Molenechos's Homepage Molenechos.org

Maaseik, Vlaanderen - Limburg

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Bosmolen, Oriental Dream Garden Yi Ming
Ligging
Weertersteenweg 36
3680 Maaseik
kruispunt met de Bosmolenlaan
op de Bosbeek
kadasterperceel D149
Vlaanderen - Limburg
Geo positie
51.098240, 5.782776 (Google Streetview)
Eigenaar
Privaat (Nederlandse eigenaar)
Gebouwd
voor 1312
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Vroeger ook oliemolen (dubbelmolen)
Gevlucht/Rad
Metalen onderslagrad (1981)
Inrichting
Verwijderd
Toestand
Gerenoveerd als restaurant
Bescherming
niet,
Niet beschermd
Molenaar
Geen
Openingstijden
Als horecazaak
Database nummer
147
Ten Bruggencatenummer
00189  
© Foto: Wim Jans

Beschrijving / geschiedenis

De Bosmolen werd opgericht voor 1312. Oorspronkelijk was het een oliemolen, later een graan- en oliemolen en tenslotte enkel een graanmolen. Toen de molen een dubbele functie had, waren de twee naast elkaar geplaatste gebouwen ieder voorzien van een onderslagrad.

Rond 1550 bekloeg molenaar Pieter Bex van de Bosmolen zich dat zijn watermolen, als voorlaatste op de B osbeek, vaak watertekort kende om het graan voor Maaseik en omliggende te malen.
In 1552 bekwam hij van de prinsbisschop van Luik de toelating om een windmolen op te richten binnen het rechtysgebied van zijn watermolen, even buiten de Bleumerpoort. Als vergoeding hiervoor moest hij jaarlijks 4 goudguldens betalen aan de rentmeester van de prinsbisschop. De standaardmolen bestond in 1758 niet meer. In dat jaar vinden we immers het toponiem "het Moelenlandt waer de windtmoelen op gestaen heeft".

In 1691 was Jan Peters molenaarsknecht op de Bosmolen. Dit kunnen we terugvinden in het archief van de Maaseiker Notarissen 1623-1830 waarin het volgende staat (omgezet in modern Nederlands):
1691, 30 april
Catharijne Van Berckelaer, dochter van Dirk Van Berckelaer x Geert Smets van Echt, verklaart Jan Peters, tegenwoordig molenknecht op de Bosmolen in Maaseik, te ontslaan voor nu en altijd aangaande het kind, meisje, Odilia, van hem Jan Peters buiten huwelijk verworven en dat overmits de som van 6 rijksdaalders, waarvan zij bedankt voor de goede ontvangst.

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 21 juli 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 0,900 meter goed. De toenmalige eigenaar was Jan Schreurs-Creemers.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Schreurs-Creemers Jan, molenaar te Maaseik
- 1867, verkoop: Beertens-Smeets Pieter, molenaar te Maaseik
- 1897, verkoop: a) Beertens-Smeets Pieter, de weduwe, molenarin te Maaseik, b) Beerten Jozef en Alfons, molenaars te Maaseik
- 1898, eigenaar: Stulens-Beuls Hubert, handelaar te Genk, later molenaar te Maaseik
- 1919: en kinderen
- 1937: de kinderen
- 1938, deling: Stulens Lucien, molenaar te Maaseik
- 1951, erfenis: Lefevre-Stulens Albert, chimist, later handelaar, te Maaseik
- 1975, deling: a) Lefevre-Stulens Albert, nijveraar te Maaseik, b) Lefevre-Aandekerk Jean, bediende te Neeroeteren
- 2005, verkoop: Nederlandse private eigenaar

In 1897 werd de wateroliemolen uitgebroken en werd het gebouw begrepen in de graanmolen.

In de jaren 1960 viel alle molenactiviteit stil; het interieur en het waterrad verdwenen. Eerst werden de molengebouwen ingenomen door een garage, later een huis en momenteel als horecazaak. De huidige eigenaar liet in 1981 een nieuw metalen onderslagrad plaatsen als decoratie. Het binnenwerk is geheel verdwenen.
Het pand kreeg in 2005 een nieuwe Nederlandse private eigenaar en is heden verhuurd als horecazaak.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

"De Maaseiker molens", in: De Maaseikenaar, IV, 1973;
M. Hendrickx, "Molenonderzoek te Maaseik 1773", in: Limburg, XL, 1961, p. 109-110 - overgenomen in: De Belgische Molenaar, LVI, 1961, p. 204-206;
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Leo Schrooten, "Landelijk leven in Vlaanderen", Leuven, Davidsfonds, 2004, p. 50, ill.
Info Ton Caris, 17.06.2010
Mailbericht Paul Lammeretz, 23.02.2012.

Overige foto's

Bosmolen, Oriental Dream Garden Yi Ming, Maaseik, Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 04.06.2010  | Database Belgische molens
© Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 04.06.2010
Bosmolen, Oriental Dream Garden Yi Ming, Maaseik, Foto: Robert Van Ryckeghemn 2001 | Database Belgische molens
© Foto: Robert Van Ryckeghemn 2001
Bosmolen, Oriental Dream Garden Yi Ming, Maaseik, Foto: Robert Van Ryckeghem, 2001 | Database Belgische molens
© Foto: Robert Van Ryckeghem, 2001
Bosmolen, Oriental Dream Garden Yi Ming, Maaseik, Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Bosmolen, Oriental Dream Garden Yi Ming, Maaseik, Prentkaart Nels (coll. R. Van Ryckeghem, Koolkerke) | Database Belgische molens
© Prentkaart Nels (coll. R. Van Ryckeghem, Koolkerke)