenaar bij schenking de opdracht een molen te bouwen ter vervanging van een verdwenen molen.

In 1569 komt de naam "Stroomeulen" voor, in 1577 wordt in een document "behuisde hofstede en koornmeulen genaamd de Stroomeulen" genoteerd. Joos van Wassenhove was in die periode de eigenaar.

Volgens De Flou komt in 1641 "Schoocot Molen / Stroocot Molen" voor.

We zien de molen aangeduid op:
- de "Grenskaart tussen de kasselrijen Kortrijk en de Oudburg" van 1627, geschilderd door landmeter Lodewijk de Bersacques staat "Schalclee muellene".
- Renteboek van de heerlijkheid Sint-Pieters-Schalklede (1686)
- Kaart van 1690 genoteerd als "Claput(Claphulle)Moulin" cf. de nabijgelegen wijk Klaphulle (cf. Klaphullestraat).
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van eens taakmolen en met de benaming "Stroocot Meulen"
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met de benaming "Strooy kot Molen"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benmaing "Strookot Molen"
- Kadatrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met de benaming "Strooy kt molen"

De molen gaf tevens de naam aan de uitgestrekte wijk "Het Strokot" en aan een nu gesloopte herberg (huidig nr. 10).

Rond 1890 werd naast de windmolen een stoommaalderij en -olieslagerij gebouwd.

De staakmolen werd in 1911 gesloopt.

De bijhorende hoeve kent in de 19de en 20ste eeuw meerdere wijzigingen. Volgens kadastergegevens wordt ca. 1879 het woonhuis vergroot en rond 1882 ten westen ervan een landgebouw opgetrokken. Afbraak van de molen ca. 1911 en rond 1945 uitbreiding van het woonhuis en de schuur met geïncorporeerde stalling. In 1964 werd een arduinen gedenkplaat geplaatst in de straatgevel met opschrift "1566 1914 / SCHALKLEE- OF / STROKOT - MOLEN".
Het erf, met grint bedekt, is toegankelijk via smeedijzeren hekken met links een bijkomende persoonsdoorgang. Boerenhuis dwars op de straat georiënteerd, uitzicht van ca. 1879 eventueel met oudere kern. Verankerde baksteenbouw onder zadeldak (mechanische pannen). Gecementeerde voor- en achtergevel met imitatievoegen. Muuropeningen met gecementeerde omlijsting. Stoep met cementtegels.
Schuur met stalling ten noordwesten van het woonhuis. Bruine, verankerde baksteenbouw onder zadeldak (Vlaamse pannen), gewijzigde muuropeningen.

De voormalige molenaarshoeve is, met zijn losse bestanddelen, opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van Houtte-Lauwers Jan, molenaar te Ruiselede
- 22.02.1842, erfenis: Van Houtte-Lauwers Francis en kind Van Houtte Henri, molenaar te Ruiselede (overlijden van Jan Van Houtte)
- 29.07.1844, verkoop: a) Lecoutere-Van Houtte Augustus, winkelier te Ruiselede en b) Wielfaert-Van Houtte Charles Louiis, winkelier te Aarsele (notaris Van Outrive)
- 14.11.1857, verkoop: Coussens-Vanpoucke Augtustinus, landbouwer te Dentergem (notaris Opsomer)
- 08.08.1881, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Augustinus Coussens)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Vanpoucke van Augustinus Coussens)
- 27.05.1885, deling: a) Coussens Camille, molenaar te Ruiselede (°Dentergem 06.04.1857, +Aalter 07.05.1957 - eeuweling!, gehuwd met Emma Billiet en later met Leonie De Smet), b) Coussens Gustaaf, c) Coussens Elisa, d) Coussens Sidonie en e) Coussens Alfred (notaris Colens)
- 31.01.1894, verkoop: Boekaert-Matthijs Renaat, zonder beroep te Aalter (notaris Pussemier - graanwindmolen, stoommaalderij en olieslagerij)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren van Ruiselede, 1569.
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren van Ruiselede, 1572.
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren van Ruiselede, 1577.
- Grenskaart tussen de kasselrijen Kortrijk en de Oudburg" van 1627, geschilderd door landmeter Lodewijk de Bersacques
- Renteboek van de heerlijkheid Sint-Pieters-Schalklede (1686)
- Kaart van 1690 genoteerd als "Claput(Claphulle)Moulin" cf. de nabijgelegen wijk Klaphulle (cf. Klaphullestraat).
- Rijksarchief Gent, Fonds Sint-Pieters I, nr. 256 (renteboek van de heerlijkheid Sint-Pieters-Schalklede, 1686)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadatrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)
- Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207, Mutatieschetsen, Ruiselede, 1879/97, 1882/10, 1911/10, 1945/37.

Werken
Geert Deguffroy, Ons Doomkerke 1956-1983, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 4, nr. 2, 1987, p. 87-92.
Geert Deguffroy, Ruiseleeds Molenrepertorium, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 14, nr. 2, 1997, p. 89-91.
Geert Deguffroy & J. Depredomme, Ruiseleedse plaatsnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nr. 4, 1993, p. 188, p. 193-194.
J. Depredomme, Ruiseleedse gebouwen en plaatsnamen op de Grenskaart van 1627, inOud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 2, nr. 2, 1985, p. 87-92.
P. Van Vlaenderen & M. Vranckx, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, 2008.
P. Van Vlaenderen & M. Vranckx, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, 2008.
Paul Vandepitte & Jaak Billiet, "Tielt en de Molenlandroute: een historisch-toeristische verkenning", Tielt, De Roede van Tielt, 1973, 136 p., ill.
H. Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R", Rotem, 2001.
Jacques Lorthiois, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (118).

Persberichten
R.D., "De molens te Ruiselede", in: De Zondag, 27 april 1957;
R.D., "Molens van Ruiselede vroeger en nu", in: De Zondag, 28 april en 5, 12 en 19 mei 1972

Overige foto's

(Houten) Strokotmolen, Stromolen, Schalkleemolen, Klaphullemolen, Ruiselede (Wingene), Het woonhuis. Foto Patricia Van Vlaenderen, 02.06.2008 | Database Belgische molens
© Het woonhuis. Foto Patricia Van Vlaenderen, 02.06.2008
(Houten) Strokotmolen, Stromolen, Schalkleemolen, Klaphullemolen, Ruiselede (Wingene), Herinneringstegel. Foto Patricia Van Vlaenderen, 02.06.2008 | Database Belgische molens
© Herinneringstegel. Foto Patricia Van Vlaenderen, 02.06.2008