Molenechos's Homepage Molenechos.org

Wachtebeke, Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Van Holles molen
Ligging
Puyenbrug 5
9185 Wachtebeke
Provinciaal Molencentrum Mola
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Geo positie
51.149948, 3.865424 (Google Streetview)
Eigenaar
Provincie Oost-Vlaanderen
Gebouwd
1976 / 2022
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Kleine maalvaardige staakmolen
Gevlucht/Rad
Gelaste roeden
Inrichting
Eén steenkoppel
Toestand
Maalvaardig
Bescherming
niet,
Niet beschermd
Molenaar
Geen
Openingstijden
Op aanvraag
Database nummer
1023
Ten Bruggencatenummer
51023  
© Denis Van Cronenburg, 15.10.2023

Beschrijving / geschiedenis

In het MOLA, het provinciaal molencentrum in Wachtebeke, liggen verschillende molenonderdelen en ook gedemonteerde kleine windmolens. Het ligt al de bedoeling in de toekomst deze molens te herbouwen in het domein Puyenbroek. De uitvoering van deze plannen is over meerdere jaren gespreid. De onderdelen liggen opgeslagen in de loods (werkplaats), de serres aan de commanderie en gewoon op verschillende plaatsen aan de commanderie en op het domein.

In 1976 richtte Gerard Van Holle (vader van molenaar Johan Van Holle te Ertvelde) een kleine maalvaardige staakmolen op bij zijn woning in de Hollekensstraat te Assenede. In augustus 2002 werd het molentje gesloopt en overgebracht naar het Provinciaal Molencentrum (Mola) te Wachtebeke.

Het natuurgetrouw schaalmodel is een staakmolen met open voet, voorzien van stalen gelaste roeden en bezit één steenkoppel.

In 2022 werd het molentje maalvaardig hersteld. Het werd - samen met de Molen Vroman - ingehuldigd op 12 mei 2023.

Lieven DENEWET

Verslag van een plaatsbezoek in het Mola, voorjaar 2010 (Maarten Osstyn)

De heroprichting gebeurt grotendeels door Vincent Focketeyn en Guy Suy.
Het skelet van de molenkast staat in de loods. Guy Suy beslaat thans de windweeg met beplanking. De molen bestaat uit een volledige zolder en een halfzolder waarop een koppel stenen lag. Aan de commanderie ligt de kap opgeslagen. Hij is overdekt met twee golfplaten. In deze kap zien we nog de metalen bovenas met zijn dito askop en het houten bovenwiel. Rond dit bovenwiel is een metalen vangband gespannen.  Boven de bovenas is nog een extra asje gemaakt. Via een transportband met twee houten wielen werd deze in werking gezet.
Naast deze kast zien we de houten voet staan: een houten staak, kruisplaten en banden. Deze zijn overdekt om ze tegen water te beschermen.
In de serre zien we de gedemonteerde trap liggen. De treden zijn wel verwijderd. De staart staat ernaast. In de serre staan ook de gelaste roeden (nagebouwd in hout) en het houten hekwerk. De roeden zijn doorgezaagd, maar het oorspronkelijke hekwerk is nog aanwezig. Voor een kleine staakmolen is dit hekwerk nog redelijk zwaar.
Ook zien we de schoren, de begijntjes en het kruiwiel liggen. Dit kruiwiel bestaat uit vier armen en is groen en rood gekleurd.  

Uit de toespraak van conservator Walter Van den Branden tijdens de inhuldiging van 12 mei 2023.

"Gerard Van Holle begon van begin jaren zeventig van vorige eeuw deze maalvaardige molen op te bouwen, als eerbetoon aan en ook wel nostalgie naar de eeuwenoude windmolens uit de omgeving van Assenede, die op grote schaal uit het landschap verdwenen of al verdwenen waren. Het spectaculaire beeld van het omtrekken van de Asseneedse oude ‘Sint-Hubertmolen’ in 1953 was hem bijgebleven. Die vernietiging gebeurde omdat het toenmalige Asseneedse dorpsbestuur de schenking weigerde van “het hopeloos voorbijgestreefde machien”.

Die windmolen, nochtans indrukwekkend in het landschap, kende evenwel een geschiedenis die terug ging tot het midden van de achttiende eeuw.

Hij werd na een verpletterende storm in 1856 heropgebouwd en de molen kwam later in handen van Pieter Van de Moere, “Nonkel Pier” voor de familie.

In de Asseneedse polders bouwde Gerard Van Holle dus een herinnering aan die ‘Sint-Hubertmolen’, waarvan “Nonkel Pier” ooit molenaar-eigenaar was geweest.

Gerard deed dat samen met ondertussen legendarisch geworden molenaars, waarvan enkelen op het voorlopige infopaneel staan opgesomd.

De oude molenwereld in Vlaanderen herleefde toen.

Molenaars van de oude stempel uit heel Vlaanderen en Nederland zakten af naar de grensgemeente Assenede en vierden mee met de toen fameuze molenfeesten.

Puur nostalgie? Neen, er gebeurde dan dat.

Zoon Johan kreeg een zeer specifieke microbe te pakken, gekend onder de naam “Slag van de molen”, werd molenaar en kocht zelfs van de ondertussen oude molenaar Cyriel Neyt de windmolen ‘Stenen Molen’ met bijhorende restanten van een rosmolen in buurdorp Ertvelde.

Johan Van Holle en zijn ‘Stenen Molen’ werden en zijn nu een begrip in internationaal molenland.

Vader Gerard werd zwaar ziek, de ‘Van Holles Molen’ verloor zijn ziel en de kinderen zochten een tehuis voor de molen voor passende en blijvende zorg.

Je ziet welk tehuis de voorkeur heeft gekregen."

Literatuur

- Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985;
- Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25).
- Walter Van den Branden & An Vervliet, "Inhulding van de Van Holles Molen en Vromans Molen in Erfgoedsite Mola-Wachtebeke (12 mei 2023", Molenecho's, jg. 51, 2023, nr. 2.

Overige foto's

Van Holles molen, Wachtebeke, Denis Van Cronenburg, 15.10.2023Molentje ernaast. | Database Belgische molens
© Denis Van Cronenburg, 15.10.2023
Molentje ernaast.
Van Holles molen, Wachtebeke, Was sinds 2002 opgeslagen in Wachtebeke. Hier de kap. Foto Maarten Osstyn, Adegem, 26.09.2009 | Database Belgische molens
© Was sinds 2002 opgeslagen in Wachtebeke. Hier de kap. Foto Maarten Osstyn, Adegem, 26.09.2009
Van Holles molen, Wachtebeke, Foto Marnix Bogaert, Marke, 07.06.2003 | Database Belgische molens
© Foto Marnix Bogaert, Marke, 07.06.2003
Van Holles molen, Wachtebeke, Foto Marnix Bogaert, 07.06.2003 | Database Belgische molens
© Foto Marnix Bogaert, 07.06.2003
Van Holles molen, Wachtebeke, Foto Marnix Bogaert, 07.06.2003 | Database Belgische molens
© Foto Marnix Bogaert, 07.06.2003
Van Holles molen, Wachtebeke, Foto Marnix Bogaert, 07.06.2003 | Database Belgische molens
© Foto Marnix Bogaert, 07.06.2003
Van Holles molen, Wachtebeke, Op de oorspronkelijke standplaats te Assenede. Foto: Cyriel Denewet, 1976 | Database Belgische molens
© Op de oorspronkelijke standplaats te Assenede. Foto: Cyriel Denewet, 1976