De Oudemolen was een houten korenwindmolen op een molenwal aan de noordzijde van de Kortrijkseheerweg (nr. 32), op de hoek met de Versluisstraat.

De staakmolen bestond al in 1465. Volgens een pachtakte van dat jaar werd de heerlijke molen ("Oudemolen") door Nicolaas van der Zickele, heer van Nazareth, verhuurd aan Lieven van den Hecke en zijn vrouw Jozijne van der Beke voor 6 jaar, mits 12 mud rogge en 6 halster tarwe. Bij zijn afscheid moest de pachter ook 14 schellingen groten of de waarde van 4 molenzeilen ("seylen") overlaten.
"Kenlic sy, etc., dat Lieven van den Hecke ende Joosijne van der Beke, sijn wijf, commen sijn, etc., kenden ende lijden dat sy ghenomen hebben in huerijnghen ende loyalen pachte jeghen Claise van der Zickelen, heere van Nasareth, sijn muelene ghestaen in de selve prochie, vi jaer lanc duerende, omme xii mudden roghs ende vi halster taerwen... met xiiii s. gr. ten prijse van vier seylen, die de selve pachtere te sijnen afscheedene laten moet. Actum xi May LXV".

De molen werd tot op het eind van het Ancien Régime in het bezit van de opeenvolgende heren van Nazareth. In de 16de-18de eeuw was dit de familie Van Rockolfing. In 1601 bedroeg de pachtsom van de windmolen, het woonhuis, de rosmolen en wat omliggend land 30 pond groten. De molen is opgenomen in het Landboek van Nazareth uit 1640, waarin wordt gemeld dat de heer van Nazareth, de Rockolfing, hem verpachtte.

Volgens een schatting in 1612, had de Oude Molen een waarde van 248 pond 11 schellingen 11 deniers. Tegen pachter Joos Vermeere spande Georges van Rockolfing in 1697 een proces in tegen molenaar Joos Vermeere omwille van zijn betaling van de huur. De jaarlijkse pachtprijs bedroeg in 1725  24 pond groten. De roerende werken werden in 1767 op 672 ponden geschat.

We zien hem aangeduid op:
- de kaart van de kasselrij Oudenaarde (1669) als een staakmolen met de benaming "daude Meulen van Nasarette".
- Villaretkaart (1745-1748) als "le Vieux Moulin"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benaming "Aude Meulen".
- Atlas der Buurtwegen (1844) met de benaming "Oude Molen"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Oude Molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met de benaming "Aude Molen".

De staakmolen werd in 1747 en in het begin van de 19de eeuw herbouwd (door de overbrenging van een andere staakmolen). 

In de "Gazette van Gend" van 6 oktober 1800 verscheen de volgende advertentie: "Wordt uit de hand te huur gepresenteerd: een hofstede met omtrent drie bunderen land, be-nevens een korenwindmolen met roskot, wel beklant en gesitueerd dicht bij de Plaetse van Nazareth, genaamd “den Ouden Molen”, actueel gebruikt door Martinus de Pauw. Vrij op 3 nivôse jaar IX of kerstavond 1800. Inlichtingen en pachtovereenkomst bij de notaris Spillebout in Nazareth.

Vanaf 1860 ging het bezit, via vererving, over van de familie Van Rockolfing naar de familie Kervyn de Volkaersbeke.

Molenaar rond 1900 was Ivo De Vetter (Nazareth, 1854-1926), gehuwd met Sophia Claeys (1857-1884); hun zoon Leo De Vetter zou de laatste windmolenaar worden. Bij windstilte konden ze gebruik maken van de stoommaalderij (met stoomschouw) naast de molen. De wieken waren op 10 juli 1938 versierd met mooimakersgoed naar aanleiding van het Heilig Hartfeest.

De Oude Molen verdween na blikseminslag op 22 augustus 1941.

Er bestaan nog twee molenaarshuizen (nrs. 32 en nrs. 34). Beide zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET

Bouwkundige beschrijving van de 2 molenhuizen (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Het huis van nr. 32 dateert uit de 19de eeuw. Het is een bakstenen dubbelhuisje van drie traveeën en één bouwlaag op gecementeerde plint en afgedekt met zadeldak bedekt met pannen. Gemarkeerde deurtraveeën en hoeken met bakstenen pilasters. Getoogde deur en vensters met decoratieve strek. Aflijnende baksteenfries en sierankers op de penanten. Het voortuintje is afgesloten door een ijzeren hek aan dito pijlers, erf en dienstgebouwen, afgesloten met groter trek aan bakstenen pijlers en bakstenen afsluiting.
De hoeve met het molenaarshuis (nr. 34) werd later restaurant 't Molenerf (thans gesloten). Het is een gerenoveerd hoevecomplex met semi-gesloten aanleg. Thans in U-vorm aangelegde gebouwen met centraal binnenerf en ijzeren toegangshek tussen gemetste pijlers aan de straatzijde. Sporen van de oude kern van het woonhuis (18de eeuw) zichtbaar in linker zijpuntgevel met vlechtingen en in het aandak van de bijgebouwen links van het erf.

Archieven en landkaarten
- Stadsarchief Gent, Reeks 301. Jaarregister van de Keure, schepenjaar 1465, f° 109v°.
- Rijksarchief Gent, Inv. 080/A. Parochie en schepenbank van Nazareth, nr. 24. Landtbouck der prochie van Nazarette casselrij van Audenaerde..., 1640.
- Rijksarchief Gent, Inv. 210, nr. 3777. Algemeen Familiefonds. Familie Kervyn de Volkaersbeke. Documenten m.b.t. de schattingen en pachtcontracten van de Oude Molen van Nazareth, 1601-1800.
- Stadsarchief Oudenaarde, Kaart van de Kasselrij Oudenaarde, 1669.
- Rijksarchief Gent, Inv. 210, nr. 3916. Algemeen Familiefonds. Familie Kervyn de Volkaersbeke.Proces: Georges van Rockolfing, heer van Nazareth tegen Joos Vermeere, molenaar, betreffende de betaling van huur der molens te Nazareth. 1697.
- Villaretkaart (1745-1748) 
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Gedrukte bronnen
- Gazette van Gend, 6 oktober 1800, of 14 vendémiaire jaar IX

Werken
- Bijdrage tot de Geschiedenis van de Gemeente Nazareth, Zingem, 1975.
- F. De Potter & J. Broeckaert, Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 5, Gent, 1864-70.
- K. Smith, Astene en Nazareth in de 2de helft van de XVIIIde eeuw. Een historisch-geografische studie, (onuitgegeven licentiaatsverhandeling R.U.G.), 1982.
- Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962)
- Albert Le Clercq, "Kroniek van Nazareth", Nazareth, Davidsfonds, 2000.
- Julien Van Twembeke, "Nazareth-Eke", Nazareth, De Klaroen, 1991, p. 28-29-30.
- Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
- C. Bogaert & K. Lancluse, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N3, Brussel - Turnhout, 1991.
- Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (55).
- Goeminne Luc, De oude molen te Nazareth, Jaarboek Heemkring Scheldeveld (Vereniging voor lokale geschiedenis van de streek tussen Leie en Schelde), XLI, 2012, p. 17-27.
- Guy Thoonen - http:// users.pandora.be/ thoonen/devetter/index.htm - Stanboom Familie De Vetter en aanverwanten