De Watermolen op Grotenbroek is een watermolen met (verwijderd) metalen bovenslagrad op de Molenbeek aan de zuidzijde van de Pieter Hoelmanstraat (nr. 15). Het bakstenen molengebouw maakt deel uit van een boerderij en vroeger ook een brouwerij.

Hij behoorde toe aan de heerlijkheid van Opbrakel.

In het Stadsarchief van Gent staat in de XXe Penningkohieren van 1571-1578 onder nr. 53/220 het volgende genoteerd over de watermolen van Opbrakel: "Franchoys de Haze haudt in pachte van den heer van Upbracle de coorin watermuelene metten vivere ende viverdam tsiaers voor thien mudde coorins Upbrakelsche mate geheeschtimeert elc mudde 38 p. 8 schell. par. compt de thien mudde tsiaers naar dextimatie 384 p. par." (P. 1571, f° 16 r°).
In 1577 is het nog altijd dezelfde pachter en we laten hieronder ook die pachtovereenkomst volgen: "Franchoys de Haze haut van mij heer joncheer Jan van herselle van Obbracle een watermuelen metten vivere ende damen groot wesende II daghwant tsaers boven jaerlicxsche reparatie thien mudden coorins mate van Audenaerde verdynct te St. Jansmesse LXXVII tich II pond par. elck halstere compt over de thien mudden IIIc XXVI pond par. (...)"

De watermolen van Opbrakel staat aangeduid in:
- "Flandria Illustrata" van Antonius Sanderus uit 1641
- "Caertbouck der prochie van Opbrackele" van 1651 en van 1670 van Pieter Hoelman. Daarin zien we dat de watermolen voor 1651 in gebruik was van de hoirs (onverdeelde erfgenamen) van Pieter Dhont. In 1651 was de molen reeds in gebruik van Reynier van Triempont, meyer van Opbrakel, aan wie de molen dan verpacht is voor een termijn van 99 jaar.
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de aanduiding "M(oul)in"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860)

Samen met de heerlijkheid van Opbrakel, werd de watermolen in november 1794 openbaar verkocht. In de Gazette van Gend van 6 november 1794 (16 brumaire jaar III) verscheen de volgende verkoopsadvertentie: "Wordt openbaar verkocht, op 6 en 10 november 1794 in de conciërgerie van het Hof van Sint-Joris binnen Gent: het leen en de heerlijkheid van Opbrakel, met opperhof en nederhof, de watermolen, de vijver etc., samen omtrent 60 bunderen groot".

De watermolen werd, samen met de windmolen (Steenpaalmolen), in 1804 openbaar verkocht. In de Gazette van Gend van juni-oktober 1804 verschenen niet minder dan 6 verkoopsaaankondigingen:  “Dat’er eerstdags publicq te koopen geveylt zal worden de prochie van Opbracle, bestaende in eenen water- ende windmolen, de wallen, motte en hovingen van het Oud Kasteel”, alsmede omtrent 82 ha of 62 bunderen allerbeste zaailanden, bos en maaimeersen, alles in één blok gelegen, “zynde eene der schoonste propriëteyten van het Scheldedepartement”.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Maes, rentenier te Gent
- later, eigenaar: a) Maes Sophie Reine, b) Maes Constance en c) Maes Marie  Jossine
- 24.06.1837, deling: Mathot Hyacinthus Simon, eigenaar te Gent (notaris Lomme)
- 26.05.1846, verkoop: Malfait-Baertsoen Pieter ANtoon, de weduwe Amelie, eigenares te Gent (notaris Platteau)
- 11.10.1867, erfenis: de erfgenamen (overlijden van de weduwe Baertsoen van Pieter Malfait)
- 10.09.1869, deling: Copreaux Charles Louis Auguste Jules, eigenaar te Lille (F) (notaris Lammens)Vandenbossche Remi, d) Vandenbossche Sidonie, e) Vandenbossche Clemence, f) Vandenbossche Stephanie, g) Vandenbossche Sylvie en h) Vandenbossche Euphrasie (notaris Dujardin)
- 12.09.1877, deling: a) Vandenbossche Joseph, landbouwer te Opbrakel, b) Vandenbossche Alphons, c) Vandenbossche Remi, d) Vandenbossche Sidonie, e) Vandenbossche Clemence, f) Vandenbossche Stephanie, g) Vandenbossche Sylvie en h) Vandenbossche Euphrasie (notaris Dujardin)
- 04.05.1916, eigenaar: a) Vandenbossche Joseph, landbouwer te Opbrakel, b) Vandenbossche Alfons, c) Vandenbossche Remi, d) Vandenbossche Amandine, e) Vandenbossche Rosalie, f) Vandenbossche Sylvie, g)Vandenbossche Euphrasie, h) Vandenbossche Sidonie en i) Vandenbossche Stépahnie (notaris De Waegenaere)
- 04.05.1916, eigenaar: a) Vandenbossche Joseph, landbouwer te Opbrakel, b) Vandenbossche Alfons, c)  Clemence, d) Vandenbossche Sylvie, e) Vandenbossche Remi, f) Vandenbossche Euphrasie (overlijden van Sidonie en Stéphanie Vandenbossche)
- 25.08.1920, afstand: a) Vandenbossche Joseph, landbouwer te Opbrakel, b) Vandenbossche Remi Alfons, c)  Vandenbossche Sylvie, d) Vandenbossche Amandine en e) Vandenbossche Rosalie Julie (notaris De Waegenaere)
- 30.01.1924, erfenis: a) Vandenbossche Remi Alfons, c) Vandenbossche Sylvie (overleden op 19.011.1928) en 3) Vandenbossche Amandine (overlijden van Joseph Vandenbossche)
- 06.06.1937, erfenis: a) Vandenbossche Remi Alfons, de erfgenamen en b) Vandenbossche Amandine, landbouwer te Opbrakel (overlijden van Remi Alfons Vandenbossche)
- 18.06.1955, deling: De Pessemier-De Cubber Joseph Alphonse Auguste, landbouwer te Opbrakel (notaris Van der Linden, o.a. oude koornmolen en gebouwen van een brouwerij)
- 2015, eigenaar: famiie De Pessemier

De laatste molenaars waren Albert De Cubber (die de molen na de tweede wereldoorlog opnieuw in werking stelde maar in 1947 reeds overleed) en wijlen Hubert De Pessemier. 
De dochter van Hubert De Pessemier bewoont momenteel het erf. In 1967 werd de ruim 20 meter hoge schoorsteen (van de stoommachine) door een aannemer gedynamiteerd. Het onderste vierkante deel van de schoorsteen is nog aanwezig. Het metalen bovenslagrad werd in 1955 verwijderd. Er is een verval van 4,50 meter. Het interieur, met drie maalstoelen, een haverpletter en een buil is nog grotendeels aanwezig. Het dak is voorlopig gedicht in afwachting van een renovatie.

Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Maarten OSSTYN

Gazette van Gend, 6 november 1794 (16 brumaire jaar III)
Opbrakel - Heerlijkheid van Opbrakel met o.m. de watermolen te koop
Wordt openbaar verkocht, op 6 en 10 november 1794 in de conciërgerie van het Hof van Sint-Joris binnen Gent: het leen en de heerlijkheid van Opbrakel, met opperhof en nederhof, de watermolen, de vijver etc., samen omtrent 60 bunderen groot.

Gazette van Gend, nrs. 1072, 1073, 1074, 1097, 1102 en 1104 van 25 en 28 juni, 2 juli, 20 september, 8 en 15 oktober 1804
Verkoping: Kasteeldomein, met o.m. water- en windmolen, in Opbrakel
“Dat’er eerstdags publicq te koopen geveylt zal worden de prochie van Opbracle, bestaende in eenen water- ende windmolen, de wallen, motte en hovingen van het Oud Kasteel”, alsmede omtrent82 ha of 62 bunderen allerbeste zaailanden, bos en maaimeersen, alles in één blok gelegen, “zynde eene der schoonste propriëteyten van het Scheldedepartement”.

Archieven en landkaarten
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren Opbrakel, 1571, f° 16 r°
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren Opbrakel, 1577.
- Flandria Illustrata" van Antonius Sanderus uit 1641
- "Caertbouck der prochie van Opbrackele" van 1651 en van 1670 van Pieter Hoelman.
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860)

Gedrukte bronnen
- Gazette van Gend, 6 november 1794 (16 brumaire jaar III)
- -Gazette van Gend, nrs. 1072, 1073, 1074, 1097, 1102 en 1104 van 25 en 28 juni, 2 juli, 20 september, 8 en 15 oktober 1804)

Werken
- Julien Th. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974;
- Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963);
- Victor Morre, "De molens van Opbrakel", in: Triverius, XVI, 1986, nr. 4, p. 6-36;
- Victor Morre, "De molens van Opbrakel (Errata)", in: Triverius, XVII, 1987, nr. 1, p. 27.
- Sylvain De Lange, "De molens van Opbrakel: de watermolen", in: Triverius, 2005, nr. 3, p. 45-53, en nr. 4, p. 38-47, ill.
- Alain Goublomme, "Herinneringen ophalen in de Watermolen op Grotenbroek in Opbrakel", in: Vlaamse Molens, V, 2011, 2, p. 18-20.
- Gedenkboek Opbrakel 900, Brakel, 1998, p. 171
- Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N4.
- Frans Ringoot, "De molens van Opbrakel", Studiekring Ons Molenheem, XXXVI, 2011, 3, p. 51-55.
- Sylvain De Lange, "De molens van Opbrakel: de windmolens", Annalen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Ronse en het Tenenment van Inde, LVII, 2008, p. 305-364.

Mailberichten
- Maarten Osstyn, Adegem, 05.05.2014.

Persberichten
- Hugo Onderaerts, "Persbericht van onze burgemeester. Geen overstromingen meer ?!", nieuwsblad.be, 02.03.2011. 
- EDP, "Al drie wachtbekkens in werking", Het Nieuwsblad, 02.03.2011.
- Eric De Pessemier, 'Overstromingsgevaar herleid tot minimum', Het Nieuwsblad, 12.11.2011.