Beverst (Bilzen), Vlaanderen - Limburg
- Naam
- Nieuwbeekmolen
- Ligging
- Molenstraat 18
3740 Beverst (Bilzen)
op de Demer
kadasterperceel A195a
Vlaanderen - Limburg
- Geo positie
- 50.899704, 5.465288 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Guy Timmermans en mevr. I. Geelen
- Gebouwd
- 1862
- Type
- Turbine watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- In het verlengde van de molenaarswoning
- Gevlucht/Rad
- Turbine
- Inrichting
- Nog aanwezig
- Toestand
- Water omgelegd
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op molendagen en op afspraak (tel.: 011-322226)
- Database nummer
- 269
- Ten Bruggencatenummer
- 50269
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Nieuwbeekmolen werd gebouwd op de Demer in 1862 (jaarsteen 1862 op de poort van het molenhuis) als een watermolen met onderslagrad om graan te malen. Bouwheer was Hendrik Vandebroek-Poesmans, landbouwer te Beverst.
Opeenvolgende eigenaars:
- 1863, opbouw: Vandebroek-Poesmans Hendrik, landbouwer te Beverst
- 1886: de kinderen en kleinkinderen
- 1904, erfenis: Vandebroek-Schils Hendrik, molenaar te Beverst
- 1913, deling: Vandebroek Jozef en Eliza, molenaars te Beverst
- 1923, afstand: Vandebroek Jozef en Maria, te Beverst
- 1952, erfenis: Vandebroek Jozef, molenaar te Beverst
- 1955, erfenis: Vandebroek Johanna, Camiel, Henri en Maria, te Beverst
- 2000, eigenaar: Timmermans Guy & Geelen I.
Rond 1900 werd het rad vervangen door een turbine van de firma Koppen en Frings uit Maastricht, die eveneens een maalstoel leverde. In 1912 gebeurde een vergroting en werd een stoommachine geplaatst.
Sinds 1974 is de molen niet meer in bedrijf. De turbine, het sluis- en het maalwerk zijn nog aanwezig. Spijtig genoeg kan deze watermolen niet meer werken, aangezien het water werd omgelegd.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
--------------------------
Archtitectuur (Agentschap Onroerend Erfgoed)
Bakstenen gebouwen in U-vormig geheel op gecementeerde plinten onder zadeldaken (Vlaamse pannen) gegroepeerd rondom een gedeeltelijk gekasseid erf, open naar de noordzijde, waar de Demer stroomt. Op het erf bevindt zich een treurwilg.
Woonhuis en molenhuis in één vleugel aan de westzijde van het erf, dwarsschuur en stal in de zuidvleugel, en een stal, thans garage, in een kortere vleugel onder schilddak aan de oostzijde. De vensters van het woonhuis zijn rechthoekig onder hardstenen latei op de benedenverdieping, getoogd in een bakstenen omlijsting op de bovenverdieping; hardstenen lekdrempels; luiken op de benedenverdieping. Ingang via een lage, getoogd poort, voorzien van gedeeltelijke hardstenen posten, hardstenen aanzetstenen en dito sluitsteen met opschrift: H/V D B/1862. De stallen en de schuur zijn voorzien van getoogde bakstenen deuren, gelijkaardige vensters, een aantal kleine halfronde vensters en een getoogde bakstenen schuurpoort. Dezelfde muuropeningen in de achtergevels. De noordelijke zijgevel van het molenhuis en de oostelijke zijgevel van de schuur-stal zijn voorzien van aandaken.
Literatuur
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996.
Chr. Debusschere & R. Van Ryckeghem, "Twee inhuldigingen op de Vlaamse Molendag 2002: Massemen, Van Hauwermeirsmolen: inhuldiging waterrad; Beverst, NBieuwbeekmolen, opening fototentoonstelling", Molenecho's, XXX, 2002, 1, p. 7-9.