Oudegem (Dendermonde), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Naam
- Molen Abbeloos, Stenenmolen, Beirens Molen
- Ligging
- Hofstraat 129
9200 Oudegem (Dendermonde)
kadasterperceel B96
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Geo positie
- 51.018505, 4.054340 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Mathias Van den Broeck & Alana Lorré
- Gebouwd
- ca. 1668-1680 / 1886
- Type
- Stenen bergmolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Boven elkaar geplaatste vensters
- Gevlucht/Rad
- Verwijderd in 1937
- Inrichting
- Verwijderd
- Toestand
- Vervallen romp
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Niet toegankelijk
- Database nummer
- 1410
- Ten Bruggencatenummer
- 06525 f
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Stenenmolen of Abbeloos Molen is achterin gelegen aan de Hofstraat (naast nr. 129), op het zogenaamde Duivelsveld. Het is een afgeknotte bakstenen conische molenromp van drie bouwlagen. Rondboogvormige muuropeningen onder gesinterde druiplijst, deels gedicht. Uitgebouwde poort. Afgegraven molenberg.
Al in de tweede helft van de 17de eeuw stond hier een houten graanwindmolen. Het veelvuldig vermelde bouwjaar 1487 werd door recent historisch onderzoek ontkracht.
In de "Gazette van Gend" van 13 en 19 oktober 1798 verscheen de volgende advertentie: "De korenwindmolen gestaan buiten het dorp van Oudegem omtrent Dendermonde, nu nog gebruikt door Josephus Blanquaert, wordt te pachten gepresenteerd. Vrij vanaf 25 brumaire e.k. Inlichtingen bij Bernardus Reyniers, wonende in het Dorp van Oostakker."
Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Oudergem, 1819:
"les moulins à vent d'Audeghem se divisent en deux classes. (...) La deuxième classe comprend un moulin à farine, construit en bois et servant à moudre des grains, appartenant à JB. Van Acker et consorts. J'estime vu qu'il est inférieur au précendent, qu'il doit être évalué à 300 francs, un tiers déduit pour entretien reste 200 frs."
Eigenaars na 1820:
- 1819, eigenaar: Van Acker Jean-Baptist en consoorten
- voor 1834, eigenaar: Abbeloos Joseph, de weduwe te Oudegem
- 11.12.1847, deling: a) Abbeloos Victor, Oudegem, molenaar te Oudegem, b) Abbeloos Pierre Jean en c) Abbeloos Xavier (notaris Vandevelde)
- 14.07.1850, verkoop: Abbeloos-Willems Pierre Jean, molenaar te Oudegem (notaris Vandevelde)
- 02.07.1890, erfenis: de weduwe (overlijden van Pierre Abbeloos)
- 07.08.1891, deling: Abbeloos-Verbeke Victor, molenaar te Oudegem (notaris Van Dorpe-
- 19.01.1918, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Victor Abbeloos)
- 30.08.1926, deling: Abbeloos Marie Hélène, zonder beroep te Oudegem (notaris Van Heurck)
- 1938, huwelijk: Everaert-Abbeloos Lievin, bakker te Hofstade
- 1988, erfenis: a) Van der Slycken-Everaert Gilbert Jozef, te Zele, b) Everaert Ceorgette Irène, te Oudegem, c) De Grauwe-Everaert Roger Gustaaf, te Aalst en d) Everaert-Hermans Theophiel Louis, te Berlare.
Petrus Joannes Abbeloos liet deze staakmolen in 1886 slopen en vervangen door een stenen bergmolen. Toen werd naast de molen ook een stoommaalderij opgericht met eenhoge bakstenen schouw.
In 1937 liet de nieuwe eigenaar Lievin Everaert op vraag van burgemeester Heyvaert de wieken verwijderen door de gebroeders Mariman, molenbouwers uit Zele. De molen kreeg toen een nieuwe kap, die in de nacht van 14 november 1940 afwaaide. In 1937 werd ook de maalderij afgebroken en vervangen door een woning (huidig nr. 129). De romp werd in 1943 afgedekt met een betonnen vloer om het doorsijpelen van het regenwater tegen te gaan. Vroeger bijhorend molenaarshuis aan overzijde van de straat (nr. 168) in sterk gewijzigde toestand.
Sinds de jaren 1960 geraakt de romp in verval. De berg is afgegraven. De kuip is in slechte staat en brokkelt af, de ramen werden dichtgemetseld en de kap is verdwenen. De romp was rond 2000 eigendom van Joris Lorré & Sigrid De Ridder en in 2023 van Mathias Van den Broeck & Alana Lorré.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
"Gazette van Gend", 13en 19 oktober 1798 of 22 en 28 vendémiaire jaar VII.
Paul Bauters, Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen, Gent, Provinciebestuur, 1985;
Paul Bauters, Oostvlaams molenbestand 1986, Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962), p. 149-150;
M. Bovyn, Baasrode, in Gedenkschriften Oudheidkundige Kring van Dendermonde, reeks 3, deel 12, Dendermonde, 1962, p. 59 en 99;
P.O. De Vylder, De geschiedenis van Oudegem, Dendermonde, 2000, p. 154;
Aimé Stroobants, Gemalen en geplet - Molens en maalderijen te Dendermonde in de 19de en 20ste eeuw, Dendermonde, Stedelijke Musea - Stadsarchief, 2005, p. 118-122, ill.
H. Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten 0-R", Opwijk, 2006.
C. Bogaert, H. Duchêne, K. Lanclus & M. Verbeeck, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Dendermonde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N.
Mailberichten
Mathias Van den Broeck & Alana Lorré (moleneigenaar), 03.09.2023.