Molenechos's Homepage Molenechos.org

Poeke (Aalter), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Artemeersmolen, Hartemeersmolen, Bollaerts molen
Ligging
Artemeersstraat 14a
9880 Poeke (Aalter)
oostzijde
grens met Kanegem-Tielt (West-Vlaanderen)
2,3 km ten Z v.d. kerk
kadasterperceel A1146 (thans A1147e)
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Geo positie
51.020725, 3.440037 (Google Streetview)
Eigenaar
Flourpower bv (Mike Ekelschot, Poeke)
Gebouwd
1810-1811
Type
Stenen bergmolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Vroeger ook oliemolen. Verhoogde en gewitte romp
Gevlucht/Rad
Stalen gelaste roeden, 23 meter
Inrichting
1 Engels en 1 Frans steenkoppel, 2 haverpletters, bloembuil, 2 mengketels, elektrische maalstoel en breker, stofafzuiging (cyclon). Stationaire dieselmotor (Dorman, niet aangesloten)
Toestand
Maalvaardig
Bescherming
M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
11.09.1986
Erfgoed id
34990
Molenaar
Mike Ekelschot
Openingstijden
https://flourpower.be/contact.html , tel. 0498 604740, info@flourpower.be (Mike Ekelschot)
Database nummer
154
Ten Bruggencatenummer
03377  
© Foto: Harmannus Noot

Beschrijving / geschiedenis

De Artemeersmolen is een stenen korenwindmolen (destijds ook oliemolen), type bergmolen, aan de oostzijde van de Artemeersstraat (nr. 14a), op de grens met Kanegem (Tielt, West-Vlaanderen). Naar één van de laatste beroepsmolenaars werd hij destijds ook "Bollaerts molen" genoemd.

De molen werd in 1810, vermoedelijk door molenmaker Karel Wybo, opgetrokken als opvolger van de vroeger nabij gelegen houten Eekhoutmolen te Kanegem. Bouwheer was François Van De Weghe uit Poeke. De molen had in het begin de gemengde bestemming van olie slaan en graan malen.

We zien hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het rond grondvlak van een stenen molen, op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1850) onder de benaming "Stenen molen".

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Poeke uit 1812:
"il existe deux moulins qui sont de même qualité et forment une seule classe. L'un appartient à Jean Van de Voorde, construit depuis longtemps, l'autre à François Van de Weghe, construit en 1810 et 1811. J'estime qu'ils peuvent être évalués chacun à 270 francs, produit brut, déduction du tiers pour réparations et entrtien, reste en produit net 180.00."

Opeenvolgende eigenaars:
- 1810, oprichting: Van de Weghe François, Poeke
- voor 1834, eigenaar: Landuyt-Hautterman (Wautermans) Karel, landbouwer te Poeke
- voor 1866, erfenis: de weduwe Caroline Hautterman (overlijden van Karel Landuyt)
- 13.11.1876, erfenis: de kinderen en de kleinkinderen (overlijden van de weduwe Caroline Hautterman)
- 11.07.1877, verkoop: a) Delmeire Alfons Clement, olieslager te Kanegem, b) Delmeire Louis, c) Delmeire Edouard en d) Delmeire Constance (notaris Goeminne)
- 08.03.1893, erfenis: a) Delmeire Louis, molenaar te Kanegem, b) Delmeire Edouard, te Kanegem en c) Delmeire Constancia (overlijden van Alfons Clement Delmeire)
- 08.01.1898, deling: Delmeire Constantia, molenarin te Poeke (die later huwt en naar Poesele verhuist) (notaris De Visscher)
- 26.10.1919, erfenis: de erfgenamen: a) Delmeire Marie, eigenares te Deinze, b) Delmeire Jozef, geneesheer te Deinze en c) Delmeire Germaine, te Gent (overlijden van Constantia Delmeire)
- 24.08.1928, verkoop: Delmeire Marie, zonder beroep te Zulte (notaris De Visscher)
- later, eigenaar: Van der Schueren-Delmeire Jozef Gerard Antoine, geneesheer te Zulte
- 04.11.1974, erfenis: de weduwe Delmeire (overlijden van Jozef Gerard Van der Schueren)
- 27.11.1977, gift: Goeminne-Van der Schueren Luc, geneeslheer te Zulte (notaris Van de Weghe)
- 12.08.1987, maatschappij: Vennootschap Silogos Beheer (notaris Pauwels - windmolen A1147e)
- 2014, verkoop: Flourpower (Ekelschot Mike, Gent)

Omstreeks 1830 was Karel Landuyt-Wautermans eigenaar, opgevolgd voor 1866 door zijn weduwe. In 1877 kwam de molen in het bezit van olieslager Alfons-Clement Delmeire uit Kanegem en door erfrecht bleef hij in handen van deze familie. Enkele van de molenaars waren Karel Landuyt, Kamiel en Clement Delmeire-De Sutter, Sander Van Paemel, E. & Cyriel Meirhaeghe (1891-1980) tot 1931, Maurice Bollaert (vanaf 1931) en Roger Van Poucke (+2001).

Op 1 maart 1886 werd  de 27-jarige molenaarsknecht Ivo Van de Walle meegesleurd door de pletstenen terwijl hij lijnkoeken maalde. Op 10 maart werd zijn arm afgezet en drie dagen later overleed hij in de hevigste pijnen (zie bijlage).

De konische kuip werd in 1882 een meter hoger cilindrish gemetseld door Adolf De Neve. Zo kon de molen meer wind vangen. Tevens werd toen de begane grond 1.20m verdiept om plaats te maken voor de oliemolen en slagbank. 2m80 boven de nieuwe vloer op de begane grond werd de huidige maalzolder aangebracht. Eén van de oude deuropeningen werd als lagerpunt van de wentelas in gebruik genomen, de andere deur dichtgemetst. Op de hoogte van de nieuwe maalzolder werden twee nieuwe deuren en een raam in de stenen molenromp gekapt. De molenwal werd toen eveneens met ongeveer een meter aangeaard.

Het oliewerk werd rond 1914 verwijderd. De kollergang werd ter plaatse ingegraven. De helft van de oorspronkelijke tuimelas van de olieslagerij dient, sinds het uitbreken van de oliemolen, als steun voor de maalzolder. Deze tuimel- of wentelas was voorzien van twee heven voor het tillen van de heien (zoals dat meer in de streek voorkwam).

In oktober 1918 kreeg de molen het zwaar te verduren toen terugtrekkende Duitse troepen hem zwaar beschadigden.

In het kroonwiel staat het jaartal 1846 ingesneden en de naam van de molenmaker: Karel Wibo.
Ook in het luiwiel kerfde Karel Wibo zijn naam.

Maurice Bollaert, molenaar sinds 1931, liet de maalderij en de koekbreker aandrijven met een dieselmotor van 15 pk, zodat bij windstilte het werk kon verder gaan.
Gedurende de oorlog 1940-1945 moest de molen noodgedwongen rusten.
In 1946, toen de toestand weer normaal was, werd de bestaande motor vervangen door een motor van 24 pk.

In augustus 1952 draaide de molen voor het laatst. De kinderen van de molenaar voelden er niets voor het werk van vader voort te zetten en brachten de wieken tot rust.
Er werd met kar en paard geketst bij de Delmeires en bij Meirhaeghes. Ketsen was het gebruik de graanzakken of klutsen op te halen bij de landbouwer en het meel terug te brengen.
Op de Aertemeersmolen werden geen mulderstekens gebruikt om het zakgewicht aan te duiden. Dit waren speciale tekens die alleen door de mulder konden gelezen worden.
De mulders in Poeke gebruikten de gewone cijfers. 

Na jarenlang verval, liet eigenaar Dr. Luc Goeminne uit Zulte (later Astene-Deinze) de molen in 1975-1977 maalvaardig herstellen door de molenbouwers Herman en Guido Peel uit Gistel. Jammer genoeg werd hierbij werd de Ruston-dieselmotor die in een belendend lokaal lag, verwijderd en als schroot verkocht. Een korte periode werd de molen als restaurant en later als privé-woning ingericht. 

De molen werd na de restauratie vrijwillig bemalen door oud-beroepsmolenaar Roger Van Poucke (overleden in 2001) en tot 2014 door Rudy en zoon Ruud De Keukelaere.

Tijdens een krachtige zuidwestenwind in oktober 1997 waren Roger Van Poucke uit Bellem en eigenaar Luc Goeminne uit Zulte (later Astene) lustig aan het malen. Het wiekenkruis haalde hierbij af en toe snelheden van 120 km per minuut! Tijdens een heftige rukwind gebeurde het plots... Heel de molenkap werd iets opgetild en naar achter verschoven tot over de Engelse ijzeren rolring. Door de iets te geringe  hoogte van de flensranden van de ijzeren rollen, was dit ongeval vroeger al driemaal gebeurd!
De lange houten staande as (koningsspil) draaide krakend tot tegen de zolderbalken. De molen vertraagde wat en werd snel stilgelegd.
Er was gelukkig geen breuk aan de kammen van het vangwiel en kroonwiel ontstaan. Door molenbouwer Roland Wieme uit Deinze werd nadien de zetelstructuur opnieuw hersteld, met zware verstelbare korte (schuine) steekbanden tussen de zetel en de daklijsten. De zware molenkap steunt nu gedeeltelijk op de zetel met zijn ijzeren maan (nog steeds intact aanwezig sinds 1890!).
Tijdens het malen met sterke wind schudt de kap veel minder en wat opvallend is, het kruien gebeurt opvallend soepel en licht. Of hoe dat onze typsiche Vlaamse zetelkappen hun  nut kunne bewijzen...

Bij ministerieel besluit van 1985 werden de molen en de omgeving, omwille van hun historische en de industrieel-archeologische waarde, beschermd. In 2002-2003 maakte de molen ruim 200.000 asomwentelingen: het hoogste aantal van de Vlaamse windmolens.

De huidige eigenaar-beroepsmolenaar Mike Ekelschot uit Poeke vernieuwde in 2009 de wiggen in de askop. In 2010 werden het hekwerk en de windplanken van de roeden vernieuwd door 't Gebinte Molenbouw uit Erpe-Mere (onderaannemer: molenmaker Dirk Peusens uit Merelbeke).

Eigenaar Silogos Beheer nv uit Kruishoutem (Luc Goeminne, Astene) verkocht de molen in 2014 aan Flourpower (Mike Ekelschot) uit Gent-thans Poeke (sleutels ter beschikking op  7 oktober 2014). Voorheen was hij beroepsmolenaar op de Pietendriesmolen te Knesselare. Ook de Artemeersmolen nam hij opnieuw professioneel in bedrijf als bakkersmolen. Ondertussen is de molen dan ook uitgebreid met twee centrifugaalzeven (voor 'witte' bloem), twee mengketels, breekwals, een blower en dubbele elevator voor meel- en graantransport, vijzels, wegers, silo's, stofafzuiging, .. om aan de eisen van de klanten te voldoen.

Meelverkoop voor particulieren zijn op dinsdag (10-13 u & 13u30-16 uur) en zaterdag (10-13 uur & 14-17 uur), molen- en monumentendagen en op afspraak, tel. 0498 604740. Gesloten op woensdag en zondag (behalve op molen- en monumentendagen).

Vanwege de bedrijfsmatige activiteiten is onze molen enkel onder begeleiding te bezoeken op onderstaande dagen en in beperkte mate in groep na afspraak.

De Artemeersmolen kreeg in februari 2017 nieuwe spruiten en schoren, vervaardigd en geplaatst door Boers & Peusens bvba uit Merelbeke. Ook een deel van het vanegespan met de beplanking werd vervangen. De molennas werd gesteefeld (nieuw vulhout en bijna 10 cm hoger aan de askopzijde). De koppen van de daklijsten zijn ingekort en opgegoten met epoxy. Hiermee werd definitief afscheid genomen van het balkon uit de jaren 1975. De kammen van de noordelijke steen zijn vervangen. De kruibok is geheel vernieuwd en gecentreerd (stond uit het lood vanwege de scheluwe staartbalk). Tijdens deze gedwongen stilstand, controleerde molenaar Mike Ekelschot de lagers van het steenkoppel aan de zuidzijde.

Technische aspecten:
- Stalen gelaste roeden (fabr. Peel, Gistel), lengte 23 meter
- De kap draait op een gecombineerd Engels- en zetelkruiwerk (het eerste heeft opvallend smalle flenzen)
- Inrichting:
2 steenkoppels: 1 Engelse een 1 Franse steen (met bigbags als voorrraadbunkers) - vroeger waren er vier steenkoppels
2 haverpletters
2 bloembuilen/centrifugaalsichters ( fabr. Kemutec-Kek en Powtec Gardner)
2 mengketels (LEY-snelmengers met een inhoud van resp. 1000 kg en 750 kg)
1 voormenger (25 kg)
elektrische maalstoel
elektrische breeksteen
stofafzuiging (cycloon)
dubbele elevator (fabr. Baumgartner)
blaasleiding met cycloon (fabr. LEY)
stationaire dieselmotor (fabr. Dorman, niet aangesloten)

Overbrenging:
bovenwiel: 64 kammen
bonkelaar (boven koning): 35 kammen
spoorwiel: 49 kammen
schijfloop steen (zuid): 22 spillen
schijfloop steen (noord): 19 kammen
sterwiel op koning (motor/haverpletter): 19 kammen
sterwiel op aandrijfas (motor/haverpletter): 14 kammen

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Aanvullende informatie

Jaarlijks aantal asomwentelingen:

1994:     9.469
1995:   54.699
1997:   82.941
1998; 119.706
1999: 109.204
2000: 108.056
2001: 119.929
2002: 199.232
2003: 220.252
2004: 133.419
2005:   69.137
2006:   74.901
2007:   69.105
2009:   24.459
2010:   16.622
2014:   22.647
2015: 505.647
2016: 504.286

Intekendatum: 2009
Molen: Poeke (Aalter, O.-Vl.), Artemeersmolen - stenen bergmolen
Bouwheer & ontwerper: Dr. Luc Goeminne, Astene
Opdracht: Vervangen roedewiggen
Toewijzing: Mike Ekelschot, Aalter

Intekendatum: 2010
Molen: Poeke (Aalter, O.-Vl.), Artemeersmolen - stenen bergmolen
Bouwheer & ontwerper: Dr. Luc Goeminne, Astene
Opdracht: Vervangen hekwerk en windplanken van het wiekenkruis
Toewijzing: 't Gebinte Molenbouw bvba, Erpe-Mere
------------------------------------------------

Artemeers Mill in Poeke

Artemeers Mill is a round stone tower mill. It was built in 1810 probably by Karel Wibo. It was the successor of the nearby Eekhout Mill in the town of Kanegem. Its first owner was Francois Van De Weghe from Poeke. Karel Landuyt-Wautermans became its owner around 1840 and he was succeeded by his widow in 1877.

A year later the mill became the property of Fons Clement-Delmeire, an oil-presser from Kanegem and from then on it was passed on from one generation to the next. Its proud owner is now Dr. Luc Goeminne from Zulte, who knows a thing or two about milling and windmills in general. Some of the previous millers were Karel Landuyt, Kamiel and Clement Delmeire, De Sutter, Sander Van Paemel and Roger Van Poucke.

In 1882 the tower was heightened by a meter and the actual West-Flemish type cap was put on.

The mill was originally a grain and oil mill. The oil equipment was removed in 1914. In October 1918 the mill was badly damaged by the retreating German army. Until 1975 on the ground floor there was a Ruston Diesel engine that powered the milling equipment. That was then sold for scrap. The mill served for a little while as a restaurant and as a private home.

It has been carefully restored by the Peel brothers from Gistel in 1975-76 and most of the original equipment is still here and since 1977 it is once again in good working order. The mill was then worked by Roger Van Poucke who had spent a lifetime as a professional miller. There are two pairs of millstones.

The cap turns on what's called a live curb. That means the cap is carried on rollers on a circular track on top of the tower (a bit like on wheels on a railway track). The cap of the Artemeers Mill turns on 24 cast iron rollers and young Ruud De Keukelaere who showed me around had no trouble turning it even though it weighs about 13 tons. He already had a miller's certificate in the pocket when he was only 16 and now he is a fully certified miller like his dad who is now responsible for this marvelous mill.

Since 1985 the mill and its surroundings are protected as a monument. The mill is open every Sunday and every other Sunday some grain is milled and the flour is then sold to the public.
---------------------
"In memoriam", Molenecho's, IX, 1981, 1, p. 2.
Op 21 november 1980 overleed te Vinkt, de heer Cyriel Meirhaeghe, geboren te Kanegem op 8 november 1891.
Hij was een van de oudste windmolenaars in het land. Hij heeft lange jaren gewerkt met de Hartemeersmolen te Poeke. Wij betuigen de achtbare familie onze deelneming bij dit verscheiden.
--------------------
Molenaarsknecht meegesleurd door de pletstenen, 1 maart 1886. Gazette van Brugge en der Provincie West-Vlaanderen, zaterdag 6 maart 1886 (93e jg., nr. 28), p.L 2, kol. 3-4; zaterdag 13 maart 1886 (93e jg., nr. 31), p. 2, kol. 3; maandag 15 maart 1886 (93e jg., nr. 32), p. 2, kol. 3.
 - Aan de dood ontsnapt. - Men schrijft ons uit Caneghem: Maandag in den namiddag had er een schrikkelijk ongeval plaats in den molen van den heer E. Verhaeghe, mulder en olieslager te Caneghem.
  Zijn dienstknecht Ivo Van de Walle, was in den molen van onder bezig met lijnkoeken te breken. De molen was aangewakkerd door eenen hevigen wind, en de plettersteenen beschreven vlugge kringen in het meel. Daar het fijn genoeg werd, trok hij het af. Door eene verkeerde beweginge, verloor hij het evengewicht en viel tusschen de twee plettersteenen! Deze steenen wegen te samen drie duizend twee honderd (3200) kilogr. dus ieder zestien honderd kilogr.
 Alwie met plettersteenen bekend is, weet dat als zij leeg loopen, het minste voorwerp hen het draaien belet, in plaats van rond te draaien, slieren zij. Daar de steenen leêg liepen slierden zij hier ook. De eene steen komt op den arm van den armen jongeling en duwt hem voort in het ronde. De minste beweginge moest hem de dood kosten! Had er meel onder gelegen de steenen liepen hem dwaars over het lijf; alzoo werd hij onophoudend in het ronde geslingerd en hij was aleen. Schrikkelijke toestand!... Zijn eigen zelven en kon hij niet redden. Steeds door de plettersteenen vooruitgeduwd, werd hij onophoudend in het ronde geslingerd en verwachte alle oogenblikken de dood. Na alzoo eenige minuten in dien schrikkelijken toestand te zijn gebleven; daagde er eindelijk hulpe op. De koewachter kwam in den molen om het een of het ander; wat zag hij?...
  De jongen, in plaatse van hulpe te bieden, begon uit al zijne macht te schreeuwen en te roepen! Ongelukkiglijk! 't was al vrouwvolk dat in huis was en de baas was afwezig. Daar stonden zij nu! niemand en had het minste verstand van de steenen stil te leggen en ieder oogenblik konden zij den jongeling zien verbrijzelen onder de reuzen steenen. Daar hij nog het bewustzijn niet en had verloren (wat een wonder is) smeekte hij gedurig: smijt de steenen uit, smijt de steenen uit! maar elk weende en kermde. En toch, de vrouw van Verhaeghe, de bazin, niets dan haren moed raadplegende, springt vooruit naar het getuig om de steenen stil te leggen, het gelukte!...
 Daar lag Van de Walle tusschen de steenen, maar in welken toestand?... gansch onkennelijk van het bloed dat uit zijn hoofd uit talrijke wonden stroomde, en met eenen verbrijzelden arm! Hier gebeurde iets dat doet sidderen en ongeloovelijk is! De wind begon op eens nog harder te waaien. De molen nu door niets meer gehinderd, begon zoo geweldig te draaien dat hooren en zien verging! En zie: Van de Walle, meer dood dan levend, ziet den molen in gevaar, op eens, hij heeft zijnen plicht begrepen?
 Zoo goed als het zijn toestand toelaat klimt hij de twee en twintig trappen op, legt den molen stil!... en komt dan weer naar beneden. Hij was uitgeput en viel machteloos ten gronde! Zijnen plicht had hij gekweten tot het einde!
 De eerste zorgen werden hem toegediend door den heer doktor Reynaert. Hij verkeert in eenen gevaarlijken toestand; doch de geneesmeesters en wanhoopen nog niet van hem te redden. Ivo Van de Walle was een braaf en voorbeeldig jongeling, die een ieders achting genoot, daarom wordt hij van elk betreurd.
--------
  Aan de dood ontsnapt. - (Nadere bijzonderheden. - Men schrijft ons uit Caneghem, 11 maarte:
 In mijn vorig schrijven heb ik bij vergissinge gemeld dat, de plettersteenen in de molen van den heer E. Merhaeghe (niet Verhaeghe) maar drie duizend twee honderd (3200) kilogrammen en woegen; ik heb mij zelf ter plaatse begeven en Merhaeghe, heeft mij verzekerd, dat de steenen het schrikkelijk gewicht wegen van vier duizend kilogrammen ieder, dus: acht duizend kilogrammen (8000) te samen.
 Als men denkt, als Van de Walle tusschen die reuzesteenen viel, dat het schof waardoor men het lijnmeel aftrekt oopenstond, en dat het getuig die het lijnmeel in de bakken haalt, beneden liep; dan vraagt men hoe het mogelijk is, dat Van de Walle er levend uitgekomen is! Als men denkt dat bij de minste hindernis, de steenen hem onvermijdelijk moesten vermorzelen! De dood had oogenblikkelijk geweest.
 Nochtans met Van de Walle, is het treurig genoeg gesteld. Vrijdag 5 maarte, heeft hij de H. Sacramenten der stervenden ontvangen met de godvruchtigste gevoelens: veel is er gebeden voor den armen jongeling; drie maal is men ter bedevaart geweest voor hem, zoo groot is de achting die men het arm slachtoffer toedraagt. Nochtans woensdag 10 maarte, is men moeten overgaan tot den afzettinge van den arm. De heeren Reynaert van Aarseele, Schatteman van Ruisselede en De Brabandere van Thielt, hebben die pijnlijke bewerkinge gedaan. Met het grootste geduld en moed, heeft Van de Walle die schrikkelijke bewerkingen onderstaan, zonder eene enkele maal het bewustzijn te verliezen! Zijn toestand is bedenkelijjk.
 Ivo Van de Walle en is nog maar 27 jaren oud, dus, in het schoonste van zijn leven verliest hij een zijner kostelijkste lidmaten. Treurig vooruitzicht! Arme jongeling!...
 Mocht hij nu maar gauwe genezen! Dit is de wensch van zijne ouders, broeders en van geheel de gemeente... God gave 't.
 Eer, wien eer toekomt. Van de Walle verblijft voortdurend bij zijnen baas, den heer E. Merhaeghe, alwaar hij voortdurend met de meeste liefde verzorgd wordt. Zijne vrouwe verzorgt hem eigenhandig met eene bewonderensweerdige liefde en zelfopoffering. Van den oogenblik der rampe, heeft men hem in de schoonste plaatse van het huis gedragen en hem in het schoonst en gemakkelijkste bed geleid. Niets en is te kostelijk, geene zorgen, hoevele opofferinge zij ook vergen, en ontbreken hem. Welke les voor velen! Ook iedereen brengt hulde en spreekt met lof van Merhaeghe en zijne vrouwe. Nog eens: Eer, wien eer toekomt.
---------
 - Men schrijft ons uit Caneghem, 14 maarte: Ivo Van de Walle, die wij meenden toevalliglijk aan de dood ontsnapt te zijn, is nogtans gestorven. De jongeling is bezweken ten gevolge zijner bekomene wonden, na van den 1 maarte, waarop het ongeluk gebeurde, tot op zaterdag 13 maarte, de schrikkelijkste pijnen uitgestaan te hebben. Van met de afzettinge van den arm die op 10 maarte plaats had, is zijn toestand veel verergerd, tot hij zaterdag middag gansch uitgeput, met de godvruchtigste gevoelens in den Heer ontsliep. De droefheid der ouders en broeders beschrijven is onmogelijk. Zijne dood heeft eenen diepen indruk gemaakt in gansch de gemeente deelt in de droefheid der diep beproefde ouders.

--------------

Verkoopsadvertentie (2014)

Te koop: De stenen Artemeersmolen te Poeke (Aalter)
Deze windmolen is volledig maalvaardig en in perfecte staat van onderhoud.
Hij is ook pas volledig herschilderd. De molen heeft twee koppels maalstenen, een haverpletter, een graankuiser, enz.
Onderaan de molen is er een klein woonappartement.
Ideaal als buitenverblijf.
Contact: Silogos Beheer nv, Olsensesteenweg 56, 9770 Kruishoutem, tel. 09 383 58 60 (Silvie Goeminne & Wilfried Baeten)

----------------

Mike Ekelschot, "De Artemeersmolen, een uniek molenaarsbedrijf 2014", in: www. worldofcrowdfunding.com/de-artemeersmolen-een-uniek-molenaarsbedrijf-2014 (juli 2014)

Bij FLOURPOWER herleeft op unieke wijze een eeuwenoud ambacht in moderne stijl: gedragen en verankert in de huidige economie staat onze molen symbool voor een respectvolle omgang met ons milieu en cultureel erfgoed.

Van jongs-af-aan was er de fascinatie voor de ongrijpbare maar zó krachtige wind. De manier waarop er al eeuwen een samenwerking was tussen deze oerkracht, de molenaar en zijn bezielde windmolen. Na studies in de richting van de maalderij & levensmiddelentechnologie ben ik begonnen met het beroepsmatig vermalen van granen voor bakkers en boeren op diverse molens en windmolens. Nu, ben ik met het nodige geluk, sinds kort eigenaar van de geklasseerde "Artemeersmolen", een windmolen te Poeke. (voorwaar een droom die uitkomt)

De"Artemeersmolen" is daardoor véél meer dan een cultureel-toeristisch relict. Ze is (na ons verhuis van Knesselare in oktober 2014) als één van de laatste twee Vlaamse windmolens, nog steeds volop beroepsmatig in gebruik om op windkracht, molenstenen en artisanale wijze meel te produceren .. een zeldzaamheid dus!

We geloven in ECOLOGISCH – PUUR – LOKAAL – DUURZAAM , want dit zijn aspecten die voor ons écht tellen en zich maar in één woord laten vatten: AMBACHTELIJK!

Daarom hopen wij dat u ons wilt steunen in de voortzetting van ons bedrijf door een kleine bijdrage om de aankoopkosten te dekken. Molens zijn per slot van rekening typisch voor ons Vlaamse vlakke landschap... en wat is er mooier dan een écht werkende molen, een levend ambacht?

Donateurs gaan wij "eeuwig" vermelden op een "wall of fame", de technische details zijn nog uit te werken, maar iedereen zal een "steentje" (met naam e/o woonplaats) bijgedragen hebben tot een "muur" in onze molen!

---

Aloïs Janssens, "De Aertemeersmolen te Poeke", Berichtenblad van de heemkundige kring Het Land van Nevele, V, 1974, 4 (dec.), p. 148-151.
Op 29 november 1974 schreef Dr. Luc Goeminne uit Zulte mij dat hij van plan was de windmolen van Poeke en Kanegem te restaureren en weer maalklaar te maken.
Daar Poeke tot het werkgebied behoort van de "Heemkundige Kring" is het een goede gelegenheid om even de geschiedenis van de molen van Poeke voor onze lezers neer te pennen.
In 1846 vatte Karel LANDUYT uit Poeke het plan op om op zijn grond in de Boorewijk (Sectie A, nr. 1146, art. 59) van het kadastraal plan) een windmolen op te richten.
Het zou een stenen bovenkruier worden, gebouwd op een twee meter hoge molenberg.
Het molenlichaam zou een hoogte hebben van 13 m en de roeden zouden 12 m lang zijn.
De nieuwe molen zou twee koppels maalstenen bezitten: een koppel van 1,65 m en een koppel van 1,50 m. Verder zou hij uitgerust zijn met een koekbreker.
Toen de molen nauwelijks af was en werkte overleed Karel LANDUYT. Zijn weduwe Caroline WAUTERMAN zette het bedrijf verder.
Ze stond als eigenares bekend tot in 1878.
Terloops wijzen we erop dat de molen in 1855 reeds een kadastraal inkomen bezat van 206 fr wat voor die tijd heel wat betekende.
Op de plaats waar de molen gebouwd werd grenzen de gemeenten Pieke, Aarsele en Kanegem aan mekaar.
In 1878 wordt deze uiterst verzorgde molen te koop gesteld.
Alfons en Clement DELMEIRE, olieslagers uit Kanegem, gaan over tot de aankoop van de molen en werken er ook op tot in het jaar 1920. Al die jaren blijft de molen eigendom van de kinderen DELMEIRE, namelijk Alfons, Clement en Constantia, die later huwt en naar Poesele verhuist.
In 1882, dus enkele jaren na Delmeires koop, wordt het dak weggenomen en de kuip wordt ongeveer een meter opgemetseld door Adolf DE NEVE. Zo kan de molen meer wind vangen, die hij broodnodig had om te kunnen draaien.
In het kroonwiel staat het jaartal 1846 ingesneden en de naam van de molenmaker: Karel WIBO. Het kroonwiel is het groot wiel dat vastzit op de molenas, waarin de peer draait, die op haar beurt de renne en zo de molenstenen doet draaien.
Ook in het luiwiel kerfde Karel WIBO zijn naam. Over het luiwiel loopt een dik touw dat de zakken optrekt of opluit.
WIBO was een rondtrekkende molenaar want op tal van molens vond men ZlJn naam in een of ander onderdeel ingekerfd.
In 1928 wordt de molen eigendom van Marie DELMEIRE uit uit Zulte. Vanaf dat jaar wordt de molen onderverhuurd aan de kinderen MEERHAGE, die hem ook uitbaatten.
In 1931 komt Maurice BOLLAERT als huurder de molen betrekken.
Hij laat de maalderij en de koekbreker aandrijven met een dieselmotor van 15 pk, zodat bij windstilte het werk kon verder gaan.
Gedurende de oorlog 1940-1945 moest de molen noodgedwongen rusten.
In 1946, toen de toestand weer normaal was, werd de bestaande motor vervangen door een motor van 24 pk.
In augustus 1952 draaide de molen voor het laatst. De kinderen van de molenaar voelden er niets voor het werk van vader voort te zetten en brachten de wieken tot rust.
Tijdens de voorbije jaren werd er met kar en paard geketst bij de Delmeires en bij Meerhaye. Ketsen was het gebruik de graanzakken of klutsen op te halen bij de landbouwer en het meel terug te brengen.
Op de Artemeersmolen werden geen mulderstekens gebruikt om het zakgewicht aan te duiden. Dit waren speciale tekens die alleen door de mulder konden gelezen worden.
De mulders in Poeke gebruikten de gewone cijfers.
Een schilderij van deze stoere windreus hangt in het molenhuis, Duinen nr. 2 te Poeke.
Na jaren rust zal de molen eindelijk weer in beweging worden gezet. De eerste herstellingswerken zijn reeds aan gang.
Wij danken Dr. L. Goeminne omdat hij met de restauratie meehelpt aan het redden en bewaren van ons patrimonium.

Bronnen.
1. Kadastrale leggers en plannen Popp
2. Bevolkingsregisters van Poeke
3. Kultureel Jaarboek van de Provincie Oost-Vlaanderen 1961, Gent, 1962, dl. 11, blz. 150.
4. Inlichtingen door de laatste molenaar verstrekt tijdens mijn speurtocht naar de molens uit het land van Nevele in 1956.

------------------------

Joeri Seymortier, "Poeke vandaag. Mike Ekelschot (34) maalt elke dag graan in 200 jaar oude molen. Artemeers heeft weer molenaar", Het Laatste Nieuws, 19.03.2015.
Mike Ekelschot voor de Artemeersmolen in Poeke die voortaan weer elke dag zal draaien. - Foto JSA
De Artemeersmolen in Poeke bij Aalter is verkocht en heeft weer een molenaar. Mike Ekelschot (34) is in Oost-Vlaanderen zelfs de enige man die van graan malen zijn beroep kan maken. De molen zelf heeft een geschiedenis van meer dan tweehonderd jaar en draait nu met de nieuwe eigenaar weer elke
dag/
Mike Ekelschot is een Nederlander die in Gent beland is. Hij werkte al enkele jaren in de Pietendriesmolen in Ursel, maar nu hij de Artemeersmolen in Poeke kon kopen, heeft hij geen seconde getwijfeld. "Er staat echt niet vaak een molen te koop, dus deze kans moest ik grijpen", zegt molenaar Mike. "In de Pietendriesmolen in Ursel werd het te klein om mijn bedrijfje Flourpower verder uit te bouwen. En de Urselse molen was ook mijn eigendom niet, maar van de gemeente. Nu ben ik blij dat ik vanuit Poeke kan verder werken. Hoeveel zo'n molen kost? Dat blijft altijd zowat het best bewaarde geheim. De vraagprijs was in ieder geval vergelijkbaar met de prijs van een mooi huis. Maar ik ben een goede onderhandelaar en heb gelukkig de vraagprijs niet betaald (lacht). De waarde van een molen is eigenlijk maar wat een gek er voor wil geven. Ik moet mijn lening vijftien jaar afbetalen dus dat betekent dat ik hier dus zeker al zoveel jaren aan de slag moet blijven."
Sterrenchefs
Mike maalt in zijn nieuwe molen nu ongeveer vijf ton bloem per maand. Een cijfer dat hij wil verdubbelen, wanneer de vraag naar zijn ambachtelijk product groeit. Je kan in de molen de bakbloem en het meel in kleine hoeveelheden kopen, maar Mike levert ook aan bekend cliënteel. Klinkende namen als sterrenchef Kobe Desramaults van In De Wulf in Dranouter, artisanale bakker Sarah Lemke van De Superette in Gent en Vilhjalmur Sigurdarson van restaurant Souvenir in Ieper zijn vaste klant. "Veel mensen vragen zich af of dit wel mijn beroep is en of ik daar kan van leven", zegt Mike. "Ik kan er wel van leven, maar of ik er ook rijk van zal worden, is een andere vraag. Naast mijn werk is het natuurlijk ook een passie. Als je die passie niet hebt, zoek je beter een andere job. Want geloof me: er zijn makkelijkere manieren om je geld te verdienen. Maar ik zou het niet anders willen. Waarom ik molenaar geworden ben? Als kleine jongen was er een maalderij in onze straat. Wellicht heb ik daar de microbe te pakken gekregen."
Erfgoed
Mike woont nu nog in Gent, maar wil ook de studio aan de molen verbouwen en daar binnen enkele jaren komen wonen. De molen zelf werd 35 jaar geleden nog grondig gerestaureerd, maar er dringen zich al nieuwe herstellingen op. Er zijn al subsidies aangevraagd bij de Dienst Onroerend Erfgoed. En erfgoed is de Artemeersmolen in Poeke zeker. De ronde stenen korenwindmolen werd in 1810 gebouwd, vermoedelijk door Karel Wibo. De eerste eigenaar was François Van De Weghe uit Poeke. De molen kende heel wat eigenaars en kwam in de jaren zeventig in handen van dokter Luc Goeminne uit Zulte. In 1985 werd de molen beschermd. De laatste jaren stond de molen veelal leeg en werd hij enkel af en toe gebruikt door vrijwilligers.
Bloem kopen in de molen in de Artemeersstraat in Poeke kan op dinsdag en zaterdag, telkens van 10 tot 17 uur.

Erwin Mynsberghe, "Weer bakkersbloem in 'De Artemeersmolen'", Het Nieuwsblad, 19.03.2015.
Mike Ekelschot is de nieuwe molenaar van ‘De Artemeersmolen in Poeke. Foto: mye
Aalter - De Artmeersmolen heeft een nieuwe molenaar. Mike Ekelschot verruilde namelijk de Knesselaarse Pietendriesmolen voor de ronde korenwindmolen op de grens van Poeke met Kanegem.
Molenaar Mike Ekelschot maakte enkele jaren de dienst uit op de Knesselaarse Pietendriesmolen, maar daar heeft hij nu een punt achter gezet.
‘In een toevallige samenloop van omstandigheden kwam de in 1810 gebouwde Artemeersmolen van Poeke te koop’, vertelt Mike.
‘Dat was een kans die ik niet wou laten liggen en toen ook de bank zich bereid toonde een lening te verstrekken voor ons project was alles snel rond. Ik heb de molen gekocht aan de grondprijs.’
Met de aankoop verhuisde ook zijn bedrijf Flourpower mee van Ursel naar Poeke.
Klik hier en lees meer in Het Nieuwsblad editie Meetjesland-Leiestreek van donderdag 19 maart.
www. artemeersmolen. be

 

Literatuur

Lieven Denewet, "Rapport. Dertig jaar molenzorg in het Tieltse Molenland", in: Molenecho's, XXXI, 2003, nr. 1, p. 120-145;
L. Goeminne, "De Hartemeersmolen van Poeke opnieuw een zetelmolen", in: Molenecho's, XXVI, 1998, nr. 1, p.22;
L. Goeminne, "In memoriam molenaar Roger Van Poucke", in: Molenecho's, XXIX, 2001, p. 117.
L. Goeminne, "De geschiedenis van de Artemeersmolen van Poeke (1846)", in: Molenecho's, IV, 1976, p. 53;
L. Goeminne, "De Hartemeersmolen van Poeke", Molenecho's, XXXI, 2003, 1, p. 1.
E. D(e) K(inderen), "De Artemeersmolen en zijn molenaar Roger Vanpoucke", in: De Belgische Molenaar, LXXI, 1976, p. 250-251;
L. Goeminne, "De Hartemeersmolen te Poeke", in: Kunst- en Oudheidkundige Kring van Deinze, Jaarboek 1977, p. 63-87;
(L. Goeminne), "In memoriam (Cyriel Meirhaeghe)", Molenecho's, IX, 1981, p. 2.
L. Goeminne, "De geschiedenis van de Hartemeersmolen van Poeke (1810)", in: De Roede van Tielt, Driemaandelijks heemkundig tijdschrift, Tielt, jg. 7, 1976, p. 57-58, ill.;
Luc Goeminne, "De Hartemeersmolen te Poeke opnieuw een zetelmolen", Molenecho's, XXVI, 1998, 1, p. 22.
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985;
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Luc Bouckhuyt, "Ruud De Keukelaere (15) uit Aarsele: de jongste molenaar van ons land", in: Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse Molens, XIX, 2003, nr. 2, p. 77;
Paul Vandepitte & Jaak Billiet, "Tielt en de Molenlandroute: een historisch-toeristische verkenning", Tielt, De Roede van Tielt, 1973, 136 p., ill.
H. Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten O-R, Opwijk, 2006, p. 49-50.
Aloïs Janssens, "De Aertemeersmolen te Poeke", Berichtenblad van de heemkundige kring Het Land van Nevele, V, 1974, 4 (dec.), p. 148-151.
Mola, "Aantal asomwentelingen van Oost-Vlaamse molens in 2010", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVII, 2011, 1, p. 51.
Mike Ekelschot, "De Artemeersmolen, een uniek molenaarsbedrijf 2014", in: www. worldofcrowdfunding.com/de-artemeersmolen-een-uniek-molenaarsbedrijf-2014 (juli 2014)

Persberichten
Joeri Seymortier, "Poeke vandaag. Mike Ekelschot (34) maalt elke dag graan in 200 jaar oude molen. Artemeers heeft weer molenaar", Het Laatste Nieuws, 19.03.2015.
Erwin Mynsberghe, "Weer bakkersbloem in 'De Artemeersmolen'", Het Nieuwsblad, 19.03.2015.
Erwin Mynsberghe, "Subsidie voor renovatie van Artemeersmolen", Het Nieuwsblad, 19.05.2015.
Joeri Seymortier, "Poeke. 30.000 euro subsidie voor één van weinige beroepsmolenaars in België. "Artemeersmolen wordt gerestaureerd", Het Laatste Nieuws, 16.05.2015.

Mededelingen
Mike Ekelschot, Poeke, eigenaar-beroepsmolenaar, 10.04.2016, 11.06.2016, 17.06.2016, 02.04.2017 (over de technischa aspecten)
Geert Denys, vrijwillig molenaar op de Poelbergmolen, Kanegem
Roger Van Poucke (+), gewezen beroepsmolenaar, Bellem
Luc Goeminne, oud-eigenaar, Astene
De Keukelaere Rudy, vrijwillig molenaar
De Keukelaere Ruud, vrijwillig molenaar
Denewet Aloïs (+), gewezen beroepsmolenaar op de nabije Mevrouwmolen van Kanegem

Overige foto's

Artemeersmolen, Hartemeersmolen, Bollaerts molen, Poeke (Aalter), Foto: (c) Flourpower, 2015 | Database Belgische molens
© Foto: (c) Flourpower, 2015
Artemeersmolen, Hartemeersmolen, Bollaerts molen, Poeke (Aalter), Foto: (c) Flourpower, 2015 | Database Belgische molens
© Foto: (c) Flourpower, 2015
Artemeersmolen, Hartemeersmolen, Bollaerts molen, Poeke (Aalter), Het zetelkruiwerk. Foto: Harmannus Noot, 12.10.2008 | Database Belgische molens
© Het zetelkruiwerk. Foto: Harmannus Noot, 12.10.2008
Artemeersmolen, Hartemeersmolen, Bollaerts molen, Poeke (Aalter), Foto: Ronny Van Landschoot, 2005 | Database Belgische molens
© Foto: Ronny Van Landschoot, 2005
Artemeersmolen, Hartemeersmolen, Bollaerts molen, Poeke (Aalter), Foto: Ronny Van Landschoot, 2005 | Database Belgische molens
© Foto: Ronny Van Landschoot, 2005