Waasmunster, Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Naam
- Neermolen, Nerenmolen, Nerummolen, Pontravemolen, Molen Geltmeyer
- Ligging
- Neerstraat 28
9250 Waasmunster
hoek Mantawijk
Pontravewijk
800 m W v.d. kerk
kadasterperceel C 905
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1775
- Verdwenen
- 1928, sloop
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 4027
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Neermolen (Nerenmolen, Nerummolen), Pontravemolen of molen Geltmeyer (naar het molenaarsgeslacht) was een houten korenwindmolen aan de zuidzijde van de Neerstraat (nr. 24) ten oosten van Mantawijk (straatnaam), in het gehucht Pontrave.
We zien hem afgebeeld op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen. De kaart van Vandermaelen (ca. 1850) geeft "Pontrave M(oul)in" als benaming.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Geltmeyer Constant, molenaar te Waasmunster
- 29.11.1878, erfenis: de kinderen (overlijden van Constant Geltmeyer)
- 15.04.1889, deling: a) Geltmeyer-Rooman Felix, molenaar te Waasmunster, b) Geltmeyer Rosalie, c) Geltmeyer Melanie en d) Geltmeyer Louis, pastoor te Sint-Maria-Latem (notaris De Vuyst)
- 17.04.1898, erfenis: a) Geltmeyer-Rooman Felix (voor 1/2), molenaar te Waasmunster, b) Geltmeyer Rosalie (voor 1/4) en c) Geltmeyer Louis (voor 1/4) (overlijden van Melanie Geltmeyer)
- 01.12.1902, erfenis: a) Geltmeyer-Rooman Felix, molenaar te Waasmunster en b) Geltmeyer Lodewijk, priester te Sint-Maria-Latem (overlijden van Rosalie Geltmeyer)
- 05.11.1912, erfenis: a) Geltmeyer-Rooman Felix, de weduwe en de kinderen, te Waasmunster en b) Geltmeyer Louis, priester te Sint-Maria-Latem (overlijden van Felix Geltmeyer)
- 17.04.1920, deling: Geltmeyer-De Mol Constant Louis Victor, molenaar te Waasmusnter (notaris Danneboom)
Deze staakmolen werd in 1928 afgebroken. De bijhorende maalderij verdween in de jaren 1990.
Het naast de molen gelegen molenaarshuis is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Het werd gebouwd in 1890 door Felix Geltmeyer. Het is een alleenstaand dorpshuis met voortuintje voorzien van hekken. Breedhuis van één bouwlaag en aanvankelijk vijf traveeën onder pannen zadeldak; zesde travee links vergroting van 1896 (volgens kadasterarchief). Opvallende bak- en natuurstenen voorgevel met sierankers en een ongewone ornamentiek in neostijl. Voordeur in een opvallende hardstenen omlijsting met frontonbekroning uitgewerkt in rococostijl (mogelijk later toegevoegd recuperatiemateriaal?); dakvenster erboven met vleugelstukken en voorheen met een driehoekig fronton. Hoge vensters met siersluitsteen en kleine roedeverdeling. Links aanpalende venstertravee (voorheen tijdelijk afzonderlijke woning) bij recente renovatie aan nummer 28 toegevoegd en in dezelfde stijl aangepast. Breuksteen van sokkel vervangen door grijze baksteen.
Ook de straat "Neermolen", iets zuidelijker gelegen, herinnert ons aan het bestaan van de windmolen.
Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Mieke VERBEECK
Literatuur
Gemeentearchief Waasmunster, Archief Ben Moens.
Ferrariskaart ca. 1775.
Atlas der Buurtwegen Waasmunster, ca. 1844.
Kaart Vandermaelen van Waasmunster, ca. 1850.
Kadastraal plan van P.C. Popp van Waasmunster, ca. 1860.
Ben Moens-Lambrechts, Zo was … Waasmunster, Antwerpen, C. De Vries-Brouwers, 1972.
Ben Moens, "De identiteit van Waasmunster", Nieuwkerken, 1982.
Ben Moens, "Waasmunster. Herinneringen aan Durme en Heide", Hisstory, 1998.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962).
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008.
Frans De Potter & Jan Broeckaert, "Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Vierde reeks. 45ste deel. Waasmunster", Gent, 1890.
Info Bert Dauwe, 28.08.2015.