Molenechos's Homepage Molenechos.org

Oostakker (Gent), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Paardekerkhofmolen, Paardenkerkhofmolen
Ligging
Meeuwstraat
9041 Oostakker (Gent)
noordzijde
hoek met Windmolenstraat
Meulestedekouter
kadasterperceel D420 (Oostakker)
na 1900: P420 (Gent)
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
voor 1706
Verdwenen
1877, verplaatst naar Terhofstede (NL)
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
5521

Beschrijving / geschiedenis

De Paardenkerkhofmolen was een houten korenwindmolen die op de Meulestedekouter te Oostakker, op de hoek van de huidige Meeuwstraat (noordzijde) en Windmolenstraat (westzijde). In 1900 werd het perceel waarop de toen al verdwenen molen stond, overgeheveld van Oostakker naar Gent.

Op zijn latere standplaats in Terhofstede (zie hierna) stond het jaartal "1706" ingesneden op de kroonlijst.
Dat is een indicatie dat de molen dan al bestond, maar het is geen bewijs dat hij dan gebouwd werd. Het kon immers gaan om een vervangbalk.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Verbrugge André, landbouwer te Oostakker
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van André Verbrugge)
- 30.04.1848, verkoop: Verbrugge Angelus en 12 anderen, landbouwer te Landegem (notaris De Backere)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Angelus Verbrugge)
- 31.08.1849, verkoop: Verbrugge August en één andere, landbouwer te Landegem (onderhandse akte)
- 07.05.1857, verkoop: a) Verbrugge Jean François, landbouwer te Landegem en b) Verbrugge Coletta (notaris Dierick)
- 29.04.1872, verkoop: Martens Emile, zonder beroep te Landegem (notaris De Vliegher - graanwindmolen met ondermolen)
- 10.12.1875, verkoop: Verschoote Ferdinand, molenaar te Oostakker (notaris De Schietere)
- 13.04.1877, verkoop: Derooze Charles, wagenmaker te Oostakker (notaris Michiels)

We zien de molen aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), de Atlas der Buurtwegen (1842), de topografische kaart van Vandermaelen (1850) en de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

Ernaast stond in 1868 een rosmolen om ook in windstille periodes te kunnen malen.
Voor 1872 werd de molen op een onderbouw ("ondermolen") geplaatst.

De Oostakkerse wagenmaker Charles Derooze, die de molen in 1877 had gekocht, was dus kennelijk geen molenaar. Hij verkocht de molen aan J. Aalbregtse voor overbrenging naar het centrum van Terhofstede bij Retranchement (thans gemeente Sluis). Op het vrijgekomen perceel liet Charles Derooze een nieuw "wagenmakerswerkhuis" bouwen.

J. Aalbregtse verkocht de molen van Terhofstede in 1891 aan Abraham Risseeuw. Die brak de houten molen af en verving hem door een forse, stenen stellingmolen, die in 1896 juist naast de houten molen werd gebouwd door  metselaar Matthijs van Dale en molenmaker Abraham de Groote uit Nieuwvliet. Dat staat te lezen in een steeninscriptie. Bij de afbraak van de standaardmolen vond men op de kroonlijst het jaartal 1706. De as, hetvangwiel en de stenen van de gesloopte molen werden in de stenen molen hergebruikt. Ze werden rechtstreeks vanuit de standerdmolen in de stellingmolen gehsen! Door oorlogshandelingen liet "De Meermin" in oktober 1944 schade op, waarna deze in oktober-november 1948 onttakeld werd. De romp bestaat nog volledig en verkeert in goede toestand.

Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Ton MEESTERS

Literatuur

F. De Potter & J. Broeckaert, "Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen. Eerste reeks. Arrondissement Gent". Achtste deel, Gent, 1864-1870. Oostakker.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten 0-R", Opwijk, 2006, p. 22-23.
D. Vanacker & M. Hendryckx, "Langs het Kanaal", Gent, 1982, p. 24-25.
M. Gysseling, Geschiedenis van Oostakker en St.-Amandsberg tot 1794, Oostakker, 1974.
R. Poelman, Oostakker in de l9de eeuw, s.l., 1976.
R. Poelman, Oostakker in de 20ste eeuw, s.l., 1981.
S. Collot d'Escury, "De Molens van Zeeuwsch Vlaanderen. Bijdrage tot de kennis en de geschiedenis van de windmolens in Nederland", Amsterdam, 1927, p. 57-58.
F. Weemaes, "Vlaamse molens, geëxporteerd naar Zeeland", Molenecho's, X, 1982, 6, p. 254.
Ton Meesters, "Belgische windmolens in Nederland: een onderzoek naar verplaatste standerdmolens over de landsgrens (19e-20e eeuw"), Molenecho's, XIX, 1991, 3, p. 167.
C. Van Winkelen, foto nr. 10
Mededeling I.J. de Kramer, Leidschendam, 1990.