Molenechos's Homepage Molenechos.org

Beringen, Vlaanderen - Limburg

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Brulmolen
Ligging

Brulmolenstraat 2


3580 Beringen
op de Zwarte Beek
kadasterperceel A166
Vlaanderen - Limburg
Geo positie
51.051861, 5.226706 (Google Streetview)
Eigenaar
Werner Buttgereit - Katia Alens
Gebouwd
Voor 1360 / 1910
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Gewit, bakstenen gebouw
Gevlucht/Rad
Metalen onderslagrad
Inrichting
Verwijderd
Toestand
Ingericht als woning; waterrad in beton vastgegoten; sluizen en binnenwerk weg.
Bescherming
niet,
Niet beschermd
Molenaar
Geen
Openingstijden
Niet toegankelijk
Database nummer
263
Ten Bruggencatenummer
50263  
© Bernard Veerman, 13.11.2024

Beschrijving / geschiedenis

Deze watermolen op de Zwarte Beek werd opgetrokken voor 1360. Oorspronkelijk was hij in leem opgetrokken.

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 8 december 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 1,350 meter goed.

In 1844 was de molen in het bezit van Joahanne Wouters, rentenierster te Beringen. Bji haar overlijden in 1846 waren de erfgenamen: a) Clement Elens (en compagnie), eigenaar te Beringen (naakte eigendom) en b) Maria Wouters uit Beringen (vruchtgebruik). Het vruchtgebruik liep in 1853 ten einde, waardoor Clemens Elens en zijn zus Maria weer de volle eigendom hadden. Clemens overleed in 1858 zodat de molen toekwam aan zus Maria Elens, echtgenote van Jan Wouters. Jan Wouters overleed in 1871 en Maria een jaar later.

Tot in 1902 gebeurden er binnen de familie Wouters nog verdelingen:
- 1873: Wouters Gaspard, zoon van Jan (en compagnie), eigenaar te Beringen.
- 1888: Wouters Frans (voor 1/8) Christian (voor 1/8), Elisa (voor 3/8) en Maria (voor 3/8)
- 1891: a) Ghysens-Wouters Emiel, de weduwe, rentenierster te Lummen b) Wouters Christian en Marie, eigenaars te Beringen.
- 1892: Janssens-Wouters Louis, huidevetter te Geel (1899, de weduwe, 1902, de kinderen)

Jan Gijsbers-Coymans, molenaar te Beringen, kocht de Brulmolen in 1902 aan van de kinderen van Louis Janssens-Wouters. In 1902 kocht Jan Gijsbers eveneens de Gielenbergmolen te Paal, een houten korenwindmolen (zie aldaar). Gijsbers liet de watermolen in 1908 grondig verbouwen. In 1910 brak er brand uit; het is nog niet duidelijk of deze brand iets met de werkzaamheden te maken heeft. Na de verbouwing, die in 1913 was afgewerkt, had het gebouw een verdieping gekregen en was hij ook ingericht als woning.

In 1925 gebeurde er een verdeling aan zijn kinderen: a) Celestinus Van de Vorst-Gijsbers, onderwijzer te Beringen en b) Pieter Bosmans-Gijsbers, landbouwer te Koersel. Zij verkochten de molen in 1938 aan de Naamloze Maatschappij der Koolmijnen van Beringen. De molen werkte nog tot de jaren 1950, daarvan trad het verval in. De latere eigenaar François Vertessen-Mallants renoveerde de molen en richtte hem in als woning. Hij verkocht de molen aan de huidige eigenaar-bewoner, Werner Buttgereit-Katia Alens.

Van deze watermolen zijn de sluizen en binnenwerk verdwenen. Het metalen onderslagrad is nog aanwezig, maar dient enkel als versiering: het is nu in beton vastgegoten.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Aanvullende informatie

Sage.
De Brulmolen afgebrand na het verschijnen van spookhazen.
Bij de Brulmolen langs de beek zaten vaak hazen in hun poten te klappen. "Dat is geen goed teken", zei de molenaar. Een tijdje later brandde de Brulmolen af.
Bron: C. Ooms, Leuven, 1968.

Literatuur

Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Jef Theunis, "De beken, vijvers en molen in de vallei van de Zwarte beek", in: Kiosk (Heemkundig tijdschrift van Beringen, Paal en Koersel), Beringen, jg. 12, 2006, nr. 1, p. 50-60, ill.

Persberichten
"Katia Alens verwacht een eerste kindje", in: Het Belang van Limburg, 09.07.2001.

Overige foto's

Brulmolen, Beringen, Bernard Veerman, 13.11.2024 | Database Belgische molens
© Bernard Veerman, 13.11.2024
Brulmolen, Beringen, Foto: François Gijsbrechts, Linkhout  | Database Belgische molens
© Foto: François Gijsbrechts, Linkhout
Brulmolen, Beringen, Foto: Werner Buttgereit, 2011 | Database Belgische molens
© Foto: Werner Buttgereit, 2011
Brulmolen, Beringen, Foto: Werner Buttgereit, 2011 | Database Belgische molens
© Foto: Werner Buttgereit, 2011
Brulmolen, Beringen, Prentkaart na 1910. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart na 1910. Verzameling Ons Molenheem
Brulmolen, Beringen, Prentkaart na 1910, ed. weduwe Rutten, Beringen. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart na 1910, ed. weduwe Rutten, Beringen. Verzameling Ons Molenheem
Brulmolen, Beringen, Prentkaart ed. R. Del?e, Hasselt, voor 1910 (verstuurd op 21.01.1916 naar N?rnberg, Duitsland).  | Database Belgische molens
© Prentkaart ed. R. Del?e, Hasselt, voor 1910 (verstuurd op 21.01.1916 naar N?rnberg, Duitsland).