Molen Avereyn

Deze  staakmolen stond op de westzijde van de Dodepaardenstraat (nr. 40), ten zuiden van de kruising met de Stenenmolenstraat.

Hij werd tussen 1730 en 1775 overgebracht vanuit de Zijdelingstraat (nr. 4) te Keiem, waar hij als de Leimolen of Leenmolen bekend stond. We zien de molen op zijn nieuwe standplaats prijken op de Ferrariskaart van ca. 1775. Hij komt ook voor in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1843) en de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Monteyne-Lievens Karel, de weduwe en de kinderen, landbouwster te Keiem
- 25.09.1850, erfenis: de kinderen: a) Monteyne Charles, molenaar te Keiem, b) Monteyne Jean, landbouwer te Keiem, c) Monteyne Jenri, landbouwer te Keiem (overlijden van de weduwe Lievens van Karel Monteyne)
- 04.06.1860, deling: Monteyne-Pieters Henricus, de weduwe en de kinderen, te Keiem (notaris Deseck)
- na 1864, erfenis: de kinderen, overlijden van de weduwe Pieters van Henricus Monteyne)
- 19.05.1884, verkoop: Avereyn-Pollentier Leo, molenaar te Leke (notaris Vandenberghe)
- 04.03.1903, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Pollentier)
- 30.04.1926, deling: Avereyn-Vanbesien Emiel Joseph, molenaar te Keiem.
Nog leden van de familie Avereyn:
- Sophie Avereyn, °09.03.1854, +De Panne (Sint-Pieters), 06.06.1937, gehuwd met Désiré Moerman
- Avereyn Julien, °Beerst 18.06.1875, +Leke 21.09.1958, gehuwd met Oliva Van Eygen.

De uitbating was in handen van de familie Monteyne. In 1884 werd de korenmolen verkocht aan de familie Avereyn. Naast het molenaarshuis bevond zich ook een vierzijdige houten buitenrosmolen met strobedekking, die in 1884 werd aangekocht in Leke. In 1914 was deze rosmolen niet meer in werking. Deze molen was tot op het einde voorzien van houten pestelroeden en had een mansardekap.

De staakmolen werd op 18 oktober 1914 door de Belgische genietroepen neergehaald. Er bestaat een Duitse oorlogsfoto (8 x 12 cm, in privé-collectie), waarop we molenaar Leo Avereyn, in gezelschap van een Duitse militair zien bij de puinen van zijn molen in 1914. Deze foto werd genomen door de Berlijnse fotograaf Otto Knopse. Ook de rosmolen verdween in 1915, wanneer Duitse soldaten het gebouwtje sloopten om de stijlen en planken als brandhout te gebruiken.

Na de oorlog kochten de molenaars August en Emile Avereyn de restanten op van de korenmolen van de familie Sauvage in Leffinge. De molen werd in Leffinge afgebroken en heropgebouwd in 1919 in Keiem door molenbouwer Peel uit Gistel. De molen had ijzeren roeden die later voorzien waren van een halve verdekkering.

Tijdens de zware storm van 14 november 1940 liep de molen door de vang. Er ontstond brand en de molen stortte ineen. Bij zijn val beschadigde hij sterk ook de naastliggende gebouwen. Molenaar E. Avereyn zag af van de heropbouw. Er werd verder gemalen met een mechanische maalderij. De molenhoeve heeft nog een gebouw uit de jaren 1920 en draagt de naam 't Molenhof.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Zie ook onder: Keiem, Leimolen
                      Leffinge, Molen Sauvage

Landkaarten
Massekaart (1729-1730) (nog op zijn vroegere standplaats)
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Buurtwegen (ca. 1845)
Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
De houten molen Avereyn te Keiem, in Curiosa, jg. 35, nr. 344, 1997, p. 29-30.
R. Symoen, Keiem door de eeuwen heen, Zingem, 1985, p. 212 en 224.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L, Kinrooi, 1997.
Sierens Etienne, De Witte Molen in Roksem-Bekegem, Gestella-Krantje, XXXV, 2013, 3, p. 64-65.
H. Missiaen & P. Vanneste m.m.v. F. Gherardts  & O. Scheir, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18", 2005.
C. Devyt, De Westvlaamse windmolens tijdens de oorlogsjaren, Biekorf, 1945.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (120).