Molenechos's Homepage Molenechos.org

Kanne (Riemst), Vlaanderen - Limburg

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs
Ligging
Kleine Molenstraat 11
3770 Kanne (Riemst)
Neerkanne
op de Jeker
kadasterperceel A341
Vlaanderen - Limburg
Geo positie
50.817127, 5.669529 (Google Streetview)
Eigenaar
Hans van der Staay & Joyce Cloosterman
Gebouwd
14de eeuw / 1650
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen en elektriciteitsopwekking
Kenmerken
Opgetrokken in witte mergelsteen, gevelschild
Gevlucht/Rad
Zuppinger-onderslagrad
Inrichting
Twee steenkoppels, elektricitetisopwekking; als bed&breakfast
Toestand
Maalvaardig
Bescherming
M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
20.05.1981
Molenaar
Hans van der Staay
Openingstijden
Van midden april t.e.m. midden oktober: elke zondagnamiddag; andere maanden: 1 zondagnamiddag per maand; op afspraak; als bed&breakfast; contact: info@smokkelmolen.be
Database nummer
145
Ten Bruggencatenummer
06426  
© Foto: Hans van der Staay, 2016

Beschrijving / geschiedenis

De Molen van Neerkanne of de Smokkelmolen (vanwege zijn ligging dicht bij de Nederlandse grens) is een watermolen met een Zuppingerrad, gelegen in de Kleine Molenstraat nr. 11 op de Jeker. Zijn karakteristieke uitzicht heeft hij te danken aan de witte mergelsteen waaruit hij is opgetrokken.

De watermolen dateert uit de 14de eeuw. In 1531 werd de "korenmeulen van Nederkanne" gesitueerd "tegenover die vollemeulen".

Soldaten van kapitein Lymborch, in garnizoen te Maastricht, kwamen op 10 juli 1581 hooi opeisen te Nederkanne. Wegens het verzet van de hooiarbeiders begonnen de 40 à 50 soldaten te slaan, te steken en te schieten. De arbeiders vluchten naar den "meelmuelen, waer de muelenaar Hughen deur sijn naese (neus) ende kinnebacken (kin) geschoeten werd, en de soen (zoon) gedoet".

Bij een gerechtelijke "visitatie" op 29 juli 1630 werd de molen zeer vervallen bevonden: een zijmuur van het dak tot het water toe was omgevallen in het water, vier zolders met leem belegd was heel in stukken "zoo dat er haast geen vat gersten op kan liggen".

Het verval bleef duren, want ook bij een "visitatie" op 31 maart 1641 op verzoek van Jan Aerpot werd de molen ellendig bevonden. Aerpot mocht hem doen herstellen en de kosten gerechtelijk invorderen. Het met leien bedekte dak was geheel ontdekt in zover dat er niet een "schrede" plaats geheel was; de regen viel erdoor. Het houtwerk binnen de molen was door de regen zo verrot dat nodig ingegrepen moest worden of de molen zou geheel instorten. De stallen hadden eveneens slechte daken en wanden en waren gedeeltelijk ingestort. Er was geen enkele deur of venster die geen reparatie behoefde.

Volgens een akte van 6 juli 1641 mochten de watermolens van Opkanne en Neerkanne 2,5 voet hoger gelegd worden.

In 1650 vond een herbouw plaats. Dit kunnen we afleiden uit de smeedijzeren S-vormige muurankers met dat jaartal.

We vinden de watermolen zonder benaming aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en de kaart van Vandermaelen (ca. 1850).

Op een gevel bevindt zich, onder een druiplijst en geflankeerd door zuiltjes, een tekstschild met als chronogram: Al die rechveerdig is van leeven / zal God hier zijn zeegen geeven / en hiernaar het eewig leeven". Of met weergave van de drukletters: "aL DIe re ChVeer/ DIg Is Van Lee/ Ven zaL goD/ hIer zYn zee -/ gen geeVen en/ hier naar het/ EeWIg LeeVen". Hiermee wordt het jaartal 1842 aangeduid. Mogelijk gaat het om een hergebruikte oudere steen bij een aanpassing van deze gevel.

Het geheel bestaat uit twee op elkaar geplaatste mergelstenen gebouwen onder zadeldaken, Uit dezelfde periode (1650) dateren ook de getoogde vensters met rechthoekige houten kozijnen. De régencedeur heeft een geprofileerde omlijsting met gesculpteerde sluitsteen. Twee vensters dateren uit het eind van de 18de eeuw, waren oorspronkelijk beluikt en hebben een geprofileerde, kalkstenen omlijsting. In de westgevel zijn er 19de-eeuwse vensters met hardstenen latei en lekdrempel, eveneens oorspronkelijk beluikt op de eerste bouwlaag.

Het gebouw (molen en huis) had in 1842 een grondnoppervlak van 5 a 60 ca. en werd in 1856 en 1880 vergroot en in 1938-1939 verbouwd.

Boven de schuurpoort was er een sluitsteen met inschrift: "P.S. (Paulus Straetmans) / E.H. (Elisabeth Haesen) / 1877". De schuur werd in 1939 omgebouwd in 2 woonhuizen.

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 7 oktober 1846 de vastgestelde pegelhoogte van 1,593 m hoogte. De toenmalige eigenaar was Paul Straetmans-Colson.

Sinds 1960 is het gebouw gedeeltelijk ingericht als woning. De molen werd in 1962 buiten werking gesteld door molenaar Paul Withofs. De sluizen verdwenen en de watertoevoer van de Jeker werd  afgesneden. Het binnenwerk met drie maalgangen bleef evenwel  behouden, Het onderslagrad werd later (verkeerd) teruggeplaatst als decoratief element, maar geraakte geheel opgeroest. Het molengebouw in witte mergelsteen bleef zijn karakteristiek uitzicht behouden en het pittoresk bruggetje over de Jeker is vrij toegankelijk.

De molen werd op 20 mei 1981 beschermd als monument en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht.

In 2008 werd de molen verkocht aan Joyce en Hans van der Staay. Ze stelden het architectenbureau Michel Janssen bvba uit Tongeren aan voor een maalvaardige restauratie. Op 25 maart 2013 ging de algemene offerte-aanvraag door voor de restauratie: perceel 1: restauratie molengebouwen, sluis-werk en waterrad (350 werkdagen, erkenning: ondercategorie D24 - klasse 5).en perceel 2: restauratie watermolentechniek (360 dagen, erkenning: ondercategorie D23 - klasse 3).

Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, kende in september 2012 een restauratiepremie van 409.066,12 euro toe.

De molen werd opnieuw maalvaardig gemaakt en wordt ook gebruikt om groene stroom op te wekken. Aan de buitenzijde van het molengebouw werd opnieuw een wateraanvoergeul gerealiseerd. Daartoe werd een ondergrondse betonnen koker geplaatst die aanvangt stroomopwaarts van de bestaande regelbare dam van de VMM en die vanaf het midden van de schuur overgaat in een open watergeul die doorloopt onder de voetgangersbrug tot aan het nieuwe onderslagwiel. De riviergevel van het molengebouw werd vrij gegraven en de strekdam gerestaureerd. In de molenkamer werd de vloer opnieuw verlaagd en er werd een nieuwe wateras geplaatst.

De firma Building nv begon in 2014 met de bouwkundige werken: betonwerken en watertoevoer. Het gebouw werd volledig gerestaureerd. Het molengebouw en de tegenovergelegen schuur werden ingericht als een woning en gastenverblijf. Het noordelijk aangebouwde volume werd verwijderd en vervangen door een strakke eigentijdse nieuwbouw met de inkomsas en de keuken die uitgeeft op een deels zwevend terras boven de Jeker.

In de molenruimte werden nieuwe strakke metalen trappen met houten treden geplaatst. De recente tegelvloeren werden vervangen door een neutrale gladde betonvloer. De andere recente aankledingen van de vorige eigenaar-antiquair Martin Jurrissen werden verwijderd. Het betreft vooral de lambriseringen, het binnenraam, bepaalde deuren, haarden, valse plafonds, inbouwkasten … De trapkast tussen de eetkamer en woonkamer werd verwijderd en de trap werd doorgetrokken naar de ondergelegen kelder. De houten vloerroosteringen werden gerestaureerd. De binnenmuren werden hersteld en de scheuren verankerd. De muren werden ook behandeld tegen opstijgend vocht. De aangetaste binnenbepleisteringen werden vernieuwd en tegen de buitenmuren werd een thermisch isolerende kalkpleister aangebracht. Het troggenplafond boven de zitkamer bleef behouden. De haarden werden op een strakke eigentijdse wijze afgewerkt en voorzien van een ingewerkte rookafvoer voor plaatsing van een cassette. Het sanitair werd vernieuwd en de dichtgemetselde doorgang naar de molenkamer opnieuw geopend. De wanden werden geschilderd met een dampopen verfsysteem.
Op de verdieping en zolder werden de houten roosteringen gerestaureerd. De recente houten trappen werden vernieuwd door strakke stalen trappen met houten treden en fijne stalen leuningen.
De gewelfde kelders werden uitgediept om ze toegankelijk en functioneel te kunnen maken. De mergelstenen gewelven en wanden werden gerestaureerd.

Molenbouw Peusens bvba uit Merelbeke zorgde, in onderaanneming van Renotec nv uit Geel, voor de molentechnische restauratie. Deze firma maakte twee van de drie maalgangen opnieuw werkklaar.

"HydroWatt - Wasserkraft- und Energiegewinnungsanlagen GmbH" uit Karlsruhe (D) stond in voor het rad en de sluiswerken, eveneens in onderaanneming van Renotec nv uit Gent. Hydrowatt maakte en installeerde een Zuppingerrad met Douglas-hout beblading voor de opwekking van elektrische energie. Deze kwam in de plaats van het vroegere ijzeren onderslagrad.

Een Zuppingerrad is een onder- of middenslagrad met evolvente gebogen bladen, ontworpen door de Zwitsere ingenieur Walter Zuppinger (1814-1889), gebaseerd op het Poncelet- en Sagebienrad. Het grote voordeel is dat dit rad - in tegenstelling tot het Ponceletrad - weinig last heeft van stijgend achterwater. Het behoudt een zeer hoog rendement (75%). Dat is zelfs zo voor zeer kleine valhoogten tot 75 cm, zodat ze ook succesvol op sites kunnen ingezet worden waar vroeger gewone onderslagraderen draaiden, zoals te Kanne.

De stuwinrichting werd volledig vervangen en gemoderniseerd om de stroming naar het nieuwe Zuppingerrad te kunnen beheren. Dit rad drijft een elektriciteitsgenerator aan. Aangezien het bed and breakfast-gedeelte ruwweg 20% van de opgewekte energie zal verbruiken is er dus een gegarandeerde afgiftecapaciteit aan het net. De Smokkelmolen is aldus ook een kleine waterkrachtcentrale geworden.

De restauratie en passende herbestemming zorgen ervoor dat dit bijzondere gebouw bewaard blijft en een toekomst krijgt.

De molen is van midden april tot en met  midden oktober elke zondag middag open. Er wordt dan ook gemalen. In de overige maanden is de molen één keer per maand op zondagnamiddag geopend.

Al vanaf 1531 zijn de opeenvolgende eignaars en molenaars bekend:
- 1531: Johan Lupolt, gehuwd met Ida van Brule. Hij had 3 natuurlijke kinderen: Jacobus, Anna en Catharina Lupolt. Na zijn dood in 1536 ging de helft van zijn erfenis naar Elisabeth van Bruele, geprofest in het klooster van de Beyart en zus van Ida van Brule.
Huwelijken: Hillebrand Hazemot met Catharina Lupolt en Art Berchmans met Anna Lupolt.
- 1536: De korenmolen waar Jan Lupold overleed.
- 1536: Dirik van Vucht, gehuwd met Elisabeth Thijs, dochter van Jan Thijs (alias Lupolt?) "tegen dijs tijt wegen korenmeulen te Nedercanne" waar Jan Thijs gestorven was.
- 1540: Art Berchmans gehuwd met Anna Lupolt "haldt die korenmeulen".
- 1548: Adolf en Orlich Lupoltz verkochten aan Willem van den Bogaert van Maastricht de korenmolen van hun oom Jan Lypolt.
- 1555-1590: Huysken of Hugo de molenaar, gehuwd met Anna.
- april 1561: Huyskens molen van Nedercanne, komende van Lupolt.
- maart 1575-1577: Hugo van Bunde, molenaar.
- 1581: "den soene van der muelen" en vader Hughe.
- 1598: Michael Goddin "moelener tot Nedercanne" erfde een vierde van Huyskens muelen na de dood van de ouders van zijn vrouw Catharina.
- 1606: vader Michiel Godding, schout en molenaar te Neerkanne, gehuwd met Cathrijn.
- april 1630: de korenmolen wordt gebruikt en behoort toe aan Michiel Godding zoon.
- 29 juli 1630: gerechtelijk gevisiteerd en zeer vervallen bevonden. Aangeslagen ("Gesaiseert") wegens niet-betaling van Michiel Godding junior, en verkocht aan Jan Daemen, gehuwd met Heilke Schruers, dochter van Jan Schruers, schepen en molenaar te Opkanne. Jan Daemen was een neef van Michiel Godding, gehuwd met Cathrijn. Heilke Schruers stierf in het kinderbed op 3 maart 1634. Jan Daemen was al gestorven. Het kind werd uitbesteed bij  Cornelis Moers, moederijke oom, die een koe kreeg voor haar nooddruk (geschat op 10 rijksdaalders). De meubelen werden verkocht om de schulden te betalen.
- 14 juli 1635: de molen werd verhuurd (en later verkocht) aan Jan Potti (= Jan Aerpot), gehuwd met Heylen Ceelen. Van Aust eiste dat Poti aan hem de huur zou betalen, wat Potti zich echter niet aantrok.
- 31 maart 1641: molen gevisiteerd op verzoek van Jan Aerpot en andermaal slecht bevonden.
- 1645 en 7 april 1660: Jan Aerpot, gehuwd met Heylen Ceelen.
- 1657: Arnold Arpot, "wenne" van de heer van Neerkanne, werd opgevolgd door zijn zoon Jan Arpot, gehuwd met Marie Arts.
- juli 1661: Jan Aerpot, molenaar. Al zijn vruchten van 132 roeden werden door de heer aangeslagen.
- 2 november 1662: Jan Arpot zaliger van de "korenmeulen tegenover de vollenmeulen". 
- 2 juni 1672: Jan Arpot is soldaat onder "de hoogmogende heeren Staten" en gaf een "toust" aan Reiner Vreen.
- 29 maart 1697: de "korenmollen" behoorde aan Gabriël Straetmans. Door niet-betaling van 6 vaten rogge jaarlijkse erfpacht moest Jan Aerpot de molen verlaten.
- 1695-1721: Gabriël Straetmans, gehuwd voor 26 juli 1709 met Anna Vandermolen (+3 oktober 1748), overleed op 20 mei 1721.
- 1722-1759: Paul Straetmans, overleden op 5 mei 1759 "ex apeplexia". Hij huwde een eerste keer in 1719 met Marie Castermans (+1721) en een tweede keer met Beatrix Janssen (+1771).
- 1760-1791: Gabriël Straetmans (°1720 - +1791), gehuwd in 1757 met Anna Claessens van Sint-Pieter (+1790).
- 1791-1822: Paul Straetmans, gehuwd met Elisabeth Mosmans.
- 1819: ook Gabriël Straetmans, gehuwd met Anna Schiepers.
-  voor 1842, eigenaar: Straetmans-Colson Paul, molenaar (later burgemeester) in Kanne.
Hij was geboren te Eben op 30 december 1803 en huwde te Kanne in 1832 met Anna Colson (°Kanne 14.10.1810 - +Kanne 28.01.1880).
- 1877, deling: Straetmans-Haesen Paul jr., molenaar te Kanne.
Paul Straetmans jr. (°Kanne 29 mei 1843), zoon van Paul Straetmans-Colson huwde in 1872 met Elisabeth Jeanne Haesen (°Oud-Vroenhoven 14 juli 1844). Hij dronk alles op, ging van Kanne naar Vroenhoven en verkocht de molen in 1889.
- 1889, verkoop: Hennus Henri (zoon van Waltherus), bediende te Luik.
- 1906, schenking en begin vruchtgebruik: a) Hennus-Linssen Martin, hotelhouder te Luik (naakte eigendom), b) zijn broer Hennus Henri, hotelhouder en kok te Luik (vruchtgebruik). Zij verhuurden de molen in 1902 aan P. Weinjes.
- 1917, erfenis: Hennus-Linssen Martin, hotelier te Luik.
- 1923, verkoop: Olaerts-Withofs Willem, molenaar te Kanne.
Willem Olaerts (°Sledderlo-Genk, 2 november 1880 - +Genk, 9 juni 1963), gehuwd op 23 april 1910 te Gellik met Barbara Withofs (°Gellik 8 april 1888, + Genk 18 september 1974).
- 1939, verkoop: Withofs-Houben Paul, molenaar te Kanne
Paul Withofs (°Gullik 23 maart 1895) - +Tongeren 1971), zus van Barbara, gehuwd met Maria Ida Houben (°Kanne 27 december 1902 - +1973). Zoon: Frans Withofs (°Kanne 22 maart 1924 - +Kanne 3 december 1993).
- 1949, verkoop: Maquet-Maesen Eugène, smid te Kanne.
- 1954, verkoop: Lambrechts-Meyssen Hubert (°25 april 1925), fabriekswerker te Kanne.
- 1996, eigenaar: Jurrissen Martin, Kanne.
- 2008, verkoop: Joyce en Hans van der Staay, Hasselt.

Lieven DENEWET, J. VAN HEUKELOM & Herman HOLEMANS

Aanvullende informatie

"Restauratiepremie voor smokkelmolen in Riemst-Kanne", geertbourgeois.be, 19.09.2012.
Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, kent een premie van 409.066,12 euro toe voor de restauratie van de smokkelmolen in Neerkanne, een deelgemeente van Riemst. De sinds 1981 beschermde watermolen maakt samen met zijn omgeving deel uit van een beschermd stad- en dorpsgezicht. Op vandaag doet de molen enkel nog dienst als woning.
“Met deze restauratiepremie zal het molengebouw, met inbegrip van het sluiswerk en het waterrad, gerestaureerd worden tot een privéwoning en een gastenverblijf”, aldus minister Bourgeois. “Deze restauratie en passende herbestemming zorgt ervoor dat dit bijzondere gebouw bewaard blijft en een toekomst krijgt. Bovendien is dit project ook ecologisch verantwoord: ook de watermolenmechaniek zal worden gerestaureerd waardoor het mogelijk wordt om met de molen groene energie op te wekken. Hiervoor wordt aan de buitenzijde van het molengebouw een wateraanvoergeul aangelegd.”
De molen dateert van voor 1640, en werd herbouwd in 1650, waarbij het jaartal 1650 in ijzeren muurankers in de gevel werd aangebracht. De watermolen functioneerde met onderslagrad op de Jeker. Sinds 1969 is de watermolen stilgelegd en is het rad vervangen door een decoratieve versie. Zijn karakteristieke uitzicht heeft hij te danken aan de witte mergelsteen waaruit hij is opgetrokken. Het binnenwerk van de molen is nog grotendeels aanwezig.
Auteur(s):
Geert Bourgeois, Viceminister-president en Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand
Contactinfo: 
Peter Buysrogge, woordvoerder
Tel: 02/552 69 80
E-post: peter.buysrogge@vlaanderen.be
Thema('s): Toerisme & onroerend erfgoed

Rudi Schils, "Restauratiepremie voor smokkelmolen in Kanne", limburg-actueel.be, 19.09.2012.
Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, kent een premie van ruim 400.000 euro toe voor de restauratie van de smokkelmolen in Neerkanne, een deelgemeente van Riemst. De beschermde watermolen maakt samen met zijn omgeving deel uit van een beschermd stad- en dorpsgezicht.
Dankzij de restauratiepremie kan het molengebouw gerestaureerd worden tot een privéwoning en een gastenverblijf. Ook de watermolenmechaniek krijgt een opknapbeurt waardoor het mogelijk wordt om met de molen groene energie op te wekken. Daarvoor wordt aan de buitenzijde van het molengebouw een wateraanvoergeul aangelegd.
“De restauratie en passende herbestemming zorgt ervoor dat dit bijzondere gebouw bewaard blijft en een toekomst krijgt”, vertelt minister Bourgeois.
De smokkelmolen dateert van voor 1640, en werd herbouwd in 1650, waarbij het jaartal 1650 in ijzeren muurankers in de gevel werd aangebracht. De watermolen functioneerde op de Jeker. Sinds 1969 is de watermolen stilgelegd en is het rad vervangen door een decoratieve versie. Sinds 1981 is de watermolen, die opgetrokken is uit witte mergelsteen, beschermd. Tot op vandaag doet de molen enkel nog dienst als woning. Het binnenwerk van de molen is nog grotendeels aanwezig.

Eddy Vandoren, "Smokkelmolen in Kanne maalt weer", Het Laatste Nieuws, 04.04.2016
De Smokkelmolen aan de Jeker in Kanne maalt weer. Nederlanders Hans en Joyce van de Staay kochten de ruïne enkele jaren geleden en restaureerden het beschermde pand. "Een moeilijke klus, maar dankzij ervaren architecten en aannemers in die geklaard in vijf jaar", klinkt het. De molen is vandaag een bed&breakfast, maar één zondag in de maand wordt er ook echt weer graan gemalen.
Het was van 1962 geleden dat de Smokkelmolen aan de Jeker in Kanne nog gemalen had. Toen verliet molenaar Withofs het historische gebouw en kwam het pand in handen van diverse eigenaars die de watermolen helaas lieten verkommeren. "We waren meten verliefd op deze plek", bekennen Hans en Joyce van der Staay. "Dit was wat we zochten. We wilden stoppen met onze technische groothandel vlakbij Zwolle en zochten een rustige, aantrekkelijke plek om een eigen bed&breakfast te beginnen. Die vonden we hier in Kanne. Het pand was echter een troosteloze ruïne: ingevallen daken, verpulverde muren, een nauwelijks herkenbaar waterrad... Er stond ons dus ontzettend veel werk te wachen. Omdat de oude molen sinds 2008 als monument beschermd is, zochten en vonden we in de architecten MIchel Janssen uit Tongeren en Peter Cornoedus uit Genk ervaren partners. Samen met hen begonnen we aan een moeilijke opdracht en we hoopten het administratieve dossier én de uitvoering te klaren in vijf jaar."
Workshops
De Smpkkelmolen kreeg Vlaamse en lokale subsidies voor de restauratiewerken en voor de molenmechaniek.
De nieuwe eigenaars ontdekten ook dat de molen wellicht veel ouder is dan het jaartal 1650 dat op de voorgevel prijkt.
"Volgens geschiedschrijver pastoor Vanheukelom was er al in de 14de en 15de eeuw sprake van een watermolen op deze plek.
"We willen zo veel mogelijk mensen laten genieten van dit gebouw en deze locatie", vertelt het paar enthousiast. "Daarom hebben we een viertal gastenkamers ingericht die volgens de bed&breakfastformule verhuurd worden. Ook zullen we voortaan één zondagnamidddag per maand de molenkamer openstellen voor het publiek en ook daadmerkelijk graan malen. Ten slotte willen we speciale watermolenworkshopsinrichten en is het mogelijk om de molen te reserverenn voor vergaderingen en andere kleine zakelijke evenementen. Daartoe is de opkamer als professionele keuken ingericht en in de gewelfde kelder bevindt zich een knusse bar."

Michel Janssen, “Smokkelmolen, Kanne”, micheljanssen.be (2014)
Project: Smokkelmolen, Kanne
Liggin: Kanne (Riemst)
Jaar: 2014
Status: in uitvoering
Functie: cultureel, industrie, residentieel, eengezinswoning
Omschrijving
Het project betreft de restauratie en het opnieuw maalvaardig maken van de Smokkelmolen naast de Jeker. In het molengebouw en de tegenovergelegen schuur wordt opnieuw een woonst voorzien, alsook een gastenverblijf. De molengebouwen zijn beschermd als monument.
Molenmechaniek:
De molen wordt opnieuw maalvaardig gemaakt en zal ook gebruikt worden om groene stroom op te wekken. Aan de buitenzijde van het molengebouw zal opnieuw een wateraanvoergeul worden gerealiseerd. Daartoe wordt een ondergrondse betonnen koker geplaatst die aanvangt stroomopwaarts van de bestaande regelbare dam van de VMM en die vanaf het midden van de schuur overgaat in een open watergeul die doorloopt onder de voetgangersbrug tot aan het nieuwe onderslagwiel. De riviergevel van het molengebouw wordt opnieuw vrijgegraven en de strekdam gerestaureerd. In de molenkamer wordt de vloer opnieuw verlaagd en er wordt een nieuwe horizontale as geplaatst. De mechaniek van de 3 maalgangen wordt maalvaardig gerestaureerd.
Molengebouw:
Het gebouw wordt volledig gerestaureerd. Het noordelijk aangebouwde volume wordt verwijderd en vervangen door een strakke eigentijdse nieuwbouw met de inkomsas en de keuken die uitgeeft op een deels zwevend terras boven de Jeker.
In de molenruimte worden nieuwe strakke metalen trappen met houten treden geplaatst. De recente tegelvloeren worden vervangen door een neutrale gladde betonvloer. De andere recente aankledingen van de vorige eigenaar-antiquair worden verwijderd. Het betreft vooral de lambriseringen, het binnenraam, bepaalde deuren, haarden, valse plafonds, inbouwkasten … De trapafkasting tussen de eetkamer en woonkamer wordt verwijderd en de trap wordt doorgetrokken naar de ondergelegen kelder. De houten vloerroosteringen worden gerestaureerd. De binnenmuren worden hersteld en de scheuren verankerd. De muren worden ook behandeld tegen opstijgend vocht. De aangetaste binnenbepleisteringen worden vernieuwd en tegen de buitenmuren wordt een thermisch isolerende kalkpleister aangebracht. Het troggenplafond boven de zitkamer blijft behouden. De haarden worden op een strakke eigentijdse wijze afgewerkt en voorzien van een ingewerkte rookafvoer voor plaatsing van een cassette. Het sanitair wordt vernieuwd en de dichtgemetselde doorgang naar de molenkamer opnieuw geopend. De wanden worden geschilderd met een dampopen verfsysteem.
Op de verdieping en zolder worden de houten roosteringen gerestaureerd. De recente houten trappen worden vernieuwd door strakke stalen trappen met houten tredes en fijne stalen leuningen.
De gewelfde kelders worden uitgediept om ze toegankelijk en functioneel te kunnen maken. De mergelstenen gewelven en wanden worden gerestaureerd.

“Smokkelmolen”, booking.com (08.04.2016)
Kleine Molenstraat  9, 3770 Kanne, België
Uitstekende locatie - score:10/10! (score gebaseerd op 1 beoordelingen)
Beoordeeld door gasten na hun verblijf bij Smokkelmolen.
Smokkelmolen biedt accommodatie met gratis WiFi in Kanne, op 4,1 km van Maastricht. Voor een drankje wendt u zich tot de bar van het hotel.
De kamers zijn voorzien van een flatscreen-tv met kabelzenders. Sommige hebben een zithoek. De kamers beschikken alle over een eigen badkamer met een douche,
In de omgeving kunt u mooie fietstochten maken. Er zijn fietsen te huur bij de bed & breakfast. Aken bevindt zich op 30 km van Smokkelmolen en het is 13 km naar Valkenburg. De luchthaven van Luik is 24 km verderop.
We spreken uw taal!
Smokkelmolen verwelkomt gasten van Booking.com sinds 8 apr 2016
Bed & breakfast: 4 kamers
Gasten zijn er dol op vanwege..
Toplocatie: sterk aanbevolen door recente gasten (10)
Speciale ontbijtopties:
Continentaal
Gratis WiFi

 

 

Literatuur

Werken
Denewet Lieven, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2.
Gijbels Mathieu i.s.m. gemeente Riemst, "Watermolen Nederkanne - Kleine Molenstraat Nr. 11", TIjdschrift van Heemkunde Kanne, jrg. 2, 2001, nr. 3.
Gijbels Mathieu i.s.m. gemeente Riemst, "Watermolen Opkanne - Grenadiersweg Nr. 57". Tijdschrift van Heemkunde Kanne, jrg. 2, 2001, nr. 4
Holemans Herman & Smet Werner, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985, p. 38.
"Rechtzetting molen Nederkanne = molen Opkanne". Tijdschrift van Heemkunde Kanne, jrg. 7, 2006, nr. 1.
Schils Rudi, "Restauratiepremie voor smokkelmolen in Kanne", limburg-actueel.be
Schlusmans F. m.m.v. Vanthillo C., "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N1", Brussel - Turnhout, 1990, overgenomen in:
Van Doorslaer Bert, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996, p. 45.
Van Heukelom J., "Toponymie van Kanne", in: Verzamelde Opstellen, XIII, 1937, p. 212-280.

Persberichten
TMAS, "Smokkelmolen in Neerkanne wordt gerestaureerd", Het Belang van Limburg, 19.09.2012.
Eddy Vandoren, "Smokkelmolen in Kanne maalt weer", Het Nieuwsblad, 04.04.2016
LXB, "Riemst. Hollands echtpaar baat B&B uit in Smokkelmolen", Het Laatste Nieuws, 21.04.2016.

Websites
Agentschap Onroerend Erfgoed, “Molen van Neerkanne", in: www.onroerenderfgoed.be - Inventaris Onroerend Erfgoed” (2015).
Bourgeois Geert, "Restauratiepremie voor smokkelmolen in Riemst-Kanne", in: www.geertbourgeois.be, 19.09.2012.
Denewet Lieven, Kanne (Riemst), Smokkelmolen, in: www.molenechos.org - Belgisch Molenbestand - Nog bestaande molens (2015)
Janssen Michel, "Smokkelmolen, Kanne", in: www.micheljanssen.be (2014)
van der Staay Joyce en Hans, Smokkelmolen, in: www. facebook.com - facebookgroups
“Smokkelmolen”, booking.com (08.04.2016)

Mailberichten
Hans van der Staay, 14.09.2016, 05.12.2016.

Overige foto's

Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Foto: Hans van der Staay, 2016 | Database Belgische molens
© Foto: Hans van der Staay, 2016
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Foto: Hans van der Staay, 2016 | Database Belgische molens
© Foto: Hans van der Staay, 2016
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Foto: Mine Dalemans, 18.04.2016 | Database Belgische molens
© Foto: Mine Dalemans, 18.04.2016
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Foto: Smokkelmolen Bed and Breakfast, 13.04.2016 | Database Belgische molens
© Foto: Smokkelmolen Bed and Breakfast, 13.04.2016
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Het vroegere onderslagrad. Foto: Hermannus Noot, 2006 | Database Belgische molens
© Het vroegere onderslagrad. Foto: Hermannus Noot, 2006
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Gevelschild. Foto: Jos Huismans, 04.06.2016 | Database Belgische molens
© Gevelschild. Foto: Jos Huismans, 04.06.2016
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Foto ca. 1960 (coll. H. van der Staay) | Database Belgische molens
© Foto ca. 1960 (coll. H. van der Staay)
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Foto ca. 1935 (coll. H. van der Staay) | Database Belgische molens
© Foto ca. 1935 (coll. H. van der Staay)
Smokkelmolen, Molen van Neerkanne, Kleine Molen, Molen Withofs, Kanne (Riemst), Weijnjes Pierre, foto 1902Dit is de huurder Pieter Paulus Weijnjes van de molen in 1902 met zijn twee kleinzonen Pierre Walthère Gerard Weijnjes en Gerard Leopold Weijnjes.  | Database Belgische molens
© Weijnjes Pierre, foto 1902
Dit is de huurder Pieter Paulus Weijnjes van de molen in 1902 met zijn twee kleinzonen Pierre Walthère Gerard Weijnjes en Gerard Leopold Weijnjes.