Molenzorg

Antwerpen, Antwerpen


Foto ca. 1900 door R. Warncke. Glasnegatief coll. Ton Meesters, Breda; prentkaart Stichting Levende Molens, Roosendaal (jubileumkaart 2007).
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Beerschotmolen
Molen van het Kiel

Ligging
Ring Antwerpen 2
2000 Antwerpen

zuidzijde
Molenvest
kadasterperceel E2608


toon op kaart
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
kort voor 1570 / voor 1698 / 1832 / 1860
Verdwenen
ca. 1580, oorlog / 1830, oorlog / 1860 / 1933 - 28 aug., sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Beerschotmolen of molen van het Kiel was een houten korenwindmolen die destijds aan de westzijde van de Sint-Bernardsesteenweg was gelegen. Door de aanleg van de Ring Antwerpen werd deze steenweg doorbroken. De huidige ligging is te situeren in het klaverblad aan de zuidzijde van de Ring Antwerpen 2,

De standaardmolen heeft een zeer bewogen geschiedenis van vallen en opstaan, ongeveer gelijklopend met de militair-strategische situatie van de stad Antwerpen.

In 1570 wordt gemeld dat gebouwd werd "eenen nieuwen windmeulen" op Beerschot. Na zijn vernieling rond 1580 werd hij voor 1698 heropgericht.

We vinden hem aangeduid in/op:
- het Album van J.C. van Lyere (1698)
- de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- het Album van De Rijck (1812)
- de Atlas der Buurtwegen (1840)
- de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850).

Hij werd verwoest tijdens de beschietingen op Antwerpen in 1830 en in 1834 opnieuw als standaardmolen herbouwd door Jozef Van den Wijngaert, In 1860 gebeurde een heropbouw in opdracht van Jan Baptist Van den Wijngaert en zijn zus Anna Maria uit Waalwijk (NL).

Eigenaars:
- 1698, eigenaar: Geeraert Van Laethem
- 19 juli 1714: Geeraert van Laethem bij transport van Jan Segers en daarmee verbonden an Jan Peeter Hendricx; verbonden aan Elisabeth Biddelo op 20 oktober 1714.
- 1716: de molen woerd belast bij Joachim Janssens voor 281 gulden en nogmaals door dezelfde heer in juni en november 1720.
- 9 november 1720: Een nieuw "huyse" met de "Pelmolen" bij Geeraert Van Laethem et uxore, waarvan de grond toekomt aan de Sint-Michielsabdij. Joachim werd deelgenoot.
- 1745, overdracht: Het Antwerpse maaldersambacht werd eigenaar
- 1832, (her)opbouw: Van den Wijngaert-Van Lieshout, molenaar te Antwerpen
- 27.09.1873, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Lieshout)
- 27.02.1885, erfenis: a) Van de Wijngaert Jan Baptist Gerard, zonder beroep te Waalwijk (NL) en b) Van de Wijngaert Anna Maria Catharina, zonder beroep te Waalwijk (NL)
- 15.09.1886, verkoop: Janssens-Huybrechts Jan Baptist, molenaar en herbergier te Antwerpen (notaris Van den Wijngaert, "huis met achterhuis, stal, schuur, karkot, graanwindmolen, pomp...").
- 05.10.1905, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Jan Baptiste Janssens)
- 12.12.1905, verkoop: Cooremans-Michielsen Prudent, aannemer te Antwerpen (notaris Gheijssens)
- 04.06.1910, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Michielsen)
- 19.11.1920, vonnis: Stad Antwerpen

De molen werd in 1893 hersteld.

De molen geraakte na de eerste wereldoorlog en werd bij vonnis van 19 november 1920 door de stad Antwerpen verworven ("eigendom bestaande uit windmolen met landgebouw...")

De storm van 6 november 1921 rukte twee wieken af. De schade werd niet meer hersteld.

De sloop gebeurde in augustus 1933 (voltooid op 28 augustus), wat toen al betreurd werd. Het idyllische landschap van op de foto's is inmiddels totaal verstedelijkt.

In 1961 kocht het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen het schilderij "De molen van het Kiel" (stijl: realisme) aan van de bekende schilder Henri de Braekeleer,

Lieven DENEWET & Frans RINGOOT

Literatuur

Werken
wit_30, p. 716 + ill.
antw-1860_1960-1, p.81
Georges Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986, p. 82-84.
Herman Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, Ten Bos / Studiekring Ons Molneheem, 1983.
Ons Land, 04.12.1926. Fotoreportage. Met de laatste windmolen op het Kiel te Antwerpen.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 10.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2009, p. 14.

Overige foto's

<p>Beerschotmolen<br>Molen van het Kiel</p>

FoMu - FotoMuseum Provincie Antwerpen, Antwerpen, 1920

<p>Beerschotmolen<br>Molen van het Kiel</p>

Foto in: Ons Land, 04.12.1926. Verzameling Ons Molenheem

<p>Beerschotmolen<br>Molen van het Kiel</p>

Verzameling Ons Molenheem

<p>Beerschotmolen<br>Molen van het Kiel</p>

Foto ca. 1930, coll. S. Heijché, Turnhout, uitgave als prentkaart: Stichting Levende Molens, Roosendaal

<p>Beerschotmolen<br>Molen van het Kiel</p>

Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: maandag 3 april 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens