Terrestmolen

Op de hoogte van Terrest stonden tot voor de Eerste Wereldoorlog twee windmolens.

De Terrestmolen of Willaerts molen (naar de eigenaar-uitbater) was gelegen op de top van de Terrestheuvel en kon dus rekenen op een zeer goede windvang. Hij stond aan de zuidzijde van de Slijpstraat (huidig huisnummer 3B), op de hoek met de Neerloopstraat.

De staakmolen werd in 1628 opgericht door Cornelis Meersseman: "5 oct. 1631. Corn. Mesman van een coorenwintmuelen binnen de prochie van Clerquen verre zuut vander kercken int gheweste ghenaempt ter hoogher heyst up zynen gront hem toecommende by cheynse van Jan Jaens oost den voorn(omden) Jaens tj(aer) 1628".

Uit 1686 dateert een vermelding van de "molen te Terrest bij Clercken".

Op de Ferrariskaart (1770-1778) is even ten noorden van de "boswaer" de "ter Heist Molen" aangeduid, ("Ter Heist" evolueerde later naar "Terrest"). Vanaf het midden van de 19de eeuw onderging hij concurrentie van twee nieuwe molens: Lemahieus molen, eveneens op de heuveltop, en Tuyttens molen op de weg naar Zarren.

De "Ristmolen" werd op 13 augustus 1836 openbaar verkocht in de herberg "De Tafelronde" in Diksmuide.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Debacker-Beun Karel, molenaar te Klerken
- 1836, erfenis: de kinderen (overlijden van Karel Debacker)
- 19.09.1836, verkoop: Cassies-Depatin Joannes Pieter, eigenaar te Antwerpen (notaris Robaeys)
- 12.03.180, erfenis: de weduwe (overlijden van Joannes Cassiers)
- 1883, erfenis: de erfgenamen (overlijden van de weduwe Depatin van Joannes Cassies)
- 26.10.1882, verkoop: Willaert-Crevits Auguste, landbouwer te Zarren (notaris Pollentier)
- 06.05.1887, erfenis: de weduwe en de erfgenamen (overlijden van Auguste Willaert)
- 08.10.1904, verkoop: Willaert René, molenaar te Klerken (notaris Proot)

Op 17 oktober 1914 namen de Duitsers de kerk van Klerken in die dienst deed als paardenstal, er werden kanonnen in stelling geplaatst op de markt van waaruit ze Diksmuide beschoten. Plots vluchtten de Duitse soldaten naar Houthulst. De Fransen namen Klerken in. De Duitsers richtten de twee molens van "Terrest" (Houthulst) als observatiepost in. De Belgische soldaten heroverden de molen op de Duitsers. In de namiddag beschoten de Duitsers Houthulst vanuit Amersvelde en Sint-Jozef (Hooglede), hierdoor brandden de twee molens van "Terrest" af. Ook de herberg "Oud Terrest" brandde af en het klooster werd tot puin geschoten.

Thans (2016) staat er een villa, bewoond door L. Pouillie.

Lieven DENEWET & Heman HOLEMANS

Archieven
Rijksarchief Gent, Vorstelijke Domeinen Oost-Vlaanderen, nr. 133, f° CXIII)

Werken
Jozef Maes, De gewezen molen van Klerken, in: De Belgische Molenaar, LXI, 1966, p. 320-321.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1980, Deel IV, Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
J. Janssen, Klerken in de "gôen ouden tijd", uitgave in eigen beheer, 1964.
Sylveer Vanoverschelde, "De molens te Zarren", in: Jaarboek heemkundige kring "Crekel Beke" Kortemark, 1990, p. 141-172.
J. Demarée, T. Denoo, A. Desmytter, W. Messeyne, S. Vanhove, "Couchezmolen, molenmuseum, leidraad", Kortemark, s.d.
Jos Demarée, Ann De Smyter & Saskia Vanhove, "Wullepitmolen", Kortemark, s.d.
Christiaan Debusschere, "Molengemeente Kortemark", Kortemark, Molen Magazine, 2003, 260 p.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
Xavier Lesage, "Elementen van de landschapsgeschiedenis van het huidige "Houthulst", in Bijdrage tot de geschiedenis van Houthulst. Van 19de-eeuwse parochiestichting tot gemeente (1928), Brussel, 1988, p. 18.
Xavier Lesage, J. Schacht e.a., "Houthulst als zelfstandige gemeente", in: Bijdrage tot de geschiedenis van Houthulst. Van 19de-eeuwse parochiestichting tot gemeente (1928), Brussel, 1988, p. 57-59
H. Missiaen H. & P. Vanneste m.m.v. F. Gherardts, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente  Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, 2008.
Mailbericht Jos Demarée, 13.05.2013.