Molenechos's Homepage Molenechos.org

Court-Saint-Etienne, Wallonië - Waals-Brabant

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Moulin de Chevlipont, Moulin de Chevelipont
Ligging
rue de Chevelipont 7
1490 Court-Saint-Etienne
hoek met Rue Basse Heuval
Tangissart
grens met Villers-la-Ville
sur la Thyle / op de Dijle
Wallonië - Waals-Brabant
Geo positie
50.596821, 4.532230 (Google Streetview)
Eigenaar
SA Domanoy (la famille Boël)
Gebouwd
voor 1153, een aantal keren herbouwd
Type
Bovenslag watermolen
Functie
Oliemolen
Kenmerken
Opeenvolgend korenmolen en marmerzagerij
Gevlucht/Rad
Bovenslagrad (verwijderd)
Inrichting
Verwijderd
Toestand
Gebouwen gerenoveerd als woning
Bescherming
niet,
Niet beschermd
Molenaar
Geen
Openingstijden
Niet toegankelijk
Database nummer
1035
© Foto: Niels Wennekes, 16.11.2002

Beschrijving / geschiedenis

De Moulin de Chevlipont is een watermolen (korenmolen en marmerzagerij) op de Thyle (Dijle), op de oostzijde van de rue de la Chevilipont, op de hoek met de rue Basse Heuval.

En 1293, le bailli de Nivelles accorde aux religieux de Villers le droit de pouvoir détourner de son cours la Thyle. C'est de cette époque que devrait dater la construction du moulin. Il servira aussi de forge et de pressoir à huile (stordoir).

Sous la révolution française, le moulin et ses dépendances furent nationalisés et vendus comme biens provenant de la communauté dissoute de Villers. Le moulin comptait alors deux roues motrices et deux paires de meules tandis que le corps de logis couvert d'ardoises se composait de trois petites places. Il y avait aussi une grange et deux écuries aux toits de chaume, une cour, un fournil, etc... En 1858, les propriétaires renouvellent la roue hydraulique afin d'y installer 3 paires de meules. Ils ajoutent au moulin une scierie de marbre et de pierre bleue, activée par une roue hydraulique.

Fin du 19ème siècle, le moulin est acheté par la famille Boël qui le transforme en une scierie à bois. Durant la guerre 1914-1918, les Allemands posent une voie ferrée depuis la gare de La Roche pour desservir la scierie.

Le 15 décembre le propriétaire du Moulin (la société immobilière Domanoy (Famille Boël)), expulsait l'association Nature et Loisirs qui y organisait depuis 25 ans des activités éducatives pour les jeunes. Depuis, cette association a émigré vers l'annexe de la ferme de l'abbaye. Pendant des années, les mouvements de jeunesse occupèrent les lieux durant des week-end scouts,... .

Depuis peu, le moulin a été transformé en habitations.

------------------

De "Moulin de Clevlipont" was een graanwatermolen op de Dijle aan de rue de Chevlipont in het gehucht Chevlipont. Tot de grensherschikking in 1976 stond de molen op het grondgebied van Baisy-Thy (bij Genappe).

De molen werd voor 1153 opgericht. De gronden van Chevlipont, waar deze molen zich bevindt, behoorden tot de stukken land die in de 12de eeuw door Gauthier, heer van Marbais en zijn moeder Judith, werden afgestaan aan de cisterciënzermonniken die toen de abdij van Villers-la-Ville hadden opgericht. Aan het einde van dezelfde 12de eeuw kregen deze monniken toestemming om de Dijle om te leiden en een vijver te graven om water voor een molen te stuwen ("l'étang des Mille Pensées).

In 1312 verpachtte de abdij de molen aan derden. Na de opheffing van de abdij van Villers-la-Ville op het einde van de 18de eeuw, kwam de molen in handen van particulieren.

Opeenvolgend was de molen ingericht als oliemolen, korenmolen. In 1859 werd een marmerzagerij op waterkracht toegevoegd: deze molenvleugel stond op het grondgebied Tilly (op het kadasterperceel A11b).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Huart Clémentine Marie Antoinette, te Lodelinsart
- 30.08.1850, erfenis: Boetz Pierre Emmanuel en kinderen (kinderen: a) Boetz Marie Lambertine en b) Boetz Eglé, wijnhandelaar te Soignies)
- 03.07.1854, deling: a) Dubois-Huart Jean Baptiste, te Arquennes en b) Castiaux-Huart, te Lodelinsart (notaris Saliez)
- 02.09.1858, verkoop: a) Huart Adolphe Nestor, maître de carrières à Ecaussinnes-d'Enghien, b) Huart Philomène, eigenares te Lodelinsart en c) Huart Nestor, glasblazermeester te Lodelinsart (notaris Berger)
- 10.03.1873, erfenis: Huart Philomène, eigenares te Lodelinsart
- 04.03.1892, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Philomène Huart)
- 28.10.1893, verkoop: Fortemps-Ubben Victor Jean, steenzager te Tilly (notaris Brulé)
- 24.02.1900, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Victor Fortemps)
- 08.04.1901, verkoop: Fortemps-Vanstraelen Charles, marmerbewerker te Koekelberg (notaris Pinchart - "établissement industriel comprenant scierie de marbres à 3 armures, 1 débiteuse et 3 polissoirs, moulin à grains")
- 27.02.1906, verkoop: Boël-Capitte Gustave, industrieel te La Louvière (notaris Berger)
- 31.03.1912, erfenis: de weduwe, eigenares te Sint-Joost-ten-Node (overlijden van Gustave Boël)
- 30.12.1925, gift: a) Boël Louis, ingenieur te Parijs, b) Boël Pol, ingenieur te Brussel, c) Boël Georges, advocaat te Sint-Joost-ten-Node en d) Boël Ernestine, echtgenote Goblet d'Alviella Félix, te Brussel (notaris Van Halteren)
- 2015, eigenaar: SA Domanoy (famille Boël)

De gebouwen werden in 1928 omschreven als garage en bergplaats. In 1946 stelde de familie Boël, de toenmalige eigenaar, de molen ter beschikking van het Belgische Rode Kruis, dat tot 1971 jeugdkampen en natuurklassen onderbracht in de gebouwen. Momenteel is het gewit gebouw met wolfsdak in gebruik als woning. De molengebouwen bestaan nog, maar de moleninrichting en het waterrad zijn geheel verdwenen.

Lieven DENEWET, Niels WENNEKES & Herman HOLEMANS

Literatuur

Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 6: arrondissement Nijvel (A-E)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1995;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Véronique Vander Meiren, "Genappe et ses villages : invitation à la découverte du patrimoine local", Genappe : Véronique Vander Meiren, 2004, 154 p., ill.
http://www. patrimoine-stephanois.be/MenusPropos/le_moulin_de_chevelipont.htm
Cahérine Moreau, "Court-Saint-Etienne.  Appel à la Région Chevlipont: «Il faut sauver le Moulin des enfants» , Le Soir, 13.11.1998.
"De l'eau à la sauvegarde du Moulin de Chevlipont", Le Soir, 07.09.2000.

Overige foto's

Moulin de Chevlipont, Moulin de Chevelipont, Court-Saint-Etienne, Foto: Niels Wennekes, 16.11.2002 | Database Belgische molens
© Foto: Niels Wennekes, 16.11.2002
Moulin de Chevlipont, Moulin de Chevelipont, Court-Saint-Etienne, Foto: Niels Wennekes, 16.11.2002 | Database Belgische molens
© Foto: Niels Wennekes, 16.11.2002
Moulin de Chevlipont, Moulin de Chevelipont, Court-Saint-Etienne, Foto: Jean-Paul Vingerhoed | Database Belgische molens
© Foto: Jean-Paul Vingerhoed