De Sprietmolen was een houten korenwindmolen op het gehucht Spriet, ten zuiden van de Poelkapellestraat (vroeger Iepersteenweg). De Spriet was een gehucht waar in het Ancien Regime een galg of spriet stond voor de zware misdadigers.
Hij behoorde tot de heerlijkheid van "50 gemeten", zonder specifieke benaming.

Rond 1540 werd hij vermeld als ".. den muelnewal daer den lende muelne up staet ligghende binder prochie van Roosebeke.." De molen werd dus ook eens "Lendemolen" (lende = hoogvlakte) en "landmuelne" genoemd. De molen werd in deze periode in leen uitgegeven aan leden van de familie de Crop. In 1542 ontving Pieter Crop, zoon van Daneel, deze molen in leen van Ghislain van Noyelles.
De eigenaars waren tijdens het Ancien Regime dezelde als die van de Roosebekemolen.

Voor 1829 werd de molen herbouwd als een staakmolen op een vrij hoog torenkot. In deze kegelvormige stenen onderbouw werd olie geslagen, terwijl in de houten bovenbouw graan werd gemalen.
Tijdens de storm van 27 juli 1839 werd het wiekenkruis afgeslagen, maar de schade werd hersteld. De Sprietmolen wordt aangestipt op de kaart Vandermaelen uit ca. 1850.

Eigenaars vanaf 1834
- 1834, eigenaar: Declercq Pieter, molenaar te Westrozebeke
- 23.07.1834, verkoop: (van het gebouw) Comyn Louis Bernard (°Langemark 18.08.1782 - +Westrozebeke 04.06.1869), brouwer te Westrozebeke - de latere brouwerij Lowie (notaris Denecker), gehuwd in Zonnebeke op 6 juni 1810 met Bouten Pelagie Victoria (°Zonnebeke 08.01.1789 - +Westrozebeke 25.02.1844).
  * Louis Bernard Comyn was de zoon van Jan Donatianus Comyn (°ca. 1748), gehuwd in Langemark op 13.10.1778 met Catharina Rosa Eugenia Samyn (°Langemark 29.03.1744).
  * Pelagia Victoria Bouten was de dochter van Jacobus Gerardus Franciscus Bouten (°Zonnebeke 02.10.1750 - +Zonnebeke 20.01.1795), rechter, griffier van de heerlijkheid-abdij Zonnebeke, gehuwd in Poperinge op 3 september 1781 met Maria Theresia Francisca Prisie (°Poperinge 18.04.1761 - +Zonnebeke 20.01.1834).
- 31.07.1834, verkoop (van de grond) Comyn-Bouten Louis Bernard, brouwer te Westrozebeke (notaris Denecker)
- 25.02.1844, erfenis: en de kinderen (overlijden van de vrouw Pelagie Bouten):
  * Comyn Amandine (°ca. 1810)
  * Comyn Ludovicus Donatianus, geneesheer (°Westrozebeke 05.10.1812, +na 02.06.1863, gehuwd in Passendale op 26.05.1837 met Virginia Nathalia Pulcherie de Baere (°Passendale 04.04.1802 - + na 02.06.1863)
  * Comyn Julie (°1814)
  * Comyn Antoinette (°1816)
  * Jeanette (°1820)
  * Comyn Jozefine Louise Catherine (°Westrozebeke 02.08.1832 - +Roeselare 24.10.1894), gehuwd in Westrozebeke op 02.09.1858 met Denys Antonius Ignatius, koopman (°Roeselare 13.01.1794 - +Roeselare 13.09.1885).
- 17.09.1868, deling: Denys-Comyn Antonius Ignatius (°Roeselare 13.01.1794 - +Roeselare 13.09.1885, koopman te Roeselare (notaris Christiaen)
- 13.09.1885, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Antonius Denys), met name (de kinderen):
  * Denys Maria Ghislena Amandina (°Roeselare 06.02.1860)
* Denys Julia Maria Ghislena Alida Juliana (°Roeselare 25.01.1863 - +Roeselare 16.02.1937), gehuwd in Roeselare op 2 juni 1897 met Rodenbach Boudewijn Renatus Symphorianus Michaël(°Roeselare 07.03.1862 - +Kortrijk 26.02.1929); zij kregen drie kinderen.
  * Denys Maria Ludovica Antoinette (°Roeselare 05.03.1865 - +Roeselare 26.08.1954), gehuwd in Roeselare op 07.05.1890 met Gryspeerdt Joannes Franciscus "Jan" (Roeselare 25.04.1864 - +Roeselare 22.09.1946), industrieel te Roeselare en zoon van Richardus Gryspeerdt (°Roeselare 19.12.1830 - +Roeselare 10.04.1863), landbouwer en paardenkoopman in Roeselare, en Carolina Charlotte Sophia Mahieu (°Kortemark 13.01.1829 - +Roeselare 24.08.1889).  
  * Denys Joanna "zuster Jeanne Denys" (1870-1954), kloosterlinge bij de dochters van liefde in Gent.
- 03.08.1898, deling: Denys Joanna "Jeanne" (1870-1954), kloosterlinge in Gent.
- 1914, eigenaar: Grijspeerdt Jan, Rumbeke (Roeselare 25.04.1864 - +Roeselare 22.09.1946), industrieel te Roeselare, gehuwd in Roeselare op 7 mei 1890 met Denys Maria Ludovica Antoinette (°Roeselare 05.03.1865 - Roeselare 26.08.1954). 

Sinds 1834 werd de Sprietmolen verhuurd aan molenaars. Molenaar rond 1900 was Vanderhaeghe (in 1908 zijn weduwe en kinderen). In de tweede week van juni 1908 braken dieven in de molen en stalen er 500 kg haver. Onmiddellijk nam de zoon zijn fiets en verwittigde de rijkswacht ("de gendarmen"). Zij bestatigden de diefstal en stelden een streng onderzoek in. Het was al de derde molen in de omgeving die op twee weken tijd bestolen werd. De dieven waren enkel uit op haver, rogge en tarwe lieten zij onaangeroerd.

De laatste molenaar (bij het uitbreken van de eerste wereldoorlog) was René Van Overschelde. De molen werd ernstig beschadigd op 20 oktober 1914 bij de Duitse inval. Blijkens een foto uit april 1915 werd de overgebleven stenen onderbouw (het torenkot) gebruikt door het Duitse leger.

Lieven DENEWET & Donald VANDENBULCKE

Mailbericht van mevr. Sabine Convent, achterkleindochter van Julia Maria Denys, mede-eigenares van de Sprietmolen van Westrozebeke, 08.06.2018.

Ik ben een achterkleindochter van Julia Maria Denys (1863-1937), gehuwd met Boudewijn Renatus Rodenbach. Zij was de dochter van Antonius Ignatius Denys-Comyn (koopman in Roeselare, 1794-1885) en de zus van Zuster Jeanne Denys (1870-1954, kloosterlinge bij de dochters van liefde in Gent), Maria Ludovica Antoinette Denys (1865-1954, gehuwd met Jan Gryspeerdt) en Maria Ghislena Amandine Denys (°Roeselare 06.02.1860).
Voor opzoekingen van mijn stamboom, richt ik mij tot u want op uw webpagina over de Sprietmolen uit Westrozebeke (in het bestand Verdwenen Molens van de Belgische Molendatabase) vermeldt u dat de laatste deling van deze molen gebeurde op 3 augustus 1898 ten voordele van voornoemde Zuster Jeanne Denys en dat later, in 1914, de familie Gryspeerdt uit Rumbeke de nieuwe eigenaar werd.
Ik heb het vermoeden dat deze deling i.v.m. de "Sprietmolen" in 1898 gebeurde omdat één van de zussen dan overleed. In dat geval, zou het gaan om Maria Ghislena Amandina Denys (°Roeselare 06.02.1860). Ze overleed in ieder geval na 13 september 1885 (overlijdensdatum van haar vader) en voor 7 september 1929 (overlijdensdatum van mijn oma Isabelle Rodenbach waarbij ze niet vernoemd wordt op haar doodsbrief). Of misschien in 1914, wanneer de familie Gryspeerdt uit Rumbeke de nieuwe eigenaar werd?

Ik heb op het Rijksarchief Kortrijk, tegen betaling, de erfenisaktes opgevraagd van:
- Antonius Ignatius Denys, vader van de vier vernoemde dochters Denys, zoon van Louis Bernard Comyn en Pelagie Bouten
- Pelagie Bouten, overleden in 1844.

Misschien hebt u aktes van de erfenis en verkoop van de Sprietmolen in uw bezit?
Tevens voor mij hèt antwoord naar mijn ontbrekend puzzelstukje (de overlijdensplaats en -datum van Maria Ghislena Amandina Denys).
Alle info is zeer welkom.

Sabine CONVENT

PS. Jo Steverlynck, de halfbroer van mijn moeder Hilda Steverlynck, schreef "Le Chemin des Dames", een interessant werk over talrijke West-Vlaamse molens i.v.m. onze voorouders. Hij sprak me ook over de nu overleden dokter Pierre Mattelaer uit Kortrijk die veel over molens wist en over Daniël Vanlerberghe, een vriend die mijn stamboomwerk deelt en tevens door molens gepassioneerd is.

Gedrukte bronnen
Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaanderen, vrijdag 15 juni 1908 (jg. 115, nr. 72), p. 2, kol. 5 (diefstal van haver).

Werken
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
Jozef Maes, "De molens van Westrozebeke in 1914, De Belgische Molenaar, 22.04.1969.
(Jozef Maes), "Molens, eertijds in en om Westrozebeke", Het Wekelijks Nieuws, 10.10.1975.