De Watermolen van Hoeilaart werd opgericht voor 1269 op de IJse, op 800 meter ten oosten van het centrum. Hij werd regelmatig verbouwd. In 1569 werd hij banmolen voor de heer van Terheyden en de inwoners van het dorp Hoeilaart.
Eigenaars na 1830: - voor 1834, eigenaar: Gequemal-Bonaventure Anne Alexis, de weduwe, te Metz (F) - 24.04.1835, verkoop: Deman d'Hobrugge - de Robiano Louis, senator te Hoeilaart (notaris Eliat) - 14.09.1854, erfenis: a) Deman d'Attenrode Jean Marie Joseph François de Paul, eigenaar te Elsene en bn) de Buisseret de Blanrenghien - Deman d'Hobruge Jean Albert Louis, de erfgenamen (overlijden van Louis Deman d'Hobruge) - 09.07.1880 deling: de Sales de Laage de la Rocheretterie - Deman d'Attenrode baron Maria Leo Petrus Maxima Franciscus de Sales, rentenier te Dry (F) (notaris Le Clef)
De molen, die in 1895 in puin was geraakt, werd in 1908 voor een deel gesloopt. Het resterend gedeelte bestaat nog en is gerenoveerd als woonhuis. Het binnenwerk en het rad zijn al lang verdwenen.
Literatuur
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991; M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961. Marcel E. Mariën & Verbesselt J., "Geschiedenis van Hoeilaart van steentijdperk tot middeleeuwen", Tielt, Veys, 1974, 79 p.
Overige foto's
Foto: Donald Vandenbulcke, 14.04.2010 Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 14.04.2010