Molenechos's Homepage Molenechos.org

Aalst, Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

karakteristiek

Naam
Molen Van Lierde, Molen Van Lier
Ligging
Merestraat 90
9300 Aalst
hoek met Zadelbaan
Siesegemkouter
1,6 km W v.h. centrum
kadasternummer C1277
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
toon op kaart
Gebouwd
voor 1484 / 1801 overgebracht uit Hekelgem
Verdwenen
1911 - maart, sloop
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Database nummer
2348
© Verzameling Ons Molenheem

Beschrijving / geschiedenis

Deze houten graanwindmolen, in de volksmond "Molen Van Lier",  stond op het vroegere Molenhof Van Lierde, op de hoogte van de Siesegemkouter, op de hoek van de huidige Merestraat en Zadelbaan, op 1.6 kilometer ten westen van het centrum van Aalst

Hij werd voor 1484 opgericht. De stadsrekening van Aalst (f° 1484) maken melding van "buten der nieustraetpoorten daer men gaet ter wintmolen waert". Latere meldingen: op de Ziezegemkouter: het Meulevelt" (1670); "'t Meuleveldeken" (1691); "het Molenvelt", "noordwaerts lancx den voetwegh die naer Aelst gaet" (= Merestraat)(1740); op het prekadastraal plan (1799).

Tijdens de vreselijke storm van zondag 9 november 1800 werd "den snuyfmolen op den sieseghem, d'as met de kap afgevlogen".

In maart 1801 verkocht een zekere Tops de staakmolen van Hekelgem, die hij als aangeslagen abdijgoed van Affligem had aangekocht en die eveneens in die storm omgewaaid was! De onderdelen van de gevallen staakmolen te Hekelgem werden dus weer ogetrokken op de Siesegemkouter te Aalst.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van Lierde Joannes, molenaar te Aalst
- later, erfenis: Van Lierde Philippe Joseph, te Aalst (overlijden van Joannes Van Lierde)
- 29.10.1846, testament: Van Lierde-Declercq Pieter Jan, molenaar te Aalst (notaris Vanderheyden)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Pieter Jan Van Lierde), waaronder Joannes Van Lierde ("Jeanske Van Lier")
- 05.08.1896, deling: Van Londerseel-Van Lierde Gustaaf, molenaar te Aalst (notaris De Gheest)

Rond 1890 had molenaar Joannes van Lierde, in de volksmond "Jeanske van Lier". een erge vete met Van Mossevelde van de naburige schorsmolen, omdat er ook graan gemalen werd zonder dat deze hiervoor een vergunning had. "Jeanske van Lier spande een proces in tegen Van Mossevelde.  Deze laatste kon echter bewijzen dat er geen graan "in" de molen werd gemalen, maar wel op stoom in één van de bijgebouwen naast de windmolen. Van Lierde verloor dan ook dit proces (zie meer onder Aalst, Mosseveldemolen).

Zijn opvolger was zijn schoonzoon, Gustaaf Van Londerseel uit Nederhasselt. Diens echtenote, dochter Van Lierde, bleef in het molenhuis tot op hoge leeftijd (na 84 jaar) wonen.
De kinderloze Van Londerseel verhuurde de molen daarna aan Frans De Wolf, afkomstig van Molen De Wolf te Aalst. Hij maalde er negen jaar lang, tot bij de afbraak in maart 1911.
De molen was niet verzorgd en bouwvallig.
In de ommurde moestuin bleef nog lang een teerling uit hardsteen behouden. De teerlingen waren gemetseld met roggemeel. Ook een steen "anno 1801" bleef bewaard.

In maart 1911 werd de molen gesloopt. De sloopstukken werden, op verzoek van molenaar Désiré De Wolf, openbaar verkocht door notaris Breckpot uit Alast.

Lieven DENEWET & Frans RINGOOT

Zie ook: Hekelgem, Abdijmolen

Aanvullende informatie

De Denderbode , 16.01.1881
Naer wy vernemen zyn reeds vier persoonen betrokken in de zaeke der diefte met braek gepleegd in den windmolen gestaen op den Siesegemkauter alhier (Aalst).

De Denderbode, 08.05.1881
Men besloot een huiszoeking te doen bij Charles Louis de Vos, wonende aan den Hazewind en onlangs tot zes maanden gevang veroordeeld wegens de diefte van bloem enz. in den windmolen op den Siesegemkouter te Aalst, gebruikt bij sieur Remory

De Volksgazet, 12.03.1911
Venditie van de afbraak van eenen graanwindmolen te Aalst nabij het kerkhof. Notaris Breckpot (Aalst). Ten verzoeke van Désiré de Wolf, mulder.

Van Nieuwenborgh Henri, "Familie De Vis. Notoire bloedverwanten en hun patrimonium doorheen Aalst en Affligem", Erembodegem, Uitgeverij Flying Pencil, 2016, 154 p. (p. 79-80).
De Affligemse staakmolen
Tot in de 16e eeuw stond er eveneens en houten staakmolen, die aan de abdij toebehoorde, op de Molenkuoter te Hekelgem. Nadat deze verwoest werd tijdens de Beroerten (zo genoemde godsdienstoorlog) liet men een nieuwe molen bouwen binnen de muren van de abdij van Affligem, daar waar nu nog de kunstmatige berm te zien is, voor het Cultureel Centrum. Men mocht er enkel malen voor eigen gebruik of voor de behoeftigen.
Wegens het ontbreken van octrooibrieven beval de ontvanger van de domeinen in eerste instantie om de molen te slopen. Uiteindelijk mocht de abdij mits het betalen van een boete en van een jaarlijkse cijns de molen toch behouden. Deze molen werd tijdens de Franse bezetting,net zoals de andere goederen van de abdij aangeslagen en dit op 27 januari 1797. De molen werd openbaar verkocht en toegewezen aan een zekere Tops.
In Aalst, ter hoogte van de Siesegemkouter (op de hoek van de huidige Merestraat en Zavelbaan) stond een houten graanwindmolen op het vroegere Molenhof die behoorde aan de familie Van Lierde. Daarom werd hij door de Aalstenaars "de molen van Lier" genoemd. Deze molen werd tijdens de storm van 9 n ovember 1800 grotendeels vernield. Tijdens diezelfde storm waaide ook de houten windmolen, die voor het huidige Culturele centrum van de abdij van Affligem stond, omver. Tops liet de molen niet meer heropbouwen. Hij verkocht de onderdelen van de omvergevallen molen en deze werden overgebracht naar de Siesegemkouter te Aalst. Hier werd de molen opnieuw opgetrokken en hij bleef er staan tot 1912.

Literatuur

Gedrukte bronnen
De Denderbode , 16.01.1881
De Denderbode, 08.05.1881
De Volksgazet, 12.03.1911

Werken
J. Van Overstraeten, "De windmolens van Aalst", in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 64;
J. Van Overstraeten, "Molens te Aalst en Aalter", in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 72-74.
Adrie de Kraker & Frans Weemaes, "De grafelijke wind- en watermolens te Aalst, 1550 tot 1666", Molenecho's, XXV, 1997, 3, p. 132-162.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.
Jos Ghysens, "Geschiedenis der straten van Aalst", Aalst, Genootschap voor Aalsterse geschiedenis, 1986, p. 246.
Van Nieuwenborgh Henri, "Familie De Vis. Notoire bloedverwanten en hun patrimonium doorheen Aalst en Affligem", Erembodegem, Uitgeverij Flying Pencil, 2016, 154 p. (p. 79-80).

Websites
http:// aalstwaarisdetijd.forumup.be

Overige foto's

Molen Van Lierde, Molen Van Lier, Aalst, Prentkaart (coll. D. Vandenbulcke, Staden) | Database Belgische molens
© Prentkaart (coll. D. Vandenbulcke, Staden)
Molen Van Lierde, Molen Van Lier, Aalst, Prentkaart echtgenote J. Cornelis, Lange Zoutstraat 46, Aalst. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart echtgenote J. Cornelis, Lange Zoutstraat 46, Aalst. Verzameling Ons Molenheem
Molen Van Lierde, Molen Van Lier, Aalst, Prentkaart weduwe J. Cornelis, Lange Zoutstraat 46, Aalst. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart weduwe J. Cornelis, Lange Zoutstraat 46, Aalst. Verzameling Ons Molenheem