De "Groeningebergmolen", ook "Goethals Molen" of "Kleine Molen" genoemd, was gelegen ten noorden van de Hulstemolenstraat, aan de oostzijde van de huidige Rijksweg, op 1,2 kilometer ten oosten van de kerk van Lendelede.

Pieter Seynhave (Seynaeve), zoon van Jan, kreeg op 14 mei 1738 het octrooi om een oliewindmolen ("windtolie cot ofte meulen") op te richten op de "Groeningeberg" in Lendelede. Er kwam een verzet vanwege de heer van Lendelede. Hij meldde "op pretext van deze stampcoten kan men daarvan korenmolens maken", hetgeen in de praktijk inderdaad vaak gebeurde.

Op een kaart uit 1752 wordt de molen vermeld als "Lendele Stampmeulen". We zien hem ook aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775). Daarom ziet men ook de huidige molenaarswoning: een oost-west georiënteerd volume ten zuiden van de molen.

Eigenaars:
- 1738, orichting: Seynhave (Seynaeve) Pieter, zoon van Jan.
- voor 1834, eigenaar: David Pierre, eigenaar te Lendelede
- 06.09.1835, verkoop (van de roerende werekn) Loontjens Constantin, bakker te Tielt (notaris Wallays)
- 12.10.1835, verkoop: (van de onroerende werken) Loontjens Constantin, bakker te Tielt (notaris Roelandts)
- 28.03.1850, verkoop: Goethals-Devos Ivo, molenaar te Lendelede (notaris Demeulenaere)
- 17.06.1886, verkoop: a) Goethals-Vanneste Remi (voor 3/4), olieslager te Lendelede en b) Storme-Goethals Karel-Lodewijk (voor 1/4), handelaar te Izegem (notaris Mattelaer)
- 04.05.1893, verkoop: Goethals-Vanneste Remi, olieslager te Lendelede (notaris Mattelaer)
- 02.03.1917, erfenis: de kinderen (overlijden van Remi Goethals)
- 19.01.1944, afstand: a) Goethals Josephus Remigius, molenaar te Lendelede en b) Goethals Julienne Maria, zonder beroep te Lendelede (notaris De Beer - windmolen)

Op het primitief kadasterplan (ca. 1830) werd de woning op de huidige plaats weergegeven. Tussen 1836 en 1846 werd in de molen een koppel maalstenen toegevoegd, waardoor ze ook als graanmolen kan dienstdoen. In een verkoopsakte uit 1850 werd de molen reeds omschreven als "koorn en oliewindmolen". Door Remi Goethals werd de molenvoet ingemetseld en het torenkot ingericht als olieslagerij, vermoedelijk in de periode 1870-1880. Deze kon eveneens aangedreven worden met een stoommachine. Rond 1890 wordt het molenaarshuis vergroot aan de noordzijde en uitgebreid met diverse aanbouwen aan de oostzijde. Ten westen van de woning wordt een tuintje aangelegd, met ten noorden daarvan een "stoomzwingelarij". In 1935-1936 werd de molen voorzien van metalen roeden.

Op 14 april 1944 werden drie Lendeleedse molens door het Ministerie van Openbaar Onderwijs beschermd als monument, o.m. de Groeningebergmolen. Dit heeft echter niet belet dat de molen in juni 1947 werd afgebroken door Maurice Allaert. De molen had tijdens een storm in februari 1946 grote averij opgelopen. De kuip was gescheurd. Ook de stoomzwingelarij verdween, in 1948 werd op de molenbelt een nieuwe woning gebouwd. De bescherming van de molen werd bij koninklijk besluit van 30 december 1949 opgeheven (Belgisch Staatsblad, 23.03.1950). De gang die van het stampkot naar buiten liep bestaat nog steeds.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bouwkundige beschrijving van de molenaarswoning (P. Santy & K. Devooght, Agentschap Onroerend Erfgoed, 2008).
Molenaarswoning gelegen langs een noordelijke zijwegel van de Hulstemolenstraat, parallel met de Rijksweg, op één van de hoogste punten van Lendelede: de Groeningeberg (ca. 39 m), op 1200 m ten oosten van het dorpscentrum. Behouden molenbelt ten noorden van de molenaarswoning, resterende gang van het stampkot. De molen, een houten staakmolen op conisch bakstenen torenkot heeft plaatsgemaakt voor een nieuwe woning.
Molenaarshuis in verankerde eenlagige donkerrode baksteenbouw onder zadeldak in mechanische pannen (nok parallel met zijwegel, haaks op de Hulstemolenstraat), nieuwe gootlijst. Witgekalkte straatgevel met gepekte plint, van acht traveeën met getoogde deur- en vensteropeningen, noordelijke twee traveeën bestaande uit stalvenster en rechte poort. Vernieuwd houten schrijnwerk en luiken, naar oud model. Ten zuiden een aangebouwde stal onder lagere nok (thans bij nr. 49), enkele resterende getoogde stalvensters en -deuren, overige muuropeningen met betonlateien, gedichte asemgaten in de zuidelijke zijgevel. Oostelijke aanbouw van een lager parallel bijgebouwtje. Ten oosten van de woning een achtergelegen bijgebouwtje onder zadeldak in Vlaamse pannen (nok parallel met woonhuis), met de oostgevel in vakwerkbouw, de zuidelijke zijpuntgevel met vlechtingen en gedichte asemgaten. Ten noorden daarvan staat nog een klein losstaand bakstenen bijgebouw onder zadeldak.

De voormalige molenaarswoning is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1856 (oprichting, 1738)
Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Lendelede, 1890/48, 1948/36.

Werken
Johan Delaere, "Verdwenen molens te Lendelede", in Lethae, nr. 4, 1982, p. 1-17.
Johan Delaere, "75 Lendeleedse straatnamen", in Lethae, nr. 14, 1995.
Johan Delaere, "Geschiedenis van Lendelede tot 2000", Kortrijk, 2000.R. Vandewalle, Lendelede in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1973, afb. 23.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Kinrooi, 1997.
Westvlaamse Windmolens. De Groeningebergmolen te Lendelede, in: Curiosa, jg. 45, nr. 441, 2007, p. 21-22.
P. Santy P. & K. Devooght, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lendelede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL41, 2008.