Hondekeern

Aan hoeve Het Zandtapijt, gelegen aan de oostzijde van de Camiel Meysmanstraat 28 (tegenover de Kloosterstraat) te Wijnendale bij Torhout staat nog het gereconstrueerde hondenrad van een karnmolen. De eigenaar is Gerard Vanhulle, die het vroeger ouderlijk huis als buitenverblijf benut.

De oorspronkelijke botermolen van deze hoeve is in 1920 stilgevallen, na de aankoop van de hoeve door Eduard Vanhulle in 1919 die er een handel in vlas en lijnzaad begon. (Later verhuisde hij naar de Alberic Deleustraat, waar hij de handel voortzette. Dit groeide uit tot de nog bestaande firma "Lijnzaad bvba Vanhulle" in Wijnendale, met een nieuwe fabriek in Doornik, een wereldspeler in de lijnzaadbewerking).

Spijtig genoeg werd deze tredmolen in de jaren 1920 afgebroken. Deze spijt overkwam ook eigenaar Gerard Vanhulle, die in 1985 besloot om de molen te reconstrueren.

Het rad telt vier dubbele houten spaken. Het heeft een diameter van 250 cm en een loopbreedte van 35 cm. Aan de binnenkant van de muur is een kantelvat of karnton aanwezig, maar niet aangesloten. De overbrenging naar de boterkarn liep via drijfwielen die waren bevestigd aan de zolderbalken. Het klein ovalen venstertje dat zicht gaf op het rad was bedoeld om het rad in beweging te laten brengen door de boerin en ook om de hond (een fox van ongeveer 30 cm hoog) te bevelen trager of rapper te lopen. Aan de nieuwe molen bevindt zich geen poortje waarlangs de hond het rad kan bereiken. Dit poortje heeft men kennelijk over het hoofd gezien bij het reconstrueren?

Er bestaat geen foto van de oorspronkelijke karnmolen, maar met aanwijzingen van personen die hem nog zagen werken, is het rad in 1985 opnieuw tot stand gekomen.

Jan DELCOUR, John VERPAALEN & Lieven DENEWET

Jan Delcour & John Verpaalen, "Twee Vlaamse karnmolens ontdekt", in: Vlaamse Molens, V, 2011, 3.
Info Gerard Vanhulle, Torhout (eigenaar)
Patrick Demarest, "Wijnendale 100. Een impressie van vroeger en nu", Torhout, 2012 (p. 115-117 (hoofdstuk: "Lijnzaaad bvba Vanhulle bijna even oud als de parochie Wijnendale. Europese topspeler onder de kerktoren").
Info André Vanhulle, Oostende (broer van de eigenaar)
Info Michel Christiaens