Hoeselt (Bilzen-Hoeselt), Vlaanderen, Limburg
- Naam
- Motmolen
- Ligging
Motmolenweg
3730 Hoeselt (Bilzen-Hoeselt)
westelijk uiteinde
Pasbrugpad (vanuit Eikaart)
ten O v.d. Boudewijnsnelweg
op de Demer
kadasterperceel G32
Vlaanderen - Limburg
- Geo positie
- 50.851772, 5.505723 (Google Streetview)
- Gebouwd
- voor 1385 / voor 1844 / 1929
- Verdwenen
- 1966, herbouw als huis; thans nog fundamenten
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 2558
- Ten Bruggencatenummer
- 05164
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Motmolen (oorspronkelijk Moddemolen) was een korenwatermolen op de Demer op het westelijk uiteinde van de Motmolenweg, op de kruising met het Pasbrugpad (een veldweg die bereikbaar is vanuit Eikaart), ten oosten van de Boudewijnsnelweg.
We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en op de kaart van Vandermaelen (ca. 1850°, onder de benaming "Mottel Molen".
Samen met een cijnshof, verbonden met het "hof van Grimmertingen", waarin de ridders van Grimmertingen woonden. Eén van hen was schepen Willem van Grymertingen, die vermeld wordt in de nog bewaarde oorkonde van 1385.
In de 18de eeuw werd één van de drie doodvonnissen an Hoeselt aan de Motmolen voltrokken: in een zak gebonden en verdronken in de beek bij de molen...
Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Poesmans-Pellans Andries, molenaar te Hoeselt
- 1889, verkoop: a) Verjans Franciscus, molenaar te Hoeselt, b) Verjans-Lambrachts Lambert,molenaar te Hoeselt
- 1916, erfenis: Verjans-Lambrechts Lambert, molenaar te Hoeselt
- 1956: de weduwe en kinderen
- 1964, verkoop: Jeurissen Ivan, handelsdirecteur te Gent
In de jaren 1840 was het molengebouw van Adriaen Poismans-Pellans reedsvolledig in baksteen opgetrokken en met pannen gedekt. Bij aanhoudende droogte had hij echter wel eens met een gebrek aan water te kampen, waardoor er in de zomer niet altijd gemalen kon worden. Hij bracht zijn eigenaar volgens het kadaster in 1842 jaarlijks 130 gulden netto op. De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 5 mei 1847 de vastgestelde pegelhoogte van 1,167 m goed.
Het gebouw werd in 1929 vergroot. De molen werd in 1966 heropgericht als woning. Van de Motmolen blijven nu enkel nog de fundamenten over. De spaarvijver is nog aanwezig.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
H. Van de Weerd, "Uit het verleden van Hoeselt", Hoeselt, 1940-41;
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Piet Thoelen, "Eyn moelen ter Hulstraeten boeven den Pasbruggen tot Hoesselt... Historiek van de Hoeseltse Volmolen", in: Het Hoeseltse Dorpsverleden, Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep, Hoeselt, jg. 12 (1984), nrs. 111-113, p. 1-11, p. 17-27, p. 33-43, ill.
Rombout Nijssen, "Wonen in Hoeselt, Rommershoven, Schalkhoven, Sint-Huibrechts-Hern en Werm in 1842-183", in: Heemkunde Limburg, Zutendaal, jg. 2011, nr. 3, september, p. 21-27