Reppel (Bocholt), Vlaanderen - Limburg
- Naam
- Binkermolen
- Ligging
- Binkermolenstraat 1
3950 Reppel (Bocholt)
op de Abeek
kadasterperceel A 196
Vlaanderen - Limburg
- Geo positie
- 51.154842, 5.571625 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Arthur Mattheessens & Maria Cleiren
- Gebouwd
- Voor 1437 / 1906
- Type
- Middenslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Wolfsdak aan watergevel
- Gevlucht/Rad
- Metalen middenslagrad
- Inrichting
- Nog aanwezig
- Toestand
- Gebouw in goede staat; mits aanpassing nog maalvaardig
- Bescherming
- M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
15.12.1995 - Molenaar
- Arthur Mattheessens-Cleiren
- Openingstijden
- Na afspraak (tel. 089.704927 of 089.383828)
- Database nummer
- 196
- Ten Bruggencatenummer
- 50196
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Binkermolen is een watermolen met korenwatermolen met metalen onderslagrad op de Abeek in de Binkermolenstraat 1.
Hij werd opgericht voor 1437 als oliemolen. Later werd het een graanmolen.
Deze molen was de banmolen van de heer van het aanpalende Gerdingen en Nieuwstad bij Bree.
In 1647 was Lee Bincken, alias Vrancken molenaar, hij woonde in Gerdingen.
De molen staat aangeduid op de Ferrariskaart (1771-77) als een tweeledig geheel genaamd Bincken Molen. In de Atlas van de Buurtwegen (1845) staat hij afgebeeld als een langgestrekt gebouw, min of meer in zijn huidige vorm; hij was toen eigendom van Philippe Hardy, rentenier te Luik.
De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 29 september 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 0,650 meter goed. De toenmalige eigenaar was juffrouw Arestaphile Piette, rentenierster te Luik. Zij bezat tevens de nog bestaande Mariëndaalmolen te Beek (Bree).
Het huidige gebouw dateert uit 1906.
In 1995 werd de molen beschermd als monument en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht. Mits enkele aanpassingswerken is de molen opnieuw maalvaardig.
Soms heeft de molen met wateroverlast te kampen. Op woensdag 30 juli 2014 trad de Abeek door de hevige regen ter hoogte van de Binkermolen uit haar oevers. Het huis van de 85-jarige Arthur Mattheessens en zijn 82-jarige vrouw Maria Cleiren werd volledig ingesloten door het water. Dank zij het vlugge ingreep van de brandweer kon dit voorkomen worden.
Eigenaars vanaf 1840
voor 1844, eigenaar: HARDY Felix, rentenier te Luik.
1847, verkoop: PIETTE Arestophila, rentenierster te Luik.
1852, huwelijk: met HARDY Servatius, advocaat te Beek.
1852, verkoop: PAREDIS-GEUSENS Jan, landbouwer te Reppel (1892: de kinderen)
1893, deling: PARDIS-VROLYKS Pieter, landbouwer te Reppel.
1904, verkoop: CRAEGHS-VROLYKX Jan, landbouwer te Reppel (1909: en kinderen)
1935, erfenis: CRAEGHS-CRAEGHS Cornelis, landbouwer te Reppel
1940, verkoop: HUYSMANS-VLIERS Michel, handelaar te Bree
1948, erfenis: a) weduwe HUYSMANS-VLIERS Michel (1/2 volle eigendom + 1/2 vruchtgebruik)
b) VAN DEN BERGH-HUYSMANS Albert, leraar te Hasselt (1/2 naakte eigen-
dom)
1974: a) HUYSMANS-VLIERS Michiel, de weduwe te Hasselt (1/2 naakte eigendom + 1/2 vruchtgebruik
b) VANDENBERGH-HUYSMANS Albert, leraar te Hasselt (1/2 naakte eigendom)
1984: MATTHEESSENS Arthur & CLEIREN Maria, bewoners
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed)
Bakstenen gebouw van één bouwlaag onder geknikt wolfsdak (mechanische pannen). Baksteenfries onder de dakrand. De oorspronkelijke ordonnantie was waarschijnlijk: molenhuis-woonhuis-stal-dwarsschuur. Dit laatste gedeelte is thans eveneens als woning ingericht. Het oorspronkelijk woonhuis is een enkelhuis van vier traveeën. Getoogde muuropeningen, de vensters beluikt. Gewijzigde stalpoort.
Geklonken molenrad met bronzen lageringen tegen de linker zijgevel.
Aanvullende informatie
Jeugdherinneringen aan de Binkermolen door Christel Craeghs, kleindochter van molenaar Craeghs, 22.12.2012.
Ik ben een kleinkind van Catherina Craeghs en haar echtgenoot. Heel onze jeugd brachten wij door op de Binkermolen. Zij hadden 6 kinderen nl, To Drijkoningen (oudste dochter), Jaack Drijkoningen,Giel Drijkoningen, Lowie Drijkoningen, Jan craeghs en Emiel craeghs (de twee laatste waren de kinderen van haar tweede echtgenoot). Omdat de eerste stierf tijdens de oorlog. Wij hebben waarschijnlijk nog wel foto's.
Ikzelf herinner me nog dat wij als kleinkinderen wachtten in Bree op kar en paard van mensen die hun graan gingen laten malen bij bompa. Ik ben van 1963, en het lijkt dat die tijd eeuwen geleden is. Wij maakten als kind vele avonturen mee. Bompa kweekte daar ook jumpingpaarden etc. Terwijl zij daar tussen de middag een dutje deden spookten wij als kleinkinderen veel kattekwaad uit in en rond de bink. Ikzelf studeerde daarna in Gent aan de universiteit (heb een master in de klassieke oosterse filologie) en kon daardoor niet zo veel meer vertoeven in Limburg. Ben wel blij dat het bompa-en bommahuis nu een beschermd monument is geworden. Ik zou graag nog wel eens contact met jullie hebben omdat onze familie vele generaties daar hebben doorgebracht en niets van die vermelding in jullie geschiedenis terugvinden.
Literatuur
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996, p. 30.
Bocholter windmolens - Bocholter watermolens, (Bokarelo, 7, 1990, p. 18-21).
P. Maes, "De geschiedenis van Bree. De gemeente van de oudste tijden tot aan de Franse revolutie", 1952, p. 183-184.
Bocholter windmolens - Bocholter watermolens, Bokarelo, VII, 1990, p. 18-21.
Persberichten
Phillip Pergens, "Limburgers meten schade op na wateroverlast in de regio. Abeek treedt uit haar oevers aan Binkermolen", Het Nieuwsblad, 31.07.2014.
R(oger) Dr(eesen), "Watermolens bezoeken via plankenpad", Het Belang van Limburg, 16.02.2016.