De Plaats- of  Ondankmolen was een houten korenwindmolen op de oostzijde van de Ondankstraat, ten noordoosten van de hoek met de Noordstraat, op 600 meter ten noordoosten van de kerk van Oostnieuwkerke. We vinden de molen aangeduid met een bruin molensymbool (= houten windmolen) op de Ferrariskaart van ca. 1775.

De staakmolen op teerlingen stond op een molenwal met een oppervlakte van 10a 70 ca. Hij werd in 1886 op een gemetselde onderbouw of torenkot geplaatst, waarvan de doorsnede van het grondvlak 6,6 meter besloeg. In 1890 en 1900 werd een stoommachine geplaatst.

We zien hem aangeduid op:
- Ferrariskaart (ca. 1775), met het bruin symbool van een staakmolen: "Plaetse Molen"
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) als een staakmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850):
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (1850) als een staakmolen op teerlingenn

Opeenvolgende eigenaars sinds 1829
- 1829, eigenaar: Legein Karel, molenaar te Oostnieuwkerke
- 27.11.1834, deling: Willaert-Legein Pieter Joseph en kinderen, landbouwer te Hooglede (onderhandse akte)
- 1850, eigenaar: Willaert Jan, landbouwer te Hooglede
- 1857, eigenaar: Willaert-Haghedoorn Pieter Joseph, de kinderen, landbouwer te Oostnieuwkerke
- 05.07.1877, erfenis: de kinderen Willaert (overlijden van Pierre Willaert)

De windmolen werd in 1902 gesloopt. Dit gebeurde op een zondagnamiddag onder grote volkstoeloop en er was zelfs gelegenheid tot drankverbruik.

In de plaats liet Clement Willaert-Debrabandere in 1903 een mechanische maalderij bouwen aan de overzijde van de molenhoeve. Deze hoeve bestaat uit losse, lage bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken gegroepeerd rondom een thans geasfalteerd erf. De woning, een dubbelhuis van vijf traveeën, werd in de jaren 1920 wederopgebouwd door Jules Detavernier-Willaert, landbouwer-molenaar te Oostnieuwkerke. De laatste eigenaar (sinds 1955) en uitbater was zijn zoon Godfried Detavernier-Verhelst, die burgemeester van Oostnieuwkerke werd.

De maalderij werd aanvankelijk aangedreven met een armgasmotor. In de eerste wereldoorlog werd hij beschadigd door granaatinslagen en werd in opdracht van de Duitsers het gietijzer verwijderd. De maalderij is een verankerd bakstenen gebouw van vier traveeën en anderhalve bouwlaag onder een pannen zadeldak met een vijfde travee onder plat dak.De oorspronkelijk getoogde muuropeningen, op de begane grond werden in de jaren 1950 gewijzigd en voorzien van betonnen lateien en dito indeling. In de halve verdieping zijn er blinde vensters. In de derde travee is een poort onder strek en laadvenster onder uitkragend zadeldak. Links aanpalend, roodbakstenen gebouw uit de jaren 1950 met één à twee bouwlagen onder zadel- (golfplaten) en plat dak. Deze maalderij is niet meer in gebruik. Het interieur bestaat uit houten balklagen op ijzeren I-profielen, ondersteund door dito kolommen. Van de inrichting bleven o.m. bewaard: aandrijvingsassen, lui, haverpletter en hamermolen.

Zowel de boerderij als de maalderij zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

De huidige eigenaars (erfgenamen) bewaren nog een oliesteen en een balk met inkervingen als souvenir die ze in hun haard hebben verwerkt, 

Lieven DENEWET, Kristof VERMEERSCH & Herman HOLEMANS

Kadasterdiensten Roeselare, Opmetingsschets 207, jaar 1887, nr. 9; jaar 1903, nr. 3.
Albert Denturck, De verdwenen molens van Oostnieuwkerke, Rollariensa, VI, 1974, p. 128-133.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.
"Over Oostnieuwkerkse molens", Mandeldal, II, 1977, nr. 7, p. 14-15.
De Gunsch A., Metdepenninghen C. & Vanneste P. m.m.v. Tansens A., "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kantons Hooglede - Izegem - Lichtervelde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17N2", Brussel - Turnhout, 2001.
N.B., "Molengeschiedenis te Oostnieuwkerke", Het Volk, 12.12.1974.

Mailberichten
Johan Beun, Ieper
Kristof Vermeersch, Oostnieuwkerke