Molenzorg

Herne, Vlaams-Brabant


Prentkaart voor 1914. Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Buitenmolen
Molen Thiels
Moreelmolen

Ligging
Looikouter
1540 Herne

Buitenmolen
2 km Z v.d. kerk
kadasterperceel E347


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1426 / 1681
Verdwenen
1918
Beschrijving / geschiedenis

De Buitenmolen of molen Thiels was een houten korenwindmolen op de Looikouter, op 2,8 km ten zuiden van de kerk van Herne, waar nu het kerkhof van Edingen is.

Hij werd voor het eerst vermeld op 22 juli 1426, maar hij was stellig (veel) ouder, want in 1497 is er sprake van "le mont du vieil molin".

Na een mislukte poging om Edingen in te nemen op 9 augustus 1580, plunderden de protestantse troepen van Ninove de streek rond Edingen. Hierbij werd het molenhuis afgebrand, maar de molen zelf bleef gespaard.  In 1587-1593 werd hij verpacht aan J acques Gilles en Gilles van Voorde.

In 1681-1682 werd hij totaal vernieuwd.

Op een kaart gan 1773 heet hij "Moulin de Moreelen". Op een kaart van 1775-1787 wordt hij aangeduid als "Moreel-meulen". We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775 met een bruin symbool van een staakmolen. De kaart van Ph. Vandermaelen (1840) duidt hem aan als "M(oul)in d'Enghien".

Jean-François Orins was er molenaar in 1750-1773, Guillaume Durant in 1811. De Buitenmolen was eigendom van de hertog van Arenberg tot in 1846.

Eigenaars:
- tot 1846, eigenaar: hertog van Arenberg
- 02.04.1846, verkoop: Thiels-Orins Martinus, landbouwer te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Chopinnet)
- 02.07.1887, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Martinus Thiels)
- 15.03.1890, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe van Martinus Thiels)
- 27.12.1906, verkoop: Thiels Gerard Jozef, molenaar te Sint-Pieters-Kapelle (notaris Carlier)
- 11.07.1918, erfenis: Thiels Paulina, zonder beroep te Sint-Pieters-Kapelle (overlijden van Gerard Thiels)

De Buitenmolen verdween in 1918.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Arenbergfonds, D 5 LA 172 (1591), f° 108r; D 5 LA 7162 (1620), f° 7v; E 121 S 793 (vernieuwing molen 1681-1682)
Algemeen Rijksarchief Brussel, Arenbergfonds, E 121 S 7056 (anno 1811) 
Algemeen Rijksarchief Brussel, Arenbergfonds, E 121 E Moulins S 793 (anno 1846)Parochieregisters van Sint-Pieters-Kapelle, 81-6

Werken
Bernard Roobaert, "Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen", Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180.
Bernard Boogaert, "La fondation dite 'Moreel'", Bulletin du Cercle Archéologique d'Enghien, X, 1996, p. 186-189.
J. Van Hout, "Molenproblemen te Edingen rond 1750", Het Oude Land van Edingen en Omliggende, XIII, 1985, p. 124.
R. Billiet, "Enkele aardrijkskundige, historische en toponymische wetenswaardigheden over de gemeente Herne", in: Eigen Schoon en de Brabander, XLIII, 1960, p. 191-202.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
B. Roobaert, "Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen", in: "Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133.
C. Keustermans, "Cour feodale d'Enghien. Dénombrements de fiefs de Marcq (1423-1566), Annales du Cercle Archéologique d'Enghien, XXIV, 1988, p. 11.
J. Verbesselt, "De verdeling en rechgtstoestand van de g ronden in het H ernegewoud inn de 14e en 15e eeuw", Eigen Schoon en de Brabander, LIX, 1976, p. 41.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 9 juli 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens