Molenechos's Homepage Molenechos.org

Sint-Kornelis-Horebeke (Horebeke), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Hoogkoutermolen, De Reus van Horebeke
Ligging
Hoogkouter 6
9667 Sint-Kornelis-Horebeke (Horebeke)
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Geo positie
50.827953, 3.694109 (Google Streetview)
Eigenaar
Diane Van den Wijngaerde
Gebouwd
voor 1800 / 1816-1818
Type
Stenen grondzeiler
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Vroeger ook oliemolen
Gevlucht/Rad
Vroeger geklinknageld, ca. 24m; thans houten palen als neproeden
Inrichting
Twee steenkoppels (vroeger olieslagerij)
Toestand
Uitwendig hersteld, ingericht als woning
Bescherming
M: monument,
17 februari 1994
Molenaar
Geen
Openingstijden
Als vakantiewoning en op afspraak (tel. 052 37 20 38, e-mail: vdwdiane @ gmail.com)
Database nummer
246
Ten Bruggencatenummer
01704  
© Foto: Donald Vandenbulcke, 20.09.2008

Beschrijving / geschiedenis

Aanvankelijk stond in dit open, lichtgolvend landschap een staakmolen. Deze werd in 1816-'18 herbouwd als een stenen grondzeiler om graan te malen en olie te slaan. Later werd het uitsluitend een graanmolen.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Sint-Kornelis-Horebeke in 1816:
"Il y a dans cette commune trois moulins à vent situés dans les differentes sections, servant à moudre du grain et quelques des graines. L'expert les a divisés en deux-classes. (...) Les deux autres dans la 2e classe. Ils sont situés celui de Lenaert la Veuve dans la Sie. A nr. 407 et celui de Vanderdonckt dans la Sie. B nr. 324. Le revenu est calculé (en produit brut) à fr. 320 et (en produit net) à fr. 214."

Opeenvolgende eigenaars:
- 1816, eigenaar: weduwe Lenaert
- voor 1834, eigenaar: Kestelin François, molenaar te Sint-Kornelis-Horebeke
- 25.04.1834, verkoop: Coquerelle Jan-Baptist, molenaar te Sint-Kornelis-Horebeke (notaris Moerman)
- 23.08.1843, verkoop: Pijcke Louis, herbergier en landbouwer te Sint-Kornelis-Horebeke (notaris Platteau)
- 27.10.1852, verkoop: Van der Linden Philippe Antoon, olieslager te Sint-Lievens-Esse (notaris De Backer)
- 01.05.1844, verkoop: Van der Zwalm Louis, landbouwer en molenaar te Elst (notaris Raepsaet)
- 08.10.1884, verkoop: Vercleyen-Van de Walle Jan-Baptiste, molenaar te Sint-Kornelis-Horebeke (notaris Raepsaet)
- 24.06.1916, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Jan Baptist Vercleyen)
- 18.05.1926, verkoop: Vercleyen Pieter Francies, molenaar te Zwevegem, later te Sint-Kornelis-Horebeke (notaris De Beer)
- 23.04.1929, verkoop: Vervust-D'Haens Urbaan, molenaar te Sint-Kornelis-Horebeke (notaris Lambrecht)
- 31.01.1938, verkoop: D'Haeyer-Mangeleer Pieter Alfred, landbouwer te Sint-Kornelis-Horebeke (notaris Goedertier)
- 10.03.1951, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Pieter D'Haeyer)
- 01.05.1971, erfeni:s de kinderen (overlijden van de weduwe Mangeleer van Pieter D'Haeyer)
- 04.11.1972, verkoop: De Keukeleire-De Rijcke Daniël Paul Gerard, landbouwer te Maarke-Kerkem (notaris Goedertier)
- 03.04.1979, verkoop: a) Bouillot Bernard Alphonse Auguste, restaurateur en b) Stevens-Verhamme Peter Renaat, zonder beroep te Gent (notaris Lambert)
- 12.02.1981, eigenaar: Bouillot-Verhamme Bernard (notairs Van den Berghe)
- 30.04.1987, maatschappij: nv Eurogrill, te Brussel (molen en gebouw)
- 2004, verkoop: Goemaere Bart
- 2011, verkoop: Van den Wijngaerde Diane

De molen maalde tot rond 1949 met één roede. In 1972 werd na een renovatie er kortstondig een café ingericht door Daniël De Keukeleire, vooraleer ervan een buitenverblijf werd gemaakt. De molen is uitwendig hersteld (romp, kap, neproeden). De nieuwe kap van 1972 benadert slechts van verre de oorspronkelijke. Het gelijkvloers werd ingericht als eetruimte. Er werd een kleine kelder in de molen uitgegraven. Aan de westkant is een aanbouw opgetrokken, zodat kruien onmogelijk geworden is. Op de steenzolder is een slaapruimte met een bad geïnstalleerd. De twee steenkoppels zijn nog aanwezig. Het zetelkruiwerk is onaangetast gebleven. Besluit: een prachtig gelegen windmolen die echter ingericht is als woning. Gelukkig is deze inrichting niet helemaal onomkeerbaar. Een restauratie als maalvaardige windmolen is nog verantwoord. 

De molen werd op 17 februari 1994 beschermd als monument omwille van zijn industrieel-archeologische waarde.

In 2004 kocht Bart Goemaere de molen aan om hem te bewonen. De plankenvloeren werden vervangen door speciale tegels uit Toulouse, die heel erg lijken op een houten vloer. Het bouwvallig bijgebouwtje werd vervangen door een skeletbouw met alle moderne comfort. Wegens een verhuizing naar Zuid-Frankrijk, verkocht hij de molen in 2011 aan mevr. Diane Van den Wijngaerde. De molen wordt thans verhuurd als vakantiewoning en is toegankelijk op afspraak (tel. 052 37 20 38).

Techniek

Ronde bakstenen grondzeiler met z.g. Oost-Vlaamse zetelkap. Witgeschilderde romp. Twee toegangen, één aan de noordzijde en één aan de zuidwestzijde met aanbouwsel, nu keuken. Getoogde vensters met kleine houten i.p.v. ijzeren roedeverdeling en lekdrempels. Kap (kunstleien) vernieuwd in 1972. Behouden kuip en draaiende werk. Typische Oost-Vlaamse zeteling voor kruiwerk en bijhorende rollen.
Doorheen de oorspronkelijke askop zijn nu houten palen gestoken die de illusie van een wiekenkruis opwekken.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Aanvullende informatie

Vakantiewoning "De Reus van Horebeke" (www. dereusvanhorebeke. be)

De Reus van Horebeke is een gerestaureerde windmolen die nu dienst doet als vakantiewoning en gelegen is in Sint Kornelis Horebeke, in het hart van de glooiende Vlaamse Ardennen. Wielerliefhebbers zullen de streek wel kennen van De Ronde van Vlaanderen die vlakbij de Reus van Horebeke langskomt. De Molenberg, Berendries, Valkenberg... ze zijn allemaal in de buurt van de Hoogkoutermolen. De binneninrichting is sober en rustgevend maar alle moderne voorzieningen zijn aanwezig. In de windmolen zijn er 5 slaapplaatsen, 1 dubbel bed op de eerste verdieping en 3 aparte bedden op de tweede verdieping.
De keuken is uitgerust van alle voorzieningen waaronder: een 6-pits SMEG gasfornuis, microgolf, koelkast/diepvriezer en vaatwasmachine. Op het gelijkvloers is er een zithoek en eetruimte voor 5 personen en een toilet met doucheruimte. Voor de restauratie van de windmolen werd zoveel mogelijk gebruik gemaakt van ecologische en duurzame materialen.

De dekbedden zijn van biokatoen met Alpacawol waarin geen lanoline zit. Hierdoor maakt huisstofmijt geen kans zodat ze uiterst geschikt zijn voor mensen met allergieën en astma. TV en internetaansluiting zijn aanwezig. De Reus van Horebeke heeft een tuin van 13 are die volledig afgeschermd is door een haag. Er is een terras met BBQ en terrasmeubilair. Huisdieren zijn geen probleem. Fietsen, ook elektrische, kunnen voorzien worden. De streek is bekend om zijn panoramische vergezichten, uitgestrekte weilanden, een groot aantal water- en windmolens, maar ook door de Geuzenhoek (Korsele) met zijn Protestantse gemeenschap en zijn oude kerkhof.

Het kerkhof van Korsele is zeker een bezoek waard met zijn 150-jarige treurbeuk en gedenksteen van Willem I. Vlakbij is er ook het museum en geboortehuis van Abraham Hans, Gent, Brugge, Antwerpen, Brussel zijn  zijn op minder dan 1 uur rijden van de molen. Naar de Belgische kust, Luik of Charleroi is het ongeveer anderhalf uur met de wagen. De Noord-Franse steden Lille, Lens met de nieuwe dépendance van het Louvre zjin zeker een uitstap waard.

 

Literatuur

Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985, p. 322-327.
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
(L. Smet), "Sint-Kornelis-Horebeke. Molen 't Hoogkouter", in: Molenecho's, IV, 1976, p. 83;
(L. Smet), "Sint-Kornelis-Horebeke. Sinterklaas op bezoek in de molen 't Hoogkouter", in: Molenecho's, III, 1975, p. 90;
(L. Smet), "Stenen windmolen te koop; Sint-Kornelis-Horebeke", in: Molenecho's, VIII, 1980, p. 23;
P. Bauters, "Twee vergeten molens in Zuid-Oost-Vlaanderen", in: De Belgische Molenaar, LXXVIII, 1983, p. 134-135;
(L. Smet), "Molens in de actualiteit", in: Molenecho's, I, 1973, p. 7;
J. Vandeputte, "Sint-Kornelis-Horebeke", in: Toerisme in Oost-Vlaanderen, VII, 1958, nr. 1, p. 10-11;
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T", Opwijk, 2007.
www. dereusvanhorebeke. be

Persberichten
"Uit het verleden van de stenen reuzen van St.-Maria- en St.-Korenlis-Horebeke. De Hoogkouter- en Plankeveldmolen", in: Het Laatste Nieuws, 20.04.1960;
"Molen op 't Hoogkouter te Sint-Kornelis-Horebeke wordt gerestaureerd", in: De Ronsenaar, XXIX, 1972, nr. 42, p. 5.
Fanny Lauwerier, "Eigenaars gerenoveerde molen verhuizen naar Zuid-Frankrijk. Reus van Horebeke staat opnieuw te koop", Het Nieuwsblad, 10.04.2010.

Overige foto's

Hoogkoutermolen, De Reus van Horebeke, Sint-Kornelis-Horebeke (Horebeke), Foto: Lieven Denewet  | Database Belgische molens
© Foto: Lieven Denewet
Hoogkoutermolen, De Reus van Horebeke, Sint-Kornelis-Horebeke (Horebeke), Foto: Denis Van Cronenburg, 15.11.2009 | Database Belgische molens
© Foto: Denis Van Cronenburg, 15.11.2009
Hoogkoutermolen, De Reus van Horebeke, Sint-Kornelis-Horebeke (Horebeke), Foto: Denis Van Cronenburg, 15.11.2009 | Database Belgische molens
© Foto: Denis Van Cronenburg, 15.11.2009
Hoogkoutermolen, De Reus van Horebeke, Sint-Kornelis-Horebeke (Horebeke), Foto Paul Bauters, 1977 (uitg. als prentkaart Stichting Levende Molens, Roosendaal, 2005) | Database Belgische molens
© Foto Paul Bauters, 1977 (uitg. als prentkaart Stichting Levende Molens, Roosendaal, 2005)
Hoogkoutermolen, De Reus van Horebeke, Sint-Kornelis-Horebeke (Horebeke), Prentkaart uit ca. 1919 | Database Belgische molens
© Prentkaart uit ca. 1919