Molenechos's Homepage Molenechos.org

Maaseik, Vlaanderen - Limburg

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Wurfeldermolen, Kloostermolen, Looimolen
Ligging
Wurfeldermolenweg 31
3680 Maaseik
op de Bosbeek
kdadasterpercelen D593, D598
Vlaanderen - Limburg
Geo positie
51.092781, 5.758366 (Google Streetview)
Eigenaar
Roberto Torregiani - Ruttens
Gebouwd
1560
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Vroeger dubbelmolen met volmolen, later papiermolen
Gevlucht/Rad
Groot en smal metalen onderslagrad onder bedaking
Inrichting
Nog aanwezig
Toestand
Maalvaardig
Bescherming
M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht, L: landschap,
16.12.1993 / 28.03.1985 (Bosbeek als landschap)
Molenaar
Roberto Torregiani - Ruttens
Openingstijden
Op aanvraag, tel.: 089 56 26 85, e-mail: torregiani-ruttens@scarlet.be
Database nummer
148
Ten Bruggencatenummer
50148  
© Foto: Frans Ringoot, 07.06.2010

Beschrijving / geschiedenis

De Wurfeldmolen werd gebouwd in 1560. Het is een dubbelmolen: op de ene oever (kadasterperceel D599) een graanmolen en op de andere oever (perceel D593) vroeger een volmolen, later een papiermolen, voor 1844 een graanmolen en in 1894 omgevormd tot woning.

In 1702 verklaarde molenaarsknecht Gerrit Seeuven dat Spaanse troepen in de nacht van 21 september 1702 graan en meel stalen uit de molen. Zie hieronder uit "Maaseiker Notarissen 1623-1830" (omgezet in modern Nederlands):
1702, 24 september, folio 73
Gerit Seeuven, geboortig van Gelder, molenknecht op de Wurfeldermolen, Maaseik, verklaart op verzoek van Heer Lanerdeur, commissaris der vivres van de Hollandse troepen, dat de 21e september van dit jaar, 's nachts, de Spaansen uit Roermond in Wurfeld gekomen zijn en met geweld uit de molen namen: 14 zakken gemalen en ongemalen goed die aan de Hollandse troepen toekwamen. Ze hebben die met karren en paarden naar Roermond gevaren.

Tussen 1737 en 1748 werd de molen begaan door Joannes Pinxten.

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 14 juli 1848 de vastgestelde peilhoogte van 0,850 meter goed.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Demarteau Jan (en compagnie), boekdrukker te Maaseik
- 1846, erfenis: Demarteau Jules (en compagnie), drukker te Maaseik
- 1854, verkoop: Hermans Hubert, notaris te Maaseik
- 1874, verkoop: Smeets-Barthels Pieter, molenaar te Maaseik (was reeds voordien huurder-molenaar)
- 1915, erfenis: de weduwe en kinderen
- 1919, verkoop: Smeets-Hacken Jan, molenaar te Maaseik
- 1930: de weduwe
- 1932, verkoop: Vrancken-Haeken Pierre, molenaar te Maaseik
- 1936: de weduwe
- 1937, verkoop: Ruttens-Trines Nicolaas, de weduwe, te Maaseik
- 1960, gift: Ruttens-Goyens Matheus, molenaar (de laatste beroepsmolenaar), later handelaar, te Maaseik
- 1998, verkoop: Torregiani-Ruttens Roberto, te Maaseik

Sinds 1998 is de Wurfeldermolen in het bezit van Roberto Torregiani - Ruttens, getrouwd met de dochter van de laatste molenaar Matheus Ruttens-Goyens.
Sinds 2000 woont de familie Torregiani-Ruttens in het gerenoveerde en gerestaureerde deel van de molen.
De molensite is te bezichtigen na afspraak (tel. 089 56 26 85). 
De graanmoleninrichting is nog aanwezig. Het gebouw op de andere oever is thans ingericht als woning. Er is een hoog en smal metalen onderslagrad onder bedaking. In 1993 werd de molen beschermd als monument en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht. De molen is nog maalvaardig, maar er is een onregelmatige watertoevoer. Het water stroomt over een bodemval van een halve meter. Op de rechteroever vindt men een gedeelte van de vroegere bypass terug. Deze is echter ondiep en staat volledig droog.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Aanvullende informatie

Vlaamse Raad. Bulletin van Vragen en Antwoorden. Nr. 18, 28 juli 1987, p. 823-824.
P. DEPREZ, GEMEENSCHAPSMINISTER VAN EXTERNE BETREKKINGEN
Vraag nr. 39 van 11 juni 1987 van de heer J. GABRIELS
Maaseik - Werkzaamheden aan Bosbeek in beschermd landschap
Op dit ogenblik worden er werken uitgevoerd aan de Bosbeek te Maaseik ondanks het feit dat deze beek
gelegen is in een natuurgebied en beschermd als dusdanig bij ministerieel besluit van 28 maart 1985.
Kan de Minister me meedelen of voor deze werkzaamheden contact werd opgenomen met het Bestuur voor Monumenten en Landschappen.
Welke criteria rechtvaardigen zulke ingreep in een beschermd natuurgebied ?
Welke stappen zal de Minister ondernemen om deze inbreuk ongedaan te maken ?
Antwoord
Ik heb de eer het geachte lid mede te delen dat de werken die sedert de maand februari 1987 aan de Bosbeek in Maaseik stroomopwaarts de Wurfeldermolen worden uitgevoerd in het kader van de gewone onderhouds-, ruimings- en herstellingswerken, dringende onderhoudswerken betreffen. Deze werken, die trouwens mede op verzoek van het stadsbestuur van Maaseik worden uitgevoerd, zijn nodig om verdere overstroming van de weidegronden langsheen deze waterloop te voorkomen en om de bressen in de dijk van de Bosbeek te herstellen of om verdere doorbraak te vermijden. Ik merk op dat aldaar frequent dijkdoorbraken voorkomen door de bestendige opstuwing van de Wurfeldermolen, door de aanwezigheid van muskusratten en door de onvoldoende breedte van de dijk die dan nog uit zandig materiaal bestaat.
De werken behelzen een grondruiming van een vak van de Bosbeek stroomopwaarts van de Wurfeldermolen over een lengte van ongeveer 3.000 m en het plaatsen van schanskorven, beperkt tot de buitenbochten op de linkeroever over een totale lengte van 250 m, met volledig behoud van de meanders. Deze schanskorven worden afgedekt met teelaarde die opnieuw ingezaaid wordt ; door het gebruik van schanskorven wordt trouwens het vervoer van grote hoeveelheden grond voor de heraanvulling van de uitgespoelde buitenbochten op de linkeroever vermeden.
Gelet op de dringendheid en de aard der werken werd voorafgaandelijk aan de werken geen contact opgenomen met het Bestuur voor Monumenten en Landschapszorg.
Wel heeft de uitvoerende dienst op 12 mei 1987 een toelichtende nota over deze werken aan het voornoemde Bestuur toegestuurd. Het komt mij tenslotte voor dat, aangezien het hier om instandhoudingswerken gaat die overeenkomstig artikel 2 van het besluit van 28 maart 1985 van de Gemeenschapsminister van Cultuur, houdende bescherming als landschap van ,,Het natuurgebied rond de Bosbeek", noch verboden zijn, noch aan de voorafgaandelijke en schriftelijke toestemming van de bevoegde Gemeenschapsminister dienden onderworpen te worden, er geen inbreuk op dit besluit werd gepleegd.

Literatuur

"De Maaseiker molens", in: De Maaseikenaar, IV, 1973;
M. Hendrickx, "Molenonderzoek te Maaseik 1773", in: Limburg, XL, 1961, p. 109-110 - overgenomen in: De Belgische Molenaar, LVI, 1961, p. 204-206;
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Mededeling Danny Pinxteren, 04.08.2006.
Mededeling Roberto Torregiani-Ruttens, 18.09.2007.
Mailbericht Paul Lammeretz, 23.02.2012.

Overige foto's

Wurfeldermolen, Kloostermolen, Looimolen, Maaseik, Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 04.06.2010 | Database Belgische molens
© Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 04.06.2010
Wurfeldermolen, Kloostermolen, Looimolen, Maaseik, Foto: Frans Van Bruaene, Laakdal | Database Belgische molens
© Foto: Frans Van Bruaene, Laakdal
Wurfeldermolen, Kloostermolen, Looimolen, Maaseik, Foto: Robert Van Ryckeghem, Koolkerke | Database Belgische molens
© Foto: Robert Van Ryckeghem, Koolkerke
Wurfeldermolen, Kloostermolen, Looimolen, Maaseik, Foto: Robert Van Ryckeghem | Database Belgische molens
© Foto: Robert Van Ryckeghem
Wurfeldermolen, Kloostermolen, Looimolen, Maaseik, Foto: Robert Van Ryckeghem | Database Belgische molens
© Foto: Robert Van Ryckeghem