Molenechos's Homepage Molenechos.org

Neerijse (Huldenberg), Vlaanderen - Vlaams-Brabant

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Molen van Overschie, Kasteelmolen
Ligging
Lindenhoflaan 5
3040 Neerijse (Huldenberg)
bij het kasteel d'Overschie
op de IJse
kadasterperceel C313
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
Geo positie
50.817520, 4.630057 (Google Streetview)
Eigenaar
Familie Goffinet
Gebouwd
Voor 1686 / 2de helft 18de eeuw
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Bakstenen gebouw
Gevlucht/Rad
Smal en hoog houten onderslagrad, verwijderd
Inrichting
Verwijderd
Toestand
Gerenoveerd tot woning; rad en inrichting verdwenen; stuw weggenomen in 2002
Bescherming
M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
27.11.1978 /18.11.1979
Molenaar
Geen
Openingstijden
Niet toegankelijk
Database nummer
1014
© Foto: Ton Slings, Heerlen, 17.08.2013

Beschrijving / geschiedenis

Deze graanwatermolen op de IJse ligt dicht bij het kasteel d'Overschie en dateert van voor 1686. Hij was in het bezit van de adellijke bewoners van het nabijgelegen kasteel van Neerijse: de families d'Overschie d'Overijsche, d'Overschie de Neerijsche, de Béthune Hesdigneul, Goffinet-Carpentier de Chanoy.

Baron Charles Joseph d'Overschie bekwam op 4 juli 1737 een octrooi voor zijn watermolen in de baronnie Neerijse.

Het huidige gebouw dateert uit de tweede helft van de 18de eeuw.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: d'Overschie d'Overijsche Augustin en kinderen
- 16.08.1881, deling: d'Overschie de Neerijsche Victor François Josph Ghislène, eigenaar te Neerijse (notaris Scheyven)
- 31.10.1898, erfenis: de Béthune Hesdigneul - d'Overschie de Neerijssche August Joseph Marie Ghislain, eigenaar te Neerijse
- 08.08.1908, erfenis: de kinderen
- 20.12.1920, deling: de Béthune Hesdigneul Robert Antoine Ferdinand August Marie Ghislain, eigenaar te Brussel (notaris Jacobs)
- 02.04.1935, verkoop: Goffinet-Carpentier de Chanoy Henri Joseph Jules, advocaat te Brussel (notaris Homschamps)
- 12.08.1955, erfenis: en kinderen (overlijden van vrouw Carpentier).
- 2014, eigenaar: familie Goffinet

De laatste molenaar was Georges Struyf, geboren te Neerijse in 1914. Hij was watermolenaar van 1933 tot 1935, daarna maalde hij in een industriële molen.

In 1956 werd de molen ingericht als woonhuis en verdwenen het rad en het maalwerk. Op 18 december 1979 werd de molen beschermd als monument en samen met zijn omgeving (kasteelpark d'Overschie) als dorpsgezicht. (Een eerste bescherming gebeurde al op 27 november 1978, maar dat besluit werd ongedaan gemaakt). In september 2002 nam de Vlaamse overheid de stuw weg omwille van de vrije vismigratie.

Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS, Niels WENNEKES

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief, Financiële Raad, nr. 1856 (octrooi, 04.07.1737).

Werken
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 5: arrondissement Leuven (M-Z)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1994, p. 13.
Van Beneden, "Het molenrad van de molen van Neerijse. Pentekening," in: Huldenbergs Heemblad, Heemkundige Kring en VVF Huldenberg,  2001, nr. 2, p. 82.
Vanpée - De Donder, "De molens in Neerijse", in: Huldenbergs Heemblad, Heemkundige Kring en VVF Huldenberg,  2001, nr. 2, p. 151 - 160.
H. Vannoppen, "Adellijk Neerijse gezien vanuit de obiits van de familie d'Overschie in de kapel van O.L. Vrouw ten Pui", in: Huldenbergs Heemblad, Heemkundige Kring en VVF Huldenberg, 1997, nr. 1, p. 4-24.
H. Vannoppen, "Van de heren van Huldenberg tot de graven de Limburg Stirum of 10 eeuwen Huldenbergse geschiedenis", in Huldenbergs Heemblad, Heemkundige Kring en VVF Huldenberg, 2002, nr. 2, p. 82-122.

Overige foto's

Molen van Overschie, Kasteelmolen, Neerijse (Huldenberg), De roos van het rad als ornament op het gekasseide binnenerf. Foto: Ton Slings, Heerlen, 13.08.2013 | Database Belgische molens
© De roos van het rad als ornament op het gekasseide binnenerf. Foto: Ton Slings, Heerlen, 13.08.2013
Molen van Overschie, Kasteelmolen, Neerijse (Huldenberg), Foto: Jean-Paul Vingerhoed | Database Belgische molens
© Foto: Jean-Paul Vingerhoed
Molen van Overschie, Kasteelmolen, Neerijse (Huldenberg), Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Molen van Overschie, Kasteelmolen, Neerijse (Huldenberg), Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Molen van Overschie, Kasteelmolen, Neerijse (Huldenberg), Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Oude prentkaart. Verzameling Ons Molenheem