Beringen, Vlaanderen - Limburg
- Naam
- Brulmolen
- Ligging
Brulmolenstraat 2
3580 Beringen
op de Zwarte Beek
kadasterperceel A166
Vlaanderen - Limburg
- Geo positie
- 51.051861, 5.226706 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Werner Buttgereit - Katia Alens
- Gebouwd
- Voor 1360 / 1910
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Gewit, bakstenen gebouw
- Gevlucht/Rad
- Metalen onderslagrad
- Inrichting
- Verwijderd
- Toestand
- Ingericht als woning; waterrad in beton vastgegoten; sluizen en binnenwerk weg.
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Niet toegankelijk
- Database nummer
- 263
- Ten Bruggencatenummer
- 50263
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Deze watermolen op de Zwarte Beek werd opgetrokken voor 1360. Oorspronkelijk was hij in leem opgetrokken.
De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 8 december 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 1,350 meter goed.
In 1844 was de molen in het bezit van Joahanne Wouters, rentenierster te Beringen. Bji haar overlijden in 1846 waren de erfgenamen: a) Clement Elens (en compagnie), eigenaar te Beringen (naakte eigendom) en b) Maria Wouters uit Beringen (vruchtgebruik). Het vruchtgebruik liep in 1853 ten einde, waardoor Clemens Elens en zijn zus Maria weer de volle eigendom hadden. Clemens overleed in 1858 zodat de molen toekwam aan zus Maria Elens, echtgenote van Jan Wouters. Jan Wouters overleed in 1871 en Maria een jaar later.
Tot in 1902 gebeurden er binnen de familie Wouters nog verdelingen:
- 1873: Wouters Gaspard, zoon van Jan (en compagnie), eigenaar te Beringen.
- 1888: Wouters Frans (voor 1/8) Christian (voor 1/8), Elisa (voor 3/8) en Maria (voor 3/8)
- 1891: a) Ghysens-Wouters Emiel, de weduwe, rentenierster te Lummen b) Wouters Christian en Marie, eigenaars te Beringen.
- 1892: Janssens-Wouters Louis, huidevetter te Geel (1899, de weduwe, 1902, de kinderen)
Jan Gijsbers-Coymans, molenaar te Beringen, kocht de Brulmolen in 1902 aan van de kinderen van Louis Janssens-Wouters. In 1902 kocht Jan Gijsbers eveneens de Gielenbergmolen te Paal, een houten korenwindmolen (zie aldaar). Gijsbers liet de watermolen in 1908 grondig verbouwen. In 1910 brak er brand uit; het is nog niet duidelijk of deze brand iets met de werkzaamheden te maken heeft. Na de verbouwing, die in 1913 was afgewerkt, had het gebouw een verdieping gekregen en was hij ook ingericht als woning.
In 1925 gebeurde er een verdeling aan zijn kinderen: a) Celestinus Van de Vorst-Gijsbers, onderwijzer te Beringen en b) Pieter Bosmans-Gijsbers, landbouwer te Koersel. Zij verkochten de molen in 1938 aan de Naamloze Maatschappij der Koolmijnen van Beringen. De molen werkte nog tot de jaren 1950, daarvan trad het verval in. De latere eigenaar François Vertessen-Mallants renoveerde de molen en richtte hem in als woning. Hij verkocht de molen aan de huidige eigenaar-bewoner, Werner Buttgereit-Katia Alens.
Van deze watermolen zijn de sluizen en binnenwerk verdwenen. Het metalen onderslagrad is nog aanwezig, maar dient enkel als versiering: het is nu in beton vastgegoten.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Aanvullende informatie
Sage.
De Brulmolen afgebrand na het verschijnen van spookhazen.
Bij de Brulmolen langs de beek zaten vaak hazen in hun poten te klappen. "Dat is geen goed teken", zei de molenaar. Een tijdje later brandde de Brulmolen af.
Bron: C. Ooms, Leuven, 1968.
Literatuur
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Jef Theunis, "De beken, vijvers en molen in de vallei van de Zwarte beek", in: Kiosk (Heemkundig tijdschrift van Beringen, Paal en Koersel), Beringen, jg. 12, 2006, nr. 1, p. 50-60, ill.
Persberichten
"Katia Alens verwacht een eerste kindje", in: Het Belang van Limburg, 09.07.2001.