Westmolen
Eernegem (Ichtegem), Vlaanderen, West-Vlaanderen
- Naam
- Westmolen, Stampkotmolen, Swartenwalmolen
- Ligging
- Oostendesteenweg
8480 Eernegem (Ichtegem)
einde doodlopend weggetje langs garage Devisch
2,1 km W v.d. kerk
kadasterperceel B965
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- 1635 / 1703
- Verdwenen
- 1703, storm / 1889, verplaatst
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen, later ook oliemolen
- Bescherming
- niet
- Database nummer
- 3411
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Westmolen (bij zijn oprichting: Swartenwalmolen) was een houten korenwindmolen (later ook oliemolen) die aan het einde van een doodlopend weggetje vanuit de Oostendesteenweg (langs garage Devisch) stond, op 2,1 kilometer ten westen van de kerk van Eernegem.
Hij werd in 1635 door Lyoen Lammens gebouwd en kreeg toen de naam Swartenwalmolen, omdat het terrein waaop hij stond de Swartenwal genoemd werd.
Eind 17de eeuw kwam hij in handen van de Eernegemse molenaarsfamilie Termote. Met tussenpozen waren er drie generaties van die familie molenaar.
Een stormwind legde de molen op 8 december 1703 in puin, maar hij werd hergebouwd.
Zevekotenaar Franciscus Dejonghe kocht de staakmolen in 1780 voor 1164 pond van Pieter Termote. De molen werd ondertussen ook al voor olieproductie gebruikt werd en ernaast was een rosmolen gebouwd, zodat ook in windstille periodes gewerkt kon worden. Armand Vandenbroucke, die getrouwd was met een kleindochter van deze Dejonghe, was de laatste molenaar op de Stampkotmolen. Hij verkocht de molen in 1886 aan de Brugse notaris Hyppolite Van Sieleghem.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Dejonghe-Logghe Joannes Fanciscus, molenaar te Eernegem
- 03.03.1875, erfenis: de weduwe en dochter Jeanne (overlijden van Joannes Franciscus Dejonghe)
- 25.01.1883, erfenis: Vandenbroucke Amandus, molenaar te Eernegem (overlijden van Jeanne Dejonghe)
- 27.03.1886, verkoop: Van Sieleghem Hyppolite, notaris te Brugge (notaris Van der Hofstadt)
In 1889 liet notaris Van Sieleghem de houten constructie verhuizen naar de weg van de Moerdijk naar Moere, waar de molen een tweede leven begon.
Zie ook: Moere, Moerdijkmolen
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Koenraad Vandenbussche, Het verhaal van de Westmolen (1635-1889), Ernigahem, 2011, nr. 4, p. 87-108.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-G", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1994.
R. Vandenbussche, "Eernegem in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1972;
Stefanie Gilté & Pol Vanneste m.m.v. S. Baert, B. Boone & M. Vranckx, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ichtegem met deelgemeenten Bekegem en Eernegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL48, 2010.
Urbain Naert, "Eernegemse molenlandschap", in: Ernigahem.
K. De Flou, Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1936, Deel XVII, kolom 397.
A. Verbeke, Eernegem anno 1699. De Noordoostelijke hoek van het dorpscentrum, in Ernigahem. Handelingen van de Kring voor Geschied-, Heem- en Familiekunde, 1983, jg. 2, nr. 3, p. 61-64.
Antoon Naert (red.), Kroniek. Bekegem. Eernegem. Ichtegem. Wijnendale,Torhout, Bazuin-Coemandruk, 2001.
André Symaeys, Eernegem, merkwaardige gemeente, 2 dln, Eernegem, Ick Dien, 1976-1980.
André Symaeys, Van molens en molenaars, in: Ernigahem, dl. 15 (1996), nr. 3, p. 60-72.