Kinrooi, Vlaanderen - Limburg
- Naam
- Lemmensmolen, Molen Verbeeck
- Ligging
- Breeërsteenweg 230
3640 Kinrooi
Vlaanderen - Limburg
- Geo positie
- 51.145679, 5.747958 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Familie Lemmens
- Gebouwd
- 1856
- Type
- Stenen bergmolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Vroeger ook oliemolen; volledige gietijzeren molenas
- Gevlucht/Rad
- Geklinknagelde potroeden (Weerter Scheepsbouw Mij, 1989), verbusseld
- Inrichting
- Nog volledig
- Toestand
- Maalvaardig
- Bescherming
- M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
17.02.1981 - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op aanvraag, tel. 089 70 24 45 (Hubert Lemmens)
- Database nummer
- 15
- Ten Bruggencatenummer
- 00188
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Deze stenen beltmolen werd gebouwd in 1856 door Frans Verbeeck-Coenen (1826-1882), ouders van negentien kinderen. Het was een graan- en oliemolen. Een steen boven de toegangspoort herinnert aan dit feit. De familie Verbeek bezat ooit meerdere molens: de Korenbloem te Kessenich, de Zaagmolen te Ophoven, de Luienmolen te Bocholt, de Bosmolen te Maaseik, de Sint-Antoniusmolen te Eksel en de watermlen van Ophoven. In 1906 werd de oliemolen uitgebroken.
In de periode 1909-1919 werd de molen verhuurd aan Hubert Verbeek en zijn broer Gerard. Op 1 november 1919 kocht Jan Lemmens-Truyen, kleinzoon van de eerste eigenaar, de molen en het molenhuis van de gebroeders Gerard en Hubert Verbeek. In 1962 ging de molen over in handen vann Hubert Lemmens-Breukers, terwijl Jan Lemmens-Truyen van het vruchtgebruik genoot.
Een molen heeft veel "meegemaakt" tijdens zijn bestaan:
- 1898: aanbrengen van een ijzeren buitenroede
- 1903: aanbrengen van een ijzeren binnenroede en een Engels kruiwerk
- 1906: de ijzeren binnenroede breekt en wordt vernieuwd
- 1907: plaatsing van een benzinemotor
- 1929: de buitenroede breekt af; een nieuw wiekenkruis wordt aangekocht in Nederland
- 1934: de molen wordt "verdekkerd"
- 1938: de benzinemotor wordt vervangen door een dieselmotor
- 1942: tijdens een storm worden kap en wieken verschoven
- 1952: de verdekkering wordt verwijderd en vervangen door het stroomlijnsysteem Van Bussel
- 1953: aanbrengen van een nieuwe staart, afkomstig van een molen te Thorn (NL)
- 1956: de molen krijgt een opknapbeurt omwille van het 100-jarig bestaan
In 1962 nam Hubert Lemmens-Breukers, de huidige eigenaar, de molen over van zijn vader en maalde met de wind tot 1964. Toen werd overgeschakeld op een mazoutmotor.
In 1975 vroeg Hubert Lemmens om zijn meer en meer vervallende molen te mogen afbreken. Het gemeentebestuur antwoordde dat dit niet kon zonder toelating van Stedenbouw en voegde er aan toe dat de molen voor bescherming in aanmerking kon genomen worden. Toen op 10 juni 1977 de lange spruit afbrak en op een magazijn terechtkwam, moest Hubert alleen voor de herstellingskosten opdraaien. In 1979 besloot hij dan ook de molen af te breken.
Dank zij een actie van het buurtschap werden instandhoudingswerken uitgevoerd (waarbij onze vereniging Molenzorg-Molenecho's vzw een cheque van 30.000 Belgische frank schonk). Zo werd er bij molenmaker gebroeders Adriaens in Weert een nieuwe lange spruit en twee lange schoren afgehaald. Deze werd door de vrijwilligers geschaafd, geschuurd en geschilderd. Ook werden de roeden hersteld, het hekwerk, de ramen en deuren vervangen en dit alles werd ook in de verf gezet. De romp binnen in de molen werd opnieuw bepleisterd. De molenmakers kwamen er uiteraard nog aan te pas voor het plaatsen en verbinden van het staartwerk, het dichtmaken van de molenkap, het plaatsen van een nieuwe kruilier en nieuwe kruipalen. Fraaie molenbaard gemaakt door Sjors Adriaens. De molen werd samen met de onmiddellijke omgeving op 17 februari 1981 als monument en als dorpsgezicht beschermd.
In 1989 onderging de Lemmensmolen een grondige restauratie: nieuwe geklinknagelde potroeden (vervaardigd door de Scheepswerf in Weert, NL), nieuwe molenkap en gedeeltelijk nieuwe balken en zolders. De huidige eigenaar-molenaar Hubert Lemmens werd in 1996 gevierd ter gelegenheid van zijn 50-jarig molenaarschap. De maalvaardige molen draait helaas niet meer. De windvang en het zicht op de molen wordt op het oosten sterk belemmerd door 20 meter hoge populieren.
Technische bijzonderheid. De molen bezit een volledige gietijzeren molenas (wellicht gemaakt door de Nederlandse firma L.I. Enthoven, volgens Nico Jurgens uit Hoorn), een zeldzaamheid in ons land.
Op 31.12.2010 ging molenaar Hubert Lemmens (toen 79) op rust. De molen en de winkel werden overgelaten, maar die winkel is inmiddels dicht.
Rob SIMONS & Lieven DENEWET
Literatuur
T.J. Gerits, "Twee molengeslachten hielden familiefeest", Ons Heem, XXVIII, 1974, p. 29.
W. Smet, "Historiek van de Lemmensmolen", in: Reklamebrochure bij de opendeurdagen van 7-8 juni 1980, Kinrooi, 1980.
W. Smet, "Historiek van de Lemmensmolen", in: Katalogus bij de opendeurdagen van 7 en 8 juni 1980.
W. Smet & M. Kunnen, "De Lemmensmolen in Kinrooi", Limburg, maand na maand, XXII, 1980, 4, p. 32-36.
"Een honderdjarige", De Belgsiche Molenar, LI, 1956, p. 320-321.
W. Smet & H. Holemans, Limburgse windmolens in heden en verleden, Nieuwkerken-Waas, Studiekring Ons Molenheem, 1981, p. 83-85;
L. Smet, Molenaar en buurtgemeenschap restaureren de Lemmensmolen te Kinrooi, in: Molenecho's, VII, 1979, p. 90-91;
W. Smet & M. Kunnen, Lemmensmolen Kinrooi... een nieuwe toekomst, Kinrooi, Geschied- en Heemkundige Kring Kinrooi, 1980;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996:
Werner Smet, "Langs de Itter in Limburg. Een tocht langs de Itterbeek, met bezoek aan de vele watermolens en andere monumenten van natuurschoon", Kinrooi, 1986, 33 p. (Hartenvier, nr. 6);
N. Jurgens, "Nieuwe geklonken roeden voor de Lemmensmolen [van Kinrooi]", in: "Levende Molens", jg. 11 (1989), p. 53-55, ill.;
Els De Kinderen, "Lemmensmolen te Kinrooi krijgt geklinknagelde potroeden", in: "Levende Molens", jg. 11 (1989), p. 41-43, ill.;
W. Smet, "Restauratie van de Lemmensmolen te Kinrooi", in: Dao raostj gét, Kinrooi, jg. 6 (1987-1988), p. 169-171, ill.;
W. Smet, "Beschrijving van onze molens rond 1845", in: Dao raostj gét, Driemaandelijks heemkundig tijdschrift van de Geschied- en Heemkundige Kring Kinrooi, Maaseik, jg. 4 (1985), p. 32-33;
W. Smet en M. Kunnen, "De Lemmensmolen in Kinrooi", in: Limburg maand na maand, jg. 32 (1980), nr. 4 (juni), p. 32-36, ill.;
"De molen van Kinrooi maalt weer", in: De Post, nr. 1607, 23 dec. 1979, p. 17-18, ill.;
Els De Kinderen, "Goed nieuws uit Limburg: De Lemmensmolen te Kinrooi hersteld", in: Levende Molens, jg. 2, 1979, nr. 24 (22 december), p. 327-328;
"Nogmaals de Lemmensmolen te Kinrooi", De Belgische Molenaar, LXXV, 1980, p. 10.
Leo Schrooten, "Landelijk leven in Vlaanderen", Leuven, Davidsfonds, 2004, p. 158, ill.;
J. Gerits, "De Lemmensmolen te Kinrooi bestaat 150 jaar", in: Dao raostj get, jg. 25, 2006, nr. 4 (dec.), p. 141-151, ill.;
Jan Gerits, "Ten huize van Hubert Lemmens, 60 jaar molenaar van de Lemmensmolen te Kinrooi", in: Dao raotstj get, jg. 26, 2007, nr. 1, p. 24-31, ill.
G. Gerits, "De Lemmensmolen en haar bewoners", in: 't Meuleblaad, Kinrooi,1996, p. 1-5, ill.
't Meuleblaad, 1996.
W. Smet, "De Lemmensmolen te Kinrooi", in: Ons Molenheem, jg. 34, 2009, nr. 3, juli - september, p.63-67, ill.
Persberichten
B.K., "Drievoudige eeuwfeesten te Kinrooi", Het Belang van Limburg, 04.08.1956.
"Eeuweling nr. 3: de molen", Het Nieuwsblad, 04.08.1956.
J.G., "Teloorgang van de windmolens te Kinrooi", De Autotoerist, 16.02.1978.
H. Schoofs, "Van het Maasland naar de Kempen", Toerisme, 1957, p. 109-112.
"Buren steken de mei op 'hun' monument. Kinrooise Lemmensmolen is opnieuw werkklaar", in: Het Nieuwsblad, ed. Limburg, 25 okt. 1979;
Stevige buurschap leidt tot fraaie restauratie van 'Lemmens'-molen te Kinrooi", in: Het Belang van Limburg, 27-28 okt. 1979;
"Limburgse molens malen snel. De molen van Kinrooi maalt weer", in: De Post, nr. 1507, 23 dec. 1979, p. 17-18, ill.;
TB, "Lemmensmolen Kinrooi gaat open", Het Belang van Limburg, 06.06.1980.
"Le vieux moulin de Kinrooi", Le Sillon Belge, 08.10.1976.
M. D(reesen), "Hubert Lemmens is halve eeuw molenaar. Ik kan geen afscheid nemen van mijn molen", in: Het Belang van Limburg, 13 juni 1996, ill.;
Philip Pergens, "Einde aan 154 jaar en vier generaties molenaarstraditie. Hubert Lemmens stopt na 65 jaar als molenaar", Het Nieuwsblad, 04.01.2011.
(Mark Dreesen), "Bér De Mulder sluit na 65 jaar Lemmensmolen", Het Belang van Limburg, 03.01.2011.