Steendammolen

De Steendammolen (genoemd naar het gehucht Steendam) was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Groenstraat (nr. 4), iets ten zuiden van de Gentsestraat (weg Izegem-Ingelmunster).

Joseph Vanackere uit Gullegem, deed op 13 juni 1771 een aanvraag bij de Financiële Raad in Brussel om een graanwindmolen te mogen oprichten in Izegem, op de heerlijkheid van Sint-Pieter, aan het "groenstratkin" bij de "straete naer ingelmunster". Er kwam verzet van de prinses van Izegem, die meldde dat de twee bestaande korenmolens voldoende waren om de Izegemnaars van meel te voorzien. Pieter Vanackere bekwam op 29 februari 1776 het octrooi voor de bouw van een koren- en oliewindmolen, voor een jaarlijkse cijns tegen de waarde van 4 mud tarwe.

Charles Van Damme deed in 1771 eveneens een aanvraag om in Izegem een graanwindmolen te bouwen. De Financiële Raad vroeg om 11 november 1771 het advies van de Rekenkamer over deze zaak. Er was veel verzet vanwege de prinses van Izegem, die beweerde dat zij alleen molens mocht oprichten in Izegem. J. Mayeur uit Kortrijk bekwam pas op 29 februari 1776 het octrooi voor een koren- en oliewindmolen, voor een jaarlijkse cijns tegen de waarde van 4 1/2 mud graan (zie Izegem, Molen Derynck). Opmerkelijk is dat beide molens (molen Deryck en Steendammolen) in hetzelfde jaar aangevraagd werden (1771) en op dezelfde dag (29 februari 1776) vergund werden.

De molen behoorde in 1792 toe aan Gabriël Clement Sabbe. 

Samen met de weduwe en zoon van Jan Derynck van molen Derynck in Izegem en molenaar Jan Verrewaere van Emelgem vroeg Gabriël Clement Sabbe op 5 maart 1792 aan de Financiële Raad in Brussel een vermindering aan van hun jaarlijkse cijnzen voor hun molens. Deze cijnzen (die 4 tot 4,5 mud tarwe bedroegen) waren voor het dubbel gebruik als koren- en oliemolen, maar door omstandigheden konden de drie molenaars hun molens enkel als graanmolen ingericht. 

We zien de molen nog niet op de Ferrariskaart (ca. 1775), maar wel in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850).

Eigenaars en molenaars:
- 1776, oprichting: Van Ackere Pieter
- 1792, eigenaar: Sabbe-De Foort (Gabriël) Clemens, molenaar te Izegem.
- 02.05.1808: de weduwe (Caecilia De Foort) en kinderen, waaronder Petrus
- voor 1814, deling: Sabbe-Van Outryve Petrus, molenaar te Izegem
- na 1834: en de kinderen (overlijden van Maria Anna Van Outryve)
- 14.11.1843, erfenis: de kinderen (overlijden van Pieter Van Outryve)
- 02.08.1845, verkoop: Loncke Pieter Ludovicus, molenaar te SInt-Kruis-WInkel (notaris Wautier)
- 16.04.1847, verkoop: Demarez Pieter Jan, molenaar te Geluve (notaris Wautier)
- 29.10.1856, erfenis: Demarez Emile, zonder beroep te Izegem (overlijden van Pieter Demarez)

De staakmolen brandde af in 1860 of in 1864 en werd niet heropgebouwd.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1888. Verzoekschrift door Joseph Vanackere uit Gullegem om in Izegem een graanwindmolen op te richten aan de weg naar Ingelmunster, 13.06.1771 - met verzet door de princes van Izegem en met figuratief plan. 
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1902. Octrooi voor J. Mayer voor de oprichting van een graan- en oliewindmolen in Izegem, aan 4 1/2 mud tarwe per jaar, 29.02.1776 (= molen Derynck); octrooi voor Pieter Van Ackere voor de oprichting van een graan- en oliewindmolen te Izegem aan 4 mud tarwe per jaar, 29.02.1776 (= Steendammolen)
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1933. De molenaars Gabriël Clement Sabbe van de Steendammolen in Izegem, de weduwe en zoon vn Jan De Rynck van de molen Derynck in Izegem en molenaar Jan Verrewaere van Emelgem vragen aan de Financiële Raad in Brussel een vermindering aan van de jaarlijkse cijnzen voor hun molens, 05.03.1792.

Werken

P. De Clercq, "De oude windmolens te Izegem", in: De Mandelbode, 21 en 28 februari 1953; 7, 21 en 28 maart 1953 en 4, 11 en 18 april 1953;
P. De Clercq, "De oude molens van Izegem", in: Ten Mandere, I, 1960, nr. 1, p. 22-36 en nr. 2, p. 9-21;
Rafaël Verholle, "Verkoping van de prinselijke goederen in 1828", Ten Mandere, VI, 1965, 2/3, p. 26.
A. Vandromme, "Izegem, vroeger en nu", Izegem, 1971;
H. Holemans, "Windmolens te Izegem", in: "Ons Molenheem", Kinrooi, 1991, nr.. 4, p. 3-11, ill.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
Lieven Denewet, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de Kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, 3-4.
J. Vandromme, Bijdrage tot de Toponomie van Izegem, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, KU Leuven, 1975, 2 delen.