De Zwanenest was een houten korenwindmolen op de Voormuide, tussen de huidige Koopvaardijlaan en het Handelsdok. Hij werd voor 1700 opgericht.

Op 5 juni 1753 werd Lieven de Cuypere door de Schepenen van de Keure van de stad Gent veroordeeld, om aan de Gentse bakker Emmanuel Rogiers twaalf zakken gemalen tarwe terug te geven. Op 28 november 1753 liet deze bakker deze 12 zakken malen op "den swaenen nest,", maar hij had ze in december nog niet (als meel) teruggekregen! Lieven de Cuypere verweerde zich met te stellen dat vier van deze zakken niet het reglementaire gewicht hadden. Maar hij werd, ook in hoger beroep bij de Raad van Vlaanderen, in het ongelijk gesteld.

We zien de molen aangeduid op:
- Ferrariskaart (ca. 1775) mt het bruin symbool van een staakmolen op teerlingen, gelegen op een molenwal
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het cirkelvormig grondvlak van de gesloten molenvoet, op een molenwal
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Zwaenenest M(oul)in".

De molen werd in 1834 door het Belgisch kadaster ingedeeld in klasse 5, met een kadastraal inkomen van 380 frank.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834: T'Felt-Merville Pieter Jozef, bakker te Gent
- 12.04.1836, erfenis: a) T'Felt Pierre Joseph, de weduwe (voor 1/2) en b) voor de andere 1/2: T'Felt Marie Isabelle, T'Felt Sophie en T'Felt Regina, te Gent (overlijden van Pieter Jozef T'Felt)
- 23.06.1837, verkoop: a) Beckaert Charles Petrus en b) T'Felt Marie en consoorten (notaris Van de Poele)

De staakmolen, die op het laatst een ingebouwde voet had, werd in 1855 ontmanteld en in 1856 opgebouwd in de Absdalepolder bij het dorp te Absdale (prov. Zeeland, NL), in de huidige Mulderstraat. De molen werd er in 1923 afgebroken. Helaas is er geen afbeelding van bekend. Lev. Ingels werkte er ruim een halve eeuw als knecht. Eigenaars waren de gebroeders Vandurmen (tot 1890), Jos. Buysrogge (1890-1920) en M.J. de Meyer (vanaf 1920), die de molen liet slopen. Nog lange tijd werd gewerkt met een mechanische maalderij.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Rijksarchief Gent, Raad van Vlaanderen, nr. 26.723 (geding voor de Schepenen van de Keure te Gent tussen de Gentse bakker Emmanuel Rogiers en molenaar Lieven de Cuypere, 1752-1753).
- Stadsarchief Gent, Openbare Werken 179-1912. G/968 Minuut van uitgaand stuk over de klacht van De Raeve over onrechtmatig gebruik van grond door de molenaar in de molen van 't Felt aan het Dok 1837 - 1837 1 stuk NB : zie ook G nr 962 G2d4/17
- Stadsarchief ent, Openbare Werken 1796-1913, G/962 Dossier van de ruil van grond van de molen "Zwanenest" aan het Dok, eigendom van 't Felt, Beelaert en Sion J. 1856 - 1859 1 omslag NB : zie ook G nr 968 G2d4/10
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Werken
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000.
S. Collot d'Escury, "De Molens van Zeeuwsch Vlaanderen. Bijdrage tot de kennis en de geschiedenis van de windmolens in Nederland", Amsterdam, 1927, p. 16-17.
F. Weemaes, "Molens in de gemeente Hulst 1180-1980", Middelburg, 1981, p. 74.
F. Weemaes, "Vlaamse molens, geëxporteerd naar Zeeland", Molenecho's, X, 1982, 6, p. 253.
Ton Meesters, "Belgische windmolens in Nederland: een onderzoek naar verplaatste standerdmolens over de landsgrens (19e-20e eeuw"), Molenecho's, XIX, 1991, 3, p. 118.