Sint-Gillis-bij-Dendermonde (Dendermonde), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Naam
- Sint-Antoniusmolen, Stenen Molen Van Damme
- Ligging
- Lange Dijkstraat 36
9200 Sint-Gillis-bij-Dendermonde (Dendermonde)
kadasterperceel A291b
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Geo positie
- 51.027794, 4.122443 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Privaat
- Gebouwd
- 1901
- Type
- Stenen bergmolen
- Functie
- Koren- en oliemolen
- Gevlucht/Rad
- Verwijderd
- Inrichting
- Verwijderd
- Toestand
- Bovengronds nog een basis
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op aanvraag
- Database nummer
- 1521
- Ten Bruggencatenummer
- 51521
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Deze stenen bergmolen werd in 1901-1902 gebouwd door de Zeelse molenmaker Gustaaf Mariman en de meester-metser Herreman op "Van Askes hof", voor rekening van Alfrons Van Damme (raadslid en armmeester). Het bewaarde bouwplan en de bijbehorende beschrijving, goedgekeurd door de Bestendige Deputatie op 7 juni 1901 tonen ons de inrichting: een koppel witte Franse stneen, een koppel Engelse stenen en een koppel grijs-blauwe stenen (korenmolen), vier stampers en zes heien (oliemolen).
De molen bestond uit een gelijkvloers en vier zolders. Hij werd naar Sint-Antonius genoemd, omdat de bouwheer (Victor-Alphonse Van Damme, 1858-1925) een grote verering had voor deze heilige, wiens beeltenis in een kapelletje boven de toegangsdeur was aangebracht. De molen stond in de volksmond bekend als de Van Dammes molen naar de oprichter.
Opeenvolgende eigenaars:
- 1901, opbouw: Van Damme-Van Assche Victor Alphonse (1858-1925), zonder beroep te Sint-Gillis-bij-Dendermonde
- 29.03.1925, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Victor Van Damme)
- 08.06.1926, deling: Van Damme-Cleemput Jan-Baptist Marie, molenaar te Sint-Gillis-bij-Dendermonde (notaris Van Heruck - molen met bakoven)
- 14.04.1930, erfenis: a) Van Damme-Cleemput Jan-Baptist, de weduwe, molenarin te Sint-Gillis-bij-Dendermonde en b) (haar dochter) Van Damme Martha Franciscus Maria, zonder beroep te Sint-Gillis-bij-Dendermonde (overlijden van Jan-Baptist Marie Van Damme)
- 1962, huwelijk: a) Van Damme-Cleemput Jan-Baptist, de weduwe, molenarin te Sint-Gillis-bij-Dendermonde en b) Bosman-Van Damme Roger Franciscus, zonder beroep te Sint-Gillis-bij-Dendermonde
- 21.09.1965, erfenis: Bosman-Van Damme Roger Francixcus, bdeinde te Sint-Gillis-bij-Dendermonde (overlijden van de weduwe van Jan-Baptist Van Damme)
Vanaf 1912 werd er enkel graan gemalen. In 1923 schakelde men over op elektriciteit (motor Hanwan). Rond 1924 werden de wieken verwijderd. Na het overlijden van de stichter Victor Alphonse Van Damme ging de elektrische graanmolen in 1925 over op zijn weduwe en kinderen. Bij verdeling kwam de molen in 1926 in het bezit van zijn zoon en molenaar Jan-Baptist Van Damme. Toen hij vier jaar later vroegtijdig overleed, werd het goed eigendom van zijn weduwe die de zaak nog een tijdlang bleef uitbaten.
In de nacht van 14 november 1940 werd een deel van de molenkap losgerukt. Molenmaker Mariman uit Zele demonteerde nadien verder de molenkap en verving ze door een voorlopige dakbedekking. De volgende jaren ging het verval verder, tot Stefanie Cleemput in 1962 besloot de molenromp te laten afbreken door de lokale metselaar Jean Roels en Zonen (Paul en Pieter). Het onderste deel bleek echter moeilijk af te breken voor de sloper, zodat dit deel er nog staat. De hoeve werd in 2003 ingericht als buitenverblijf door Patrick Braem met behoud van het molenrestant. Slechts een deel van de lage stomp staat nog overeind.
Literatuur
"Inventaris van de molens van de arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek van Oost-Vlaanderen, 1960 - band 3, Gent, 1962, p. 156;
M. Bovyn, "De molens te Sint-Gillis-Dendermonde", in: Ons Heem, jg. 31, nr. 3-4, 1977, p. 134-135;
M. Bovyn, "Oud Sint-Gillis-Dendermonde", in Gedenkschriften Oudheidkundige Kring Dendermonde, buitengewone uitgaven nr. 27, jaarboek 1982, nr. 74;
Aimé Stroobants, "Gemalen en geplet - Molens en maalderijen te Dendermonde in de 19de en 20ste eeuw", Dendermonde, Stedelijke Musea - Stadsarchief, 2005, p. 155-157.
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T", Opwijk, 2007, p. 26-27.